[Του Δρ. Πέτρου Τζεφέρη] [by Tzeferis Peter], αναδημοσίευση από το capital.gr
Τρεις είναι οι κατηγορίες των επενδυτικών έργων που σχετίζονται με την γεωθερμία, αναλόγως της θερμοκρασίας των γεωθερμικών (Γ/Θ) ρευστών:
- Υψηλής θερμοκρασίας (>90°C),
- Xαμηλής (25-90°C) και
- Tα έργα ψύξης-θέρμανσης με τη χρήση των γεωθερμικών αντλιών θερμότητας (ΓΑΘ) που συνιστούν την λεγόμενη «αβαθή γεωθερμία».
Για την πρώτη κατηγορία, το σύνολο των γεωθερμικών πεδίων της χώρας που εκτιμάται ότι μπορεί άμεσα να αξιοποιηθεί αφορά επενδύσεις με δυνατότητα παραγωγής έως 250-300 MWe ηλεκτρικής ενέργειας. Δυστυχώς, οι προσπάθειες ανάπτυξης των δεκαετιών του ‘70 και ‘80 (στη Μήλο αλλά και τη Νίσυρο), συνιστούν αρνητική παρακαταθήκη, εξαιτίας κυρίως λανθασμένων επιλογών και όχι ουσιαστικών τεχνικών προβλημάτων.
Παρά το γεγονός ότι σήμερα είναι σε ισχύ μισθώσεις για 4 πεδία που αφορούν το ως άνω βεβαιωμένο δυναμικό για ηλεκτροπαραγωγή (Μήλος-Κίμωλος, Νίσυρος, Λέσβος και Μέθανα), οι οποίες έχουν περιέλθει στην Δ.Ε.Η. Ανανεώσιμες ΑΕ (από την ΔΕΗ ΑΕ) και οι οποίες πρόσφατα ανανεώθηκαν για πέντε επιπλέον έτη (αρθρ. 30 του ν. 4342/2015), δεν υφίσταται ουδεμία παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από γεωθερμία στη Χώρα μας.
Η δεύτερη κατηγορία σχετίζεται με τις άμεσες γεωθερμικές χρήσεις, κυρίως τις αγροτικές (θέρμανση θερμοκηπίων κι εδαφών, ξήρανση κηπευτικών, λαχανικών και φρούτων, παραγωγή σπιρουλίνας, σπαραγγιού κτλ.), την θέρμανση χώρων και δεξαμενών κολύμβησης/αναψυχής, τη λουτροθεραπεία, τις ιχθυοκαλλιέργειες και ορισμένες βιομηχανικές χρήσεις (πχ. αφυδάτωση).
Στον ευρύτερο χώρο της Κεντρικής Μακεδονίας τα κυριότερα πεδία, με θερμοκρασία νερών μέχρι 75 °C, βρίσκονται στη λεκάνη των λιμνών Βόλβης και Λαγκαδά (πεδία Λαγκαδά, Νυμφόπετρας και Νέας Απολλωνίας) και στην λεκάνη του Στρυμόνα Σερρών (πεδία Νιγρίτας, Λιθότοπου-Ηράκλειας, Σιδηροκάστρου και Αγγίστρου) η οποία θεωρείται ως η πιο ευνοημένη περιοχή πανελλαδικά. Ενώ το βεβαιωμένο δυναμικό των ρευστών χαμηλής θερμοκρασίας, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί αποκλειστικά για άμεσες χρήσεις ξεπερνά τα 1000ΜWt , η εγκατεστημένη ισχύς για την κατηγορία αυτή, είναι περίπου 100 MWt, η μισή και πλέον στην περιοχή Λαγκαδά, Νέας Απολλωνίας, Νιγρίτας, Σιδηροκάστρου και Ξάνθης.
Επιτυχημένα παραδείγματα εφαρμογών έχουμε στο πεδίο Θερμών Νιγρίτας όπου είναι εγκατεστημένες δύο μονάδες παραγωγής του μικροφύκους spirulina, οι θερμαινόμενες φυτείες πρωίμησης σπαραγγιού στην περιοχή Ερατεινού-Χρυσούπολης Καβάλας, ενώ στο Νέο Εράσμιο Ξάνθης η θερμοκηπιακή μονάδα υδροπονίας σε 80 στρ. ήδη άρχισε (από τον Μάρτιο του 2015) τη συγκομιδή των παραγόμενων κηπευτικών (αγγουριού και τομάτας) αξιοποιώντας «γεωθερμικό» νερό με θερμοκρασία 60°C και θερμική ισχύ της τάξης των 16 MWt.
- μια πιλοτική υβριδική ηλιακή – γεωθερμική μονάδα παραγωγής ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας, η οποία τροφοδοτεί διάφορους καταναλωτές όπως ένα δημοτικό σχολείο, μια θερμοκηπιακή εγκατάσταση, ένα κομποστοποιητή παραγωγής βιοαερίου κ.ά.
- μία εγκατάσταση αφυδάτωσης αγροτικών προϊόντων (λιαστής ντομάτας κ.α.) η οποία λειτουργεί από το 2001, και
- μία επιχείρηση παραγωγής τροπικών (διακοσμητικών) ψαριών,όπου όλες καλύπτουν τις ενεργειακές τους ανάγκες αξιοποιώντας την γεωθερμία.
Μολαταύτα, η ταχύτερα αναπτυσσόμενη εφαρμογή στην Ελλάδα σήμερα είναι η τρίτη κατηγορία δηλ. οι γεωθερμικές αντλίες θερμότητας (ΓΑΘ) με μερίδιο που αγγίζει το 60% και ακολουθούν η υδροθεραπεία και οι αγροτικές χρήσεις. Στην πραγματικότητα, η χρήση ΓΑΘ δεν αξιοποιεί γεωθερμικά ρευστά αλλά την υπεδαφική θερμότητα που υπάρχει κοντά στην επιφάνεια του εδάφους όπου η θερμοκρασία του παραμένει σχετικά σταθερή μεταξύ 10 και 20 °C. Ο ρυθμός ανάπτυξης των ΓΑΘ υπερβαίνει το 20% κατ’ έτος, οι εγκαταστάσεις εκτιμώνται σε περίπου 950-
1000 πανελλαδικά ενώ η εγκατεστημένη ισχύς για την κατηγορία αυτή, εκτιμάται σε 135-140 MWt.