ΟΡΥΚΤΟΣ ΠΛΟΥΤΟΣ ΔΙΕΘΝΩΣ

Σχιστολιθικό Φυσικό αέριο (shale gas) και Ευρώπη

[του Πέτρου Τζεφέρη] [by Tzeferis Petros]

Τα πιθανά αποθέματα φυσικού αερίου από σχιστολιθικούς σχηματισμούς έχουν δημιουργήσει υψηλές προσδοκίες σε ορισμένες χώρες της ΕΕ, εφόσον το σχιστολιθικό φυσικό αέριο (shale gas) θεωρείται πιθανό υποκατάστατο των ορυκτών καυσίμων που έχουν υψηλότερη περιεκτικότητα σε άνθρακα κι επιπλέον αναμένεται να μειώσει την εξάρτηση από προμηθευτές εκτός ΕΕ και επιπλέον να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας. Ηδη ορισμένα κράτη μέλη ασχολούνται ενεργά με την έρευνα για σχιστολιθικό αέριο διεξάγοντας πιλοτικές δοκιμές, ενώ η εμπορική παραγωγή αναμένεται την περίοδο 2015-2017 στα πλέον προηγμένα κράτη μέλη ή και αργότερα .

Τι αποφάσισε η ΕΕ για το shale gas 

Στις ΗΠΑ, το μη συμβατικό φυσικό αέριο αντιπροσωπεύει σήμερα το 60% της εγχώριας παραγωγής αερίου, ενώ το σχιστολιθικό αέριο παρουσιάζει τους υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης. Η σημαντική αυτή αύξηση μείωσε τις τιμές του αερίου στις ΗΠΑ και προσωρινά επηρέασε τις τιμές των εισαγωγών υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στην ΕΕ. Επίσης κατέστησε διαθέσιμες φθηνότερες ποσότητες αμερικανικού άνθρακα για εξαγωγές, ιδίως στην ΕΕ, όπου οι τιμές του άνθρακα έχουν μειωθεί κατά το ένα τρίτο και πλέον από το 2011.

Τα αποθέματα μη συμβατικών υδρογονανθράκων στην ΕΕ θεωρούνται σημαντικά. Με βάση τα τρέχοντα διαθέσιμα στοιχεία (εκτίμηση ΔΟΕ), τα τεχνικώς ανακτήσιμα αποθέματα shale gas στην ΕΕ υπολογίζονται περίπου σε 16 τρισ. κ.μ. ποσότητα πολύ μεγαλύτερη από τις αντίστοιχες ποσότητες έγκλειστου φυσικού αερίου (3 τρισ. κ.μ.) ή μεθανίου από κοιτάσματα άνθρακα (2 τρισ. κ.μ). ). Η αμερικανική Energy Information Administration (EIA) έχει εκτιμήσει  τα συνολικά ανακτήσιμα αποθέματα σχιστολιθικού αερίου στις ΗΠΑ, σε περίπου 24,4 τρισ. κ.μ. με τα μισά περίπου να βρίσκονται, στη λεκάνη Marcellus. Με νεώτερες εκτιμήσεις η ίδια υπηρεσία δίνει ελαφρώς μικρότερο δυναμικό (βλ. διάγραμμα και πίνακας)

Επισημαίνεται ότι το σχιστολιθικό αέριο δεν βρίσκεται -όπως το συμβατικό φυσικό αέριο- παγιδευμένο σε υπόγειους ταμιευτήρες, αλλά στο εσωτερικό πετρωμάτων που πρέπει να διανοιχτούν (με υδρο-ρωγμάτωση) για να απελευθερώσουν το αέριο. Οι κίνδυνοι που συνδέονται με την τεχνική της υδραυλικής ρωγμάτωσης μεγάλου όγκου και έντασης-ορισμένοι από τους οποίους παρουσιάζουν διασυνοριακά χαρακτηριστικά -εγείρουν ανησυχίες σχετικά με τις επιπτώσεις στο περιβάλλον αλλά και την δημόσια υγεία . Μάλιστα, ορισμένα κράτη μέλη αποφάσισαν να απαγορεύσουν την υδραυλική ρωγμάτωση ή να επιβάλουν αναστολή των σχετικών δραστηριοτήτων. Η Ε. Επιτροπή την τελευταία διετία δημοσίευσε μελέτες, εξετάζοντας  τις πιθανές επιπτώσεις στην αγορά ενέργειας και στο κλίμα, τους πιθανούς κινδύνους για το περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία, τις κανονιστικές διατάξεις που ισχύουν σε επιλεγμένα κράτη μέλη και την κατάταξη, βάσει του κανονισμού REACH (Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1907/2006)  ορισμένων ουσιών που είναι πιθανόν να χρησιμοποιούνται κατά την υδραυλική ρωγμάτωση.

Στο πλαίσιο αυτό, έχουν διατυπωθεί αιτήματα για την ανάληψη δράσης από την ΕΕ για τη διασφάλιση της ασφαλούς εξόρυξης μη συμβατικών καυσίμων. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξέδωσε δύο ψηφίσματα, τον Νοέμβριο του 2012, για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις [1] καθώς και για τις βιομηχανικές, ενεργειακές και άλλες πτυχές του σχιστολιθικού φυσικού αερίου και του σχιστολιθικού πετρελαίου [2]. Επίσης, τον Οκτώβριο του 2013, η Επιτροπή των Περιφερειών εξέδωσε γνωμοδότηση [3] στην οποία διατύπωσε την άποψη των τοπικών και περιφερειακών αρχών για το ίδιο ζήτημα.

Τέλος, η ανακοίνωση της ΕΕ  (com (2014) 23 final) περιγράφει τις πιθανές νέες ευκαιρίες και προκλήσεις που συνδέονται με την εξόρυξη σχιστολιθικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη κι επιπλέον ορίζει τις ελάχιστες προδιαγραφές για την εξερεύνηση και την παραγωγή υδρογονανθράκων με την τεχνική της υδραυλικής ρωγμάτωσης μεγάλου όγκου. Στόχος είναι να καταστήσει εφικτή την ασφαλή εκμετάλλευση των εν λόγω πόρων και να προωθήσει ισότιμους όρους ανταγωνισμού για τον σχετικό κλάδο σε όσα κράτη μέλη της ΕΕ επιλέξουν να τους εκμεταλλευτούν.

Σχετικά Άρθρα