Το μεταλλευτικό παράδειγμα της Πορτογαλίας

Ως παράδειγμα καλής πρακτικής για την μεταλλευτική πολιτική και το νομικό πλαίσιο χρησιμοποιείται η Πορτογαλία (μαζί με τη Φινλανδία και τη Σουηδία) σε έκθεση, αποτέλεσμα μιας σειράς συναντήσεων της Ad Hoc Ομάδας της Ευρωπαϊκής Σύμπραξης Καινοτομίας για τις πρώτες ύλες (European Innovation Partnership on Raw Materials).

Report of the Ad Hoc Working Group on Exchange of best practices on minerals policy and legal framework, information framework, land-use planning and permitting (AHWG)

Ο σκοπός της έκθεσης είναι να εκτιμηθεί η ελκυστικότητα της υφιστάμενης μεταλλευτικής πολιτικής των κρατών μελών και να γίνει ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών προκειμένου να προσδιοριστούν τα κενά και να προταθούν οι απαιτούμενες βελτιώσεις.

Ως γνωστόν υπάρχουν ακόμα αρκετά κράτη μέλη της ΕΕ που δεν έχουν διατυπωμένη Εθνική Πολιτική Ορυκτών Πρώτων Υλών. Επιπλέον, και στις περιπτώσεις που υπάρχει αντίστοιχη Πολιτική, δεν είναι απαραίτητα συνδεδεμένη με τη γενικότερη βιομηχανική πολιτική της χώρας.

Αντίστοιχα, το σχετικό νομικό πλαίσιο διαφέρει κατά πολύ από χώρα σε χώρα. Υπάρχουν σημαντικές διαφορές όσον αφορά τη νομοθεσία και την εφαρμογή της μεταξύ των χωρών με ομοσπονδιακή δομή (π.χ. Γερμανία, Βέλγιο), των χωρών με περιφερειακή δομή (π.χ. Ιταλία, Ισπανία) και των χωρών όπου οι περιφέρειες και οι νομοί ενεργούν μόνο ως διοικητικές μονάδες του κεντρικού κράτους (π.χΓαλλία ).

Overview of the mineral resources policy in Portugal by tzeferisp

 
Το παράδειγμα της Πορτογαλίαςπεριγράφεται αναλυτικότερα στην ανωτέρω εργασία. Παρά το γεγονός ότι η εδαφική διάσταση της Πορτογαλίας είναι μικρή, ο γεωλογικός χάρτης δείχνει την τεράστια ποικιλομορφία των γεωλογικών πόρων, κάτι που ισχύει και στον τόπο μας.

Χάρις στην γεωλογική ποικιλομορφία της, η Πορτογαλία είναι πολύ πλούσια σε ορυκτά κοιτάσματα. Η αξία εξαγωγών μόνο για τα μεταλλευτικά ορυκτά την τελευταία δεκαετία αυξάνεται σημαντικά, υπερβαίνοντας σήμερα τα 500 εκατ. ευρω, ενώ όπως φαίνεται στο διάγραμμα επανήλθε σύντομα στα προ της κρίσης επίπεδα!  Marbles from Portugal

Ως αποτέλεσμα της αύξησης της σημασίας των ορυκτών πόρων στο πολιτικό σκηνικό, η Πορτογαλική κυβέρνηση εγκαινίασε την Εθνική Στρατηγική για τους Ορυκτούς Πόρους (Aug.2012, Υπουργείο Οικονομίας και Απασχόλησης)

Η Πορτογαλική Εθνική Στρατηγική Ορυκτών Πόρων είναι μια ολοκληρωμένη στρατηγική για την περίοδο 2013-2020 που εγκρίθηκε με νόμο και καθιερώνει ένα πλαίσιο για την προώθηση της πορτογαλικής μη ενεργειακής εξορυκτικής βιομηχανίας παράλληλα με την βιώσιμη ανάπτυξη.

Η στρατηγική διαρθρώνεται γύρω από τέσσερις κύριους τομείς δράσης:

•  Eπαναπροσδιορισμό του ρόλου του κράτους 
• Ανάπτυξη της γεωλογικής γνώσης και του εθνικού αποθεματικού δυναμικού μέσα από τη βελτίωση των μεθόδων συλλογής και συστηματοποίησης των πληροφοριών.
• Διάδοση και προώθηση του εθνικού αποθεματικού δυναμικού 
• Ανάληψη πρωτοβουλιών (οικονομικού, κοινωνικού, περιβαλλοντικού χαρακτήρα) και συγκεκριμένων μέτρων και δράσεων (κάποια από αυτά είναι ήδη σε εξέλιξη ή ολοκληρώθηκαν) που επανατοποθετούν τις εξορυκτικές δραστηριότητες και την πρόσβαση σε φυσικούς πόρους στην ισοτιμία με άλλες δραστηριότητες εξισορρόπησης των αντίστοιχων δράσεων.

Η Χώρα αυτή με την ανωτέρω στρατηγική έχει δημιουργήσει τη βάση για την ανάπτυξη ενός πιο αποτελεσματικού νομικού και θεσμικού πλαισίου για την υποστήριξη της ανάπτυξης του τομέα.

[του Πέτρου Τζεφέρη] [by Petros Tzeferis]

Ο τομέας μαρμάρων και φυσικών λίθων της Πορτογαλίας