Mεταλλευτική και Λατομική Δραστηριότητα στην Ελλάδα, Ετήσια Εκθεση ΥΠΕΝ [2019]

Η έκθεση συντάσσεται και εκδίδεται, σύμφωνα με το π.δ. 132/2017 (Α’160) του οργανισμού του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, και περιλαμβάνει:
α. στοιχεία παραγωγής, απασχόλησης, καθώς και λοιπά οικονομικά στοιχεία, όπως αυτά προκύπτουν από τα δελτία δραστηριότητας. Η επεξεργασία των στοιχείων και η έκδοση των συγκεντρωτικών αποτελεσμάτων πραγματοποιήθηκε μέσω της γεωχωρικής – ψηφιακής βάσης δεδομένων της Γενικής Δ/νσης ΟΠΥ (www.latomet.gr ).
β. στοιχεία δημόσιων εσόδων από τη μεταλλευτική και λατομική δραστηριότητα, όπως μισθώματα και τέλη, όπως προκύπτουν από τις επιμέρους αναφορές των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων και των λοιπών φορέων του Δημοσίου.
γ. στοιχεία σχετικά με την ασφάλεια και τα ατυχήματα που συνέβησαν, τους τακτικούς και έκτακτους ελέγχους που έχουν διεξαχθεί καθώς και τα χρηματικά πρόστιμα που επιβλήθηκαν, σύμφωνα με τα δεδομένα των τμημάτων Επιθεώρησης Μεταλλείων της Ειδικής Γραμματείας του Σώματος Επιθεωρητών και Ελεγκτών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
δ. στοιχεία δημόσιας ερευνητικής δραστηριότητας από την Εθνική Αρχή Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών.

Πίνακας συγκεντρωτικών στοιχείων παραγωγής για τις ΟΠΥ. Πλήρη στοιχεία εντός της ετήσιας έκθεσης.

Για το έτος 2019 οι εξορυκτικές επιχειρήσεις υπέβαλλαν 1042 δελτία από τα οποία στα 565 δηλώνουν εξορυκτική δραστηριότητα (Δ.Δ.) ενώ τα 477 αποτελούν δηλώσεις απραξίας (Δ.Α.). Η αριθμητική και ποσοστιαία κατανομή των δελτίων ανά κατηγορία εξορυσσόμενου ορυκτού παρουσιάζεται σε πίνακες και σχήματα. Στο σύνολο της εγχώριας εξόρυξης οι επιχειρήσεις μαρμάρων και σχιστολιθικών πλακών κατέχουν το 46.5% της δραστηριότητας ενώ τα μεταλλεία εμφανίζουν κατά 70% αδράνεια. Ο μεγαλύτερος αριθμός επιχειρήσεων λατομείων μαρμάρου χωροθετείται στα γεωγραφικά όρια της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας-Θράκης, η παραγωγή βιομηχανικών ορυκτών υπερέχει στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αιγαίου ενώ στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Θεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδας συγκεντρώνονται οι περισσότερες επιχειρήσεις μεταλλευτικών-μη ενεργειακών-ορυκτών και αδρανών υλικών. Διαχρονικά, εντός των ορίων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Ηπείρου-Δυτικής Μακεδονίας εντάσσεται ο κύριος όγκος εκμεταλλεύσεων ενεργειακών ορυκτών (ορυχεία λιγνίτη).

Ανάλυση μεταλλευτικής και λατομικής εξορυκτικής δραστηριότητας. Σε πολύ αδρές γραμμές, κατά το έτος 2019 η παραγωγή μεταλλευμάτων (ενεργειακών και μη ενεργειακών), παρουσιάζει μείωση. Ο τομέας εξόρυξης βιομηχανικών ορυκτών παρουσιάζει σταθερότητα των παραγωγικών μεγεθών με εξαίρεση την αύξηση παραγωγής αργίλων κεραμοποιϊας, ανθρακικού ασβεστίου, ποζολάνης και σχιστολίθου. Ο κλάδος εξόρυξης αδρανών υλικών παρουσιάζει μικρή αύξηση ~7%. Ο κλάδος εξόρυξης μαρμάρου διατηρεί τη συνεχή ανοδική παραγωγική πορεία των τελευταίων ετών παρουσιάζοντας αύξηση κατά ~23%.

Kατάταξη της Ελλάδας στις εξαγωγές προϊόντων ογκομαρμάρων και πλακών

Ο αριθμός των εργαζομένων στις μονάδες εκμετάλλευσης των μεταλλευτικών και λατομικών χώρων κατά το 2019 παρουσιάζει μείωση συγκριτικά με το προηγούμενο έτος. Εξαίρεση αποτελεί ο τομέας εκμετάλλευσης βιομηχανικών ορυκτών που παρουσιάζει σταθερότητα των θέσεων εργασίας Η διακύμανση της απασχόλησης ανά κατηγορία ορυκτού από το 2010 και ένθεν παρουσιάζεται σχηματικά στο Σχήμα.

Λαμβάνοντας υπόψη τα διαθέσιμα στοιχεία άλλων κρατών εντός και εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, η παραγωγική θέση της χώρας κατά το έτος 2018 διατήρησε την πρωτοπορία στην κατηγορία των βιομηχανικών ορυκτών Περλίτη και Μπετονίτη και στα μεταλλεύματα του Βωξίτη, Μαγνησίτη και του Νικελίου σε παγκόσμιο και ευρωπαϊκό επίπεδο.

Ο εξαγωγικός χαρακτήρας των κλάδων εξόρυξης και επεξεργασίας μαρμάρου καθώς και η ιδιαίτερη ποιότητα των παραγόμενων προϊόντων (ογκομαρμάρων, πλακών) κατατάσσουν τη χώρα στις κορυφαίες θέσεις για το έτος 2019 (βλ. και εικόνα).

Στο πλαίσιο της νέας αναθεωρημένης εθνικής στρατηγικής για την ενέργεια και το κλίμα (ΕΣΕΚ) και του προγράμματος της απολιγνιτοποίησης για την μείωση του μεριδίου του λιγνίτη και την πλήρη απένταξή του από το εγχώριο σύστημα ηλεκτροπαραγωγής μέχρι το έτος 2028, η συμμετοχή του λιγνίτη στο ενεργειακό μείγμα παραγωγής της χώρας σταδιακά υποχωρεί και κατά το έτος 2019 είναι 21,72% (σύνολο: ορυκτά καύσιμα 67,49% και ΑΠΕ 32,51%)[10]. Σημειώνεται ότι η συμμετοχή του λιγνίτη στο ενεργειακό μείγμα παραγωγής κατά το έτος 2018 ήταν 29,28% (σύνολο: ορυκτά καύσιμα 68,29% και ΑΠΕ 31,71%).

Σχετικά με την γεωθερμία:

(i) η εκμετάλλευση γεωθερμικών πεδίων τοπικού ενδιαφέροντος (δηλ. ρευστών θερμοκρασιακού εύρους 30°C < T < 90°C), εμφανίζει σημαντικό επενδυτικό ενδιαφέρον σε εφαρμογές του πρωτογενούς τομέα και δη στον κλάδο των θερμοκηπιακών μονάδων η συνολική επιφάνεια των οποίων υπερβαίνει τα 40ha. Η πλειονότητα τέτοιων μονάδων εντοπίζεται κυρίως στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας Θράκης, όπως εμφανίζεται στον Πίνακα καταγραφής και μισθώσεων των γεωθερμικών πεδίων τοπικού ενδιαφέροντος.

(ii) εμφανίζεται σταδιακή αύξηση των μονάδων (~3500) και της ισχύος των συστημάτων θέρμανσης-ψύξης χώρων, για ιδία χρήση, μέσω της θερμότητας των γεωλογικών σχηματισμών και των επιφανειακών και υπόγειων νερών που δεν αποτελούν γεωθερμικό δυναμικό, όπως παρουσιάζεται στον Πίνακα των κυριότερων εφαρμογών της Γεωθερμίας.

(iii) Tο δυναμικό για την ηλεκτροπαραγωγή παραμένει αναξιοποίητο , ενώ ο στόχος της εθνικής στρατηγικής για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) για το προβλεπόμενο μερίδιο της γεωθερμίας στην ηλεκτροπαραγωγή είναι 0,1GW σε όρους εγκατεστημένης ισχύος έως το 2030. Να σημειωθεί ότι τα δικαιώματα έρευνας και εκμετάλλευσης των τεσσάρων (4) βασικών πεδίων και μεταλλευτικών χώρων εθνικού ενδιαφέροντος (Τ > 90°C) ανήκουν από το 1985 στη ΔΕΗ Α.Ε. και από το 2011 στην ΔΕΗ Ανανεώσιμες Α.Ε.

Τέλος, η πολύ ενδιαφέρουσα έκθεση πλαισιώνεται με στοιχεία για τον αριθμό των εργαζομένων, με στοιχεία για την ασφάλεια και υγεία στους εργασιακούς χώρους, με τα δημόσια έσοδα ως μισθώματα ή τέλη των εξορυκτικών επιχειρήσεων αλλά και με τα ζητήματα της αποκατάστασης περιβάλλοντος στους αντίστοιχους χώρους.

Η έκθεση δραστηριοτήτων του ΣΜΕ για το 2019

Στατιστικά προηγούμενων ετών:

Σύνδεση

Σχετικά Άρθρα