Τι είναι οι γεωκίνδυνοι και πώς σχετίζονται με τις εξορύξεις υποθαλάσσιων κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου; Ποιές είναι οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις που συνοδεύουν την εκμετάλλευση των υποθαλάσσιων υδρογονανθράκων; Αυτά και πολλά άλλα ερωτήματα απαντώνται με επιστημονικό και κατανοητό τρόπο στο παρόν βιβλίο.
Παρουσιάζουμε σήμερα ένα νέο, ενδιαφέρον και εμπεριστατωμένο βιβλίο του συναδέλφου Π. Βεργούλη* με θέμα την παρουσίαση των κύριων υποθαλάσσιων γεωκινδύνων, καθώς επίσης και των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της εκμετάλλευσης υποθαλάσσιων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο.
Τι είναι οι γεωκίνδυνοι και πώς σχετίζονται με τις εξορύξεις υποθαλάσσιων κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου; Ποιές είναι οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις που συνοδεύουν την εκμετάλλευση των υποθαλάσσιων υδρογονανθράκων; Αυτά και πολλά άλλα ερωτήματα απαντώνται με επιστημονικό και κατανοητό τρόπο στο παρόν βιβλίο.
Σε έναν πλανήτη που διψάει για ενέργεια είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τους ενδεχόμενους κινδύνους που σχετίζονται με την εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου της θάλασσάς μας. Το βιβλίο απευθύνεται σε οποιονδήποτε ενδιαφέρεται για το περιβάλλον και τις γεωεπιστήμες.
Οι χώρες στις οποίες ανήκουν οι σημαντικότεροι πετρελαιοπιθανοί στόχοι της Ανατολικής Μεσογείου είναι η Ελλάδα, η Κύπρος, το Ισραήλ και η Αίγυπτος. Τα τελευταία χρόνια η έρευνα υδρογονανθράκων σε αυτή τη θαλάσσια περιοχή έχει αποδώσει καρπούς καθώς έχουν ανακαλυφθεί δεκάδες μεγάλα κοιτάσματα, κυρίως από την Αίγυπτο και το Ισραήλ. Στο βιβλίο γίνεται μια ιστορική αναδρομή των ερευνητικών προσπαθειών της Ελλάδας και της Κύπρου και παρουσιάζεται με τη βοήθεια χαρτών το σύνολο των πιθανών και των βεβαιωμένων κοιτασμάτων της Ανατολικής Μεσογείου. Είναι σημαντικό να τονιστεί πως μόνο οι γεωτρήσεις μπορούν να πιστοποιήσουν ένα κοίτασμα. Πολύ συχνά τα πιθανά κοιτάσματα, δηλαδή οι πόροι που έχουν εντοπιστεί μέσω σεισμικών μεθόδων χωρίς να έχουν επιβεβαιωθεί από καμία γεώτρηση, αναφέρονται εσφαλμένα ως κοιτάσματα.
Στην Νοτιοανατολική Μεσόγειο υπάρχει ένα μεγάλο πλήθος υποθαλάσσιων γεωκινδύνων, το οποίο είναι απαραίτητο να ληφθεί υπόψη στις υπάρχουσες, αλλά κυρίως στις επικείμενες, εξορύξεις των υποθαλάσσιων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων της περιοχής. Το ενδεχόμενο ενός ατυχήματος παρόμοιου με το Deepwater Horizon του Κόλπου του Μεξικού θα είχε καταστροφικές συνέπειες για τα οικοσυστήματα και τις οικονομίες των χωρών της Μεσογείου. Τα βάθη θάλασσας στα οποία εντοπίζονται τα κοιτάσματα της Νοτιοανατολικής Μεσογείου είναι κατά βάση μεγαλύτερα των 1.500 m, γεγονός που αυξάνει την επικινδυνότητα της εκμετάλλευσής τους.
Κρίνεται σκόπιμο να πραγματοποιηθούν περαιτέρω έρευνες σχετικά με τις επιπτώσεις των υποθαλάσσιων γεωκινδύνων στις εξέδρες εξόρυξης υδρογονανθράκων της περιοχής. Ωφέλιμη θα ήταν η χρήση ειδικών λογισμικών για την ενδελεχή προσομοίωση της μηχανικής συμπεριφοράς των εξεδρών εξόρυξης, αλλά και των αγωγών μεταφοράς υδρογονανθράκων που δεν μελετήθηκαν στην παρούσα εργασία, σε περιπτώσεις υποθαλάσσιων γεωκινδύνων (υποθαλάσσιας κατολίσθησης, σεισμού, τσουνάμι, διάσπασης υδριτών αερίων ή έκρηξης ηφαιστείου ιλύος). Έτσι, θα μπορούσε να γίνει σχεδιασμός και ανάλυση κατασκευών των ενεργειακών υποδομών της ευρύτερης περιοχής της νοτιοανατολικής Μεσογείου και μελέτη των επιστημονικών και ερευνητικών μεθόδων και πρακτικών που περιγράφουν επαρκώς της κατάσταση του δυναμικού των υδρογονανθράκων και δίνουν ασφαλή αποτελέσματα λαμβάνοντας υπόψη την προστασία του περιβάλλοντος. Επίσης, ιδιαίτερο ενδιαφέρον θα είχε η μελέτη της διασποράς υγρών υδρογονανθράκων (πετρελαιοκηλίδας) σε περίπτωση ατυχήματος. Επιπρόσθετα, εξαιτίας της παρουσίας ενός μεγάλου εύρους διαφορετικών γεωυλικών, κρίνεται απαραίτητη η εισαγωγή νέων καταστατικών νόμων συμπεριφοράς προκειμένου να επιτευχθεί η ρεαλιστικότερη περιγραφή της πολύπλοκης μηχανικής τους συμπεριφοράς.
Περιεχόμενα του βιβλίου:
- ΥΠΟΘΑΛΑΣΣΙΑ ΚΟΙΤΑΣΜΑΤΑ ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΩΝ
- ΓΕΩΚΙΝΔΥΝΟΙ
- ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ
- ΕΡΕΥΝΑ ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΩΝ ΚΑΙ ΓΕΩΚΙΝΔΥΝΟΙ ΣΤΗ ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ
- ΕΠΙΛΟΓΟΣ
- ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ
- ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΕΓΧΡΩΜΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ
Αναλυτικότερα, καταρχήν πραγματοποιείται μια εισαγωγή αναφορικά με τα υποθαλάσσια κοιτάσματα υδρογονανθράκων και τα διαφορετικά είδη θαλάσσιων εξεδρών εξόρυξης. Στη συνέχεια περιγράφονται οι κύριοι υποθαλάσσιοι γεωκίνδυνοι, δηλαδή οι υποθαλάσσιες κατολισθήσεις, οι σεισμοί, τα τσουνάμι, οι υδρίτες αερίων και τα ηφαίστεια ιλύος. Επίσης γίνεται αναφορά στις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, τα μεγαλύτερα ατυχήματα, που έχουν συμβεί κατά την εξόρυξη υποθαλάσσιων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, τις επιπτώσεις στα οικοσυστήματα, τα μέτρα αποκατάστασης του περιβάλλοντος και την κοινωνική αποδοχή των εξορύξεων τέτοιου τύπου στην Ελλάδα. Για τα κοιτάσματα στην Ανατολική Μεσόγειο, πραγματοποιείται μια ιστορική αναδρομή της έρευνας υδρογονανθράκων, που έχει λάβει χώρα στη νοτιοανατολική Μεσόγειο, έπειτα παρουσιάζονται τα κοιτάσματα, η γεωλογία του πετρελαϊκού συστήματος και οι γεωκίνδυνοι της ευρύτερης περιοχής της νοτιοανατολικής Μεσογείου. Τέλος, στον επίλογο πέρα των συμπερασμάτων γίνονται προτάσεις για περαιτέρω μελλοντική έρευνα του θέματος καθώς και μια συγκριτική ανάλυση των περιοχών στις οποίες εντοπίζονται τα σημαντικότερα κοιτάσματα υδρογονανθράκων (και οι αντίστοιχες εξέδρες εξόρυξης) της νοτιοανατολικής Μεσογείου σε σχέση με τους ισχυρότερους γεωκινδύνους των περιοχών αυτών.
* Παναγιώτης Π. Βεργούλης, με σπουδές Μηχ. Μεταλλείων Μεταλλουργού ΕΜΠ Msc. καθώς και Πολιτικού μηχανικού και σημαντικές διακρίσεις κατά τις ακαδημαϊκές σπουδές του. Σήμερα εργάζεται στον ΔΕΔΔΗΕ. Έχει συμμετάσχει σε διεθνή και ελληνικά συνέδρια ως εισηγητής σε θέματα περιβάλλοντος και γεωεπιστημών, αρθρογραφώντας παράλληλα σε έντυπα μηνιαία περιοδικά .
https://ir.lib.uth.gr/xmlui/handle/11615/51672
Ξανά στο προσκήνιο η εξόρυξη των υδρογονανθράκων στην Ελλάδα