To συνέδριο και η διεθνής έκθεση της εξορυκτικής βιομηχανίας – υπό την εποπτεία της Καναδικής ένωσης ερευνητών και εκμεταλλευτών ΟΠΥ (Prospectors and Developments Association of Canada- PDAC) που πραγματοποιείται ετησίως στο Τορόντο από το 1932, χαρακτηρίζεται ως το σημαντικότερο γεγονός σε παγκόσμια κλίμακα για τον κλάδο ΟΠΥ καθώς αποτελεί σημείο επαφής μεγάλου όγκου εμπλεκόμενων φορέων (πολυεθνικές εταιρείες, SMEs ανάντη και κατάντη της αλυσίδας ΟΠΥ, ακαδημαϊκούς και ερευνητικούς φορείς, διοικητικούς εκπροσώπους, πολιτικούς και κυβερνητικούς φορείς, βιομηχανία, επενδυτές, αναλυτές κ.ά.) και περιλαμβάνει πλήθος σχετικών θεματικών εκδηλώσεων.
Το PDAC 2024 πραγματοποιήθηκε σε κλίμα καθολικής συμφωνίας των εμπλεκόμενων μερών, συμπεριλαμβανομένων των πολιτικών και κυβερνητικών εκπροσώπων, για την πρωταρχική σημασία των κρίσιμων πρώτων υλών στην υλοποίηση των ενεργειακών, ψηφιακών και περιβαλλοντικών στόχων των κρατών. Αναγνωρίζεται πλέον και από τις εθνικές κυβερνήσεις ότι η ανάπτυξη της εγχώριας εξορυκτικής βιομηχανίας και η διαφοροποίηση των πηγών προμήθειας αποτελούν την λύση έναντι της επισφάλειας που δημιουργεί η μονοπωλιακή προμήθεια κρίσιμων πρώτων υλών, όπως αποδεικνύεται και από τις θεσμικές πρωτοβουλίες των ΗΠΑ (US Inflation Reduction Act) και ΕΕ (EU’s Critical Raw Materials Act), και τις σχετικές προτεραιότητες όπως του Καναδά (Canadian Critical Minerals Strategy), Νότιας Κορέας (Strategy for Securing Key Minerals), Αυστραλίας (Critical Minerals Strategy 2023-2030).
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με εκπρόσωπο την υπηρεσία DG GROW, συμμετείχε για 7η συνεχή χρονιά στον εκθεσιακό χώρο του PDAC, στο περίπτερο της οποίας φιλοξενούνται αδαπάνως ως συν-εκθέτες τα κράτη-μέλη.Παράλληλα, από 03.03 έως 05.03.2024 υλοποιήθηκαν οι ακόλουθες ειδικές εκδηλώσεις παρουσίασης των αποτελεσμάτων της ευρωπαϊκής πολιτικής πρώτων υλών και προσέλκυσης επενδύσεων με στόχο την ασφαλή, βιώσιμη και υπεύθυνη προμήθεια πρώτων υλών, απαραίτητων για το πράσινο και ψηφιακό μέλλον της ένωσης:
o EU-Canada, CETA bilateral dialogue
o The EU – Greenland strategic partnership on sustainable raw materials value chains
o Research & Innovation for mineral exploration and extraction in the EU
o EU-Networking and Business breakfast
o EU-Networking Cocktail Reception
Στο PDAC 2024 το ΥΠΕΝ εκπροσωπήθηκε από την υπάλληλο της Δ/νσης Ανάπτυξης και Πολιτικής, Γενικής Δ/νσης Ορυκτών Πρώτων Υλών, Διαμαντούλα Λάμπου. Σημειώνεται ότι το συντονισμό των ενεργειών για τη διαπίστευση και τη συμμετοχή της εκπροσώπου ΥΠΕΝ στις ειδικές εκδηλώσεις της ΕΕ ανέλαβε ο σύμβουλος Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων της ελληνικής Προξενικής Αρχής στο Τορόντο (ΥΠΕΞ), Διονύσης Πρωτοπαπάς.
Ειδικότερα:
Στην Εκδήλωση EU-Canada, CETA (Διμερής Οικονομική, Εμπορική, Επενδυτική Συμφωνία μεταξύ EΕ-Καναδά), τα κύρια σημεία συζήτησης ήταν:
▪ Η μεταλλευτική εικόνα του Καναδά (200 μεταλλεία, 6500 λατομεία, παραγωγή 60 μεταλλευμάτων)
▪ Η στρατηγική κρίσιμων πρώτων υλών του Καναδά (31 κρίσιμες πρώτες ύλες – 21 εκ των οποίων παράγονται εντός της χώρας) αποτελεί μέρος του Εθνικού Σχεδίου Μείωσης (40-45%) των Εκπομπών έως το 2030
▪ Η συμμετοχή του Καναδά στην πρωτοβουλία Climate Smart Mining με στόχο την μείωση του αποτυπώματος της παραγωγής των πρώτων υλών για την ενεργειακή μετάβαση σε χώρες πλούσιες σε ΟΠΥ
▪ Η εθνική πρωτοβουλία για τη σύμπραξη των αυτόχθονων κοινοτήτων/οργανισμών στα έργα κρίσιμων πρώτων υλών
▪ Η αναφορά στα κριτήρια επιλογής των στρατηγικών έργων και στους στόχους του EU – Critical Raw Materials Act. Η πρώτη πρόσκληση για την έναρξη αιτημάτων στρατηγικών έργων θα ανακοινωθεί~Μάϊο 2024. Διευκρινίσθηκε ότι τα στρατηγικά έργα του Κανονισμού δύναται να υλοποιηθούν εντός ή εκτός ΕΕ υπό προϋποθέσεις
▪ Η αναφορά στην θεσμικά προβλέψιμη αδειοδοτική διαδικασία και στην καθιέρωση συστήματος παρακολούθησης και αντιμετώπισης κινδύνων, των στρατηγικών έργων του EU-CRM act
▪ Η κύρωση συμφωνιών με τρίτες χώρες για τη διαφοροποίηση της προμήθειας πρώτων υλών μέσω της υπογραφής μνημονίων συνεργασίας (πρόσφατα υπογράφηκε MoU EE-Ρουάντας)
▪ Εντός του έτους θα υπογραφεί η διμερής συμφωνία που αφορά την πρόσβαση των ερευνητικών φορέων του Καναδά σε προγράμματα του Horizon Europe και ήδη παρέχεται η δυνατότητα υποβολής σχετικών προτάσεων του Καναδά, στο πλαίσιο του Horizon 2021-2027, Πυλώνας 2: Global Challenges and European Industrial Competitiveness
▪ Στις τοποθετήσεις των κ-μ για τη σύμπραξη ΕΕ-Καναδά στον τομέα των ΟΠΥ η εκπρόσωπος του ΥΠΕΝ αναφέρθηκε «στην καναδική μεταλλευτική επένδυση στην Ελλάδα για την παραγωγή μεικτών θειούχων και συμπυκνωμάτων χρυσού και το ιδιαίτερο ενδιαφέρον μας αναφορικά με την ανακοίνωση της εταιρείας για σχεδιασμό μονάδας παραγωγής του χαλκού που περιλαμβάνεται στο μετάλλευμα. Ο χαλκός ανήκει στην κατηγορία των ευρωπαϊκών στρατηγικών υλών. Επιπλέον, με ενδιαφέρον παρακολουθούμε τις πρακτικές ESG της εταιρείας, τις κρίνουμε ως σημαντική παράμετρο σε μία επένδυση δεδομένης της σημασίας που έχει η κοινωνική αποδοχή της δραστηριότητας, αλλά και ως εργαλείο αναβάθμισης της παραδοσιακής μεταλλείας στη χώρα μας»
Στην Εκδήλωση EU-Networking and Business breakfast, τα κύρια σημεία της συζήτησης ήταν:
- Το σχέδιο δράσης της Στρατηγικής Κρίσιμων Πρώτων Υλών του Καναδά όπου προβλέπονται:
o η έκπτωση φόρου 30% στους επενδυτές έργων έρευνας κρίσιμων πρώτων υλών και
o η χρηματοδότηση επενδύσεων μέσω του Ταμείου Στρατηγικής Καινοτομίας με προτεραιότητες επί του παρόντος σε i) καθαρές τεχνολογίες ii) κρίσιμες πρώτες ύλες και iii) μετασχηματισμό της βιομηχανίας - O επικείμενος ευρωπαϊκός κανονισμός στοχεύει στην προτεραιοποίηση των ώριμων έργων και στην εξασφάλιση πολιτικών καλής διακυβέρνησης. Η χρηματοδότηση των επενδύσεων θα προέρχεται από ιδιωτικά, εθνικά και υφιστάμενα ευρωπαϊκά κεφάλαια (έλλειψη στοχευμένου χρηματοδοτικού εργαλείου)
- Η επένδυση της εταιρείας neo Performance Materials υλοποιείται στην Εσθονία και αφορά ανάπτυξη μονάδας παραγωγής REE- μαγνητών και κέντρου R&D
- Οι εκπρόσωποι 13 κ-μ της ΕΕ παρουσίασαν την μεταλλευτική προοπτική των χωρών τους βάσει των ακόλουθων κριτηρίων για την προσέλκυση επενδύσεων:
o Του μεταλλευτικού δυναμικού
o Υποδομών μεταφοράς
o CO2 free-ενεργειακών υποδομών
o Υψηλού μορφωτικού επιπέδου εργαζομένων
o Προβλεψιμότητας του αδειοδοτικού συστήματος