Για το εμβληματικό έργο της συντήρησης και της αποκατάστασης του Ιερού Κουβουκλίου του Παναγίου Τάφου στον Ναό της Αναστάσεως στα Ιεροσόλυμα, που ολοκληρώθηκε με επιτυχία από την ομάδα των έμπειρων επιστημόνων του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου έχουν ήδη γραφτεί πάρα πολλά.
Δείτε κι εδώ μια παραστατική εικόνα του έργου από την κα. Α. Μοροπούλου, όπου τεκμηριώνεται η αυθεντικότητα και η ιστορική ακολουθία στην κατασκευή του ιερού κουβουκλίου:
https://webtv.ert.gr/ert1/themata/i-kathigitria-tou-eb-t-moropoulou-stin-ert-gia-ton-panagio-tafo/
Επισημαίνεται ότι το Άγιο Κουβούκλιο (Holy Aedicule) καλύπτει τον τάφο του Χριστού. Πρόκειται για ναόσχημο οικοδόμημα με πλούσια διακόσμηση, εξωτερικά και εσωτερικά, και με μολύβδινο τρουλίσκο. Χωρίζεται σε δύο μέρη: τον Πανάγιο Τάφο του Χριστού και τον Άγιο Λίθο. Η τελευταία ανακαίνιση του μνημείου τελείωσε στις 22 Μαρτίου 2017, μετά από ενός έτους εργασίες συντήρησης, αναστήλωσης και αποκατάστασης. Το έργο όπως προαναφέρθηκε, ανέλαβε διεπιστημονική ομάδα του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου της οποίας επικεφαλής ήταν η καθηγήτρια Τώνια Μοροπούλου. Η προηγούμενη ανακαίνισή του είχε γίνει από τον αρχιτέκτονα Κομνηνό τον Μυτιληναίο το 1810.
Στην πρωτότυπη εργασία που παρουσιάζουμε σήμερα ο στόχος ήταν να ταυτοποιηθεί η προέλευση των μαρμάρων του Ιερου Ταφου και του Κουβουκλίου. Εκτός από την ομάδα του Πολυτεχνείου αλλά και του ΕΚΠΑ, στη σημαντικότατη αυτή εργασία συμμετείχε ενεργά το ΙΓΜΕ (σήμερα ΕΑΓΜΕ) με τους ερευνητές κκ. Χ. Παπατρέχα και Γ. Οικονόμου.
Για τη σημασία της προέλευσης των μαρμάρων (provenance) έχουμε μιλήσει και σε άλλες θέσεις:
Εχει σημασία η προέλευση του επώνυμου λίθου;
Στην παρούσα εργασία, ελήφθησαν δείγματα των λευκών μαρμάρων που περικλείουν τον Τάφο του Χριστού, καθώς και δείγματα από τις εσωτερικές μαρμάρινες προσόψεις της δομής του ιερού Κoυβουκλίου (Holy Aedicule) που περιβάλλει τον τάφο του Χριστού στην Εκκλησία της Αναστάσεως στην Ιερουσαλήμ, και ερευνήθηκαν με τη χρήση πετρογραφικών μεθόδων και μεθόδων ισοτοπικής ανάλυσης.
Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι όλα τα εξεταζόμενα δείγματα μαρμάρου προέρχονται από την Προκόννησο ή Νήσο του Μαρμαρά στην Προποντίδα και ειδικότερα μπορούν να αποδοθούν στην αποκαλούμενη ποικιλία Proconnesos-1, υλικό το οποίο χρησιμοποιήθηκε στις διαφορετικές κατασκευαστικές φάσεις του Ιερού Κoυβουκλίου, από την εποχή του Μεγάλου Κωνσταντίνου και καθ ‘όλη τη διάρκεια των αιώνων, τόσο για την επένδυση του Ιερού Τάφου όσο και για τις εσωτερικές επιφάνειες της αίθουσας των τάφων και του παρεκκλησίου του Αγγέλου.
Abstract: In this work, samples of the white marbles enclosing the Tomb of Christ, as well as samples from the interior marble facades of the Holy Aedicule structure surrounding the Tomb of Christ in the Church of Resurrection in Jerusalem, are investigated using petrographic and isotopic analysis. The aim is to characterize the marble samples and investigate their provenance. The results demonstrate that all examined marble samples originate from Proconnesos (Marmara island), and can be attributed to the so-called Proconnesos-1 variety.
Published maximum grain size (MGS) and isotopic values of Proconessos quarries are compared with the respective values displayed by the marble samples of the Holy Aedicule, aiming to achieve—to a certain degree—intra-site discriminations. A number of ancient quarries are excluded through this double parameter criterion as sources for the examined Holy Aedicule marbles. The discussion of petrographic and isotopic results in relation to historical testimonies and previously published archaeometry results, regarding the mortars of the Holy Aedicule, reveal that Proconnesos marble was the material of choice used at di erent construction phases of the Holy Aedicule, from the time of Constantine the Great and throughout the centuries, both for the cladding of the Holy Tomb and the interior facings of the Tomb Chamber and the Chapel of the Angel.
[Eπιμέλεια: Π. Τζεφέρης]