[Δρ. Ιωάννη Ζαφειράτου][by Dr. Zafeiratos Ioannis]
Ο βωξίτης αποτελεί το μοναδικό μετάλλευμα /πρώτη ύλη παραγωγής αλουμινίου και έχει ιδιαίτερη σημασία για τη χώρα μας. Άλλες χρήσεις του είναι στην τσιμεντοβιομηχανία, στην παραγωγή χυτοσιδήρου ως συλλίπασμα και ως συστατικό του πετροβάμβακα και λειαντικών υλικών. Το αλουμίνιο που παράγεται από το βωξίτη έχει τεράστιο φάσμα εφαρμογών στη βιομηχανία, μεταφορές, κατασκευές αλλά και στην καθημερινή ζωή.
Η Ελλάδα κατέχει σημαντική θέση όχι μόνο στην Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και παγκοσμίως καθώς είναι μια από τις σημαντικότερες βωξιτοπαραγωγές χώρες. Η εξόρυξη του βωξίτη στη χώρα μας γίνεται κατά 65% με υπόγειες και 35% με υπαίθριες εκμεταλλεύσεις. Τα βέβαια αποθέματα βωξίτη της Ελλάδας ανέρχονται περίπου σε 130.000.000 τόννους και η ετήσια παραγωγή ξεπερνά τους 2.400.000 τόννους. Οι εξαγωγές ελληνικού βωξίτη ξεπερνούν τα 30 εκατ. € ετησίως. Οι Ελληνικές εταιρείες παραγωγής βωξίτη είναι τέσσερις και απασχολούν περί τα 700 άτομα.
Η σημαντικότερη από τις εταιρείες αυτές είναι η «S&B Bιομηχανικά Ορυκτά», η οποία ελέγχει και την «Ελληνικοί Βωξίται Ελικώνος». Πρόκειται περί ομίλου εταιρειών που εκμεταλλεύεται μεταλλεία κυρίως στο Ν. Φωκίδας σε 32 Παραχωρήσεις Μεταλλείων (Π.Μ.) και σε 2 Δημόσια Μεταλλεία (Δ.Μ. Ηansa και Otavi). Τα γεωλογικά αποθέματά της ανέρχονται σήμερα σε 80.000.000 τόννους (τα σημαντικότερα στην Ευρώπη), τα συνολικά μελετημένα απολήψιμα αποθέματά της ανέρχονται σε 15.000.000 τόννους και η παραγωγή της ανέρχεται σε 1.400.000 τόννους ετησίως εκ των οποίων το 30% διατίθεται στην «Αλουμίνιο της Ελλάδος» (ΑτΕ), και 5% στις ελληνικές τσιμεντοβιομηχανίες. Το υπόλοιπο 65% εξάγεται σε 21 χώρες (Ρωσία, Β. Αμερική, Α. και Δ. Ευρώπη), και ειδικότερα το 24% σε τσιμεντοβιομηχανίες του εξωτερικού. Απασχολεί προσωπικό 360 ατόμων.
Η «ΔΕΛΦΟΙ – ΔΙΣΤΟΜΟΝ Α.Μ.Ε.» (θυγατρική της «Αλουμίνιο της Ελλάδος» – ΑτΕ) είναι η δεύτερη σημαντικότερη εταιρία. Στα μεταλλεία και στα γραφεία της εταιρίας απασχολείται προσωπικό 260 ατόμων. Η εταιρία αυτή εκμεταλλεύεται μεταλλεία κυρίως στους νομούς Φωκίδας και Βοιωτίας σε 63 Παραχωρήσεις Μεταλλείων (Π.Μ.). Τα εκμεταλλεύσιμα αποθέματά της ανέρχονται σήμερα σε 9.100.000 τόννους και η παραγωγή της ανέρχεται περίπου σε 900.000 τόννους το χρόνο. Το σύνολο της παραγωγής της διατίθεται στην «ΑτΕ», για την τροφοδοσία του μεταλλουργικού εργοστασίου παραγωγής αλουμίνας και μεταλλικού αλουμινίου, στην περιοχή Παραλίας Διστόμου Βοιωτίας.
Η εταιρία «ΕΛΜΙΝ Α.Ε.» έχει μεταλλεία στους Νομούς Φωκίδας, Φθιώτιδας, Αττικής, Βοιωτίας και Εύβοιας σε 76 Παραχωρήσεις Μεταλλείων (Π.Μ.), που απέκτησε το 2000 κατόπιν εξαγοράς του ενεργητικού της «Α.Ε.Μ.Β.Ν. ΜΕΤΑΛΛΕΙΑ ΒΩΞΙΤΟΥ ΕΛΕΥΣΙΝΑΣ», η οποία βρισκόταν σε εκκαθάριση. Τα συνολικά βέβαια αποθέματα της εταιρίας ανέρχονται σε 10 εκατ. τόννους περίπου, ενώ τα αντίστοιχα πιθανά σε 15 – 16 εκατ. τόνους. Το 2005 η ετήσια παραγωγή βωξίτη της εταιρίας υπερδιπλασιάστηκε, φθάνοντας τους 323.080 τόννους, έναντι 154.660 τόννων το 2004. Αξίζει να σημειωθεί ότι για το 2005, η παραγωγή της ΕΛΜΙΝ αποτέλεσε το 13% της ελληνικής παραγωγής βωξίτη, όταν το 2004 το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 6,3%. Το 60-70% της παραγωγής της διατίθεται στην Αλουμίνιον της Ελλάδος (ΑτΕ), για την τροφοδοσία του μεταλλουργικού εργοστασίου παραγωγής αλουμίνας και μεταλλικού αλουμινίου. Το υπόλοιπο εξάγεται στις εξής χώρες: Κροατία, Τσεχία, Σλοβενία, Ουκρανία, Ρουμανία, Ολλανδία και Πολωνία. Για το έτος 2003 το ύψος των εξαγωγών της εταιρίας στις παραπάνω χώρες ανήλθε στα 1.567.000 € και οι πωλήσεις στην AτΕ ανήλθαν στα 2.644.000 €. Το ύψος των εξαγωγών της εταιρίας για το έτος 2004 ανήλθε σε 1.100.000 € περίπου ενώ οι πωλήσεις στην ΑτΕ έφτασαν τα 4.000.000 €, περίπου. Για το έτος 2005, οι εξαγωγές ανήλθαν σε 3.300.000 € περίπου ενώ οι πωλήσεις στην ΑτΕ ήταν 5.500.000 €, περίπου. Στα μεταλλεία και στα γραφεία της αυτή τη στιγμή η «ΕΛΜΙΝ» απασχολεί 117 άτομα όλων των ειδικοτήτων.
Η επεξεργασία του βωξίτη είναι υδρομεταλλουργική και κατ’αυτήν, σε πρώτο στάδιο, παράγεται αλουμίνα με εκχύλιση του βωξίτη υπό πίεση και, στη συνέχεια, αλουμίνιο με ηλεκτρόλυση της αλουμίνας (Bayer Process). Η εγχώρια κατανάλωση βωξίτη (αξίας περίπου 35-40 εκατ. €) αφορά κατά 90% στην τροφοδοσία του εργοστασίου της «ΑτΕ». Η συνολική τροφοδοσία του είναι 1.630.000 τόννοι βωξίτη ετησίως εκ των οποίων το 80% προέρχεται από την ελληνική παραγωγή και το 20% εισάγεται από τροπικές χώρες (Αυστραλία, Βραζιλία, Γουινέα, Γουιάνα, Ινδία, Τζαμάϊκα, Σουρινάμ, Βενεζουέλα) επειδή δεν επαρκεί ο εγχώριος. Η ετήσια παραγωγή αλουμίνας ανέρχεται σε 782.000 τόννους εκ των οποίων οι 480.000 τόννοι επεξεργάζονται προς παραγωγή αλουμινίου και οι υπόλοιποι εξάγονται ή διατίθενται στην αγορά ως έχουν. Η ετήσια παραγωγή αλουμινίου ανέρχεται σε 165.000 τόννους, εκ των οποίων οι 95.000 εξάγονται και οι 70.000 τόννοι διατίθενται στην Eλληνική αγορά.
Ο συνολικός κύκλος εργασιών του κλάδου εξόρυξης βωξίτη δηλ. πρωτογενούς παραγωγής αλουμίνας και αλουμινίου, είναι ύψους 480 εκατ. € και απασχολούνται σε αυτόν συνολικά περί τα 2.000 άτομα προσωπικό. Ο μεταποιητικός και εμπορικός κλάδος που τροφοδοτείται με αλουμίνιο από την ΑτΕ παράγει κύκλο εργασιών 2,8 δις € στον οποίο αντιστοιχούν εξαγωγές ύψους 610 εκατ. €. Στον κλάδο του αλουμινίου δραστηριοποιούνται συνολικά 8.000 ΜΜΕ και μεγάλες εταιρείες που συμβάλλουν στη διατήρηση πάνω από 40.000 θέσεων εργασίας.
Η συνεισφορά του κλάδου του αλουμινίου στην Ελληνική Οικονομία ανέρχεται σε 2.3% περίπου του ΑΕΠ και στο 9% περίπου των εξαγωγών.
Βωξίτης-Αλουμίνα-Αλουμίνιο και Ελλάδα!
Ο απολογισμός του τομέα Βωξίτης-Αλουμίνα-Αλουμίνιο για το 2013
Οι ελληνικοί βωξίτες