ΓΕΩΘΕΡΜΙΑ/CCSΕΝΗΜΕΡΩΣΗΟΡΥΚΤΟΣ ΠΛΟΥΤΟΣ ΔΙΕΘΝΩΣΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ/ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Το γεωθερμικό παράδειγμα των Αζορών. Μας ενδιαφέρει; (Ι)

Διάγραμμα 1. Εξέλιξη της κατανομής του μίγματος ηλεκτροπαραγωγής στις Αζόρες από τις διάφορες ενεργειακές τεχνολογίες.

[του Πέτρου Τζεφέρη*] [by Tzeferis Petros]

Είναι γνωστό ότι οι Αζόρες είναι συστάδα από εννέα (9) ηφαιστειογενή νησιά που διοικητικά ανήκουν στην Πορτογαλία και μάλιστα αποτελούν το δυτικότερο σημείο της Ευρωπαϊκής Hπείρου. Εκείνο που δεν είναι ευρέως γνωστό είναι ότι οι Πορτογαλικές Αζόρες έχουν αναπτύξει την γεωθερμία υψηλής ενθαλπίας και μάλιστα την ηλεκτροπαραγωγή από γεωθερμία.

Οι Αζόρες βρίσκονται κι αυτές, όπως τα ελληνικά νησιά, σε υψηλό τουριστικό επίπεδο και επίσης διαθέτουν γεωθερμικούς πόρους υψηλής ενθαλπίας. Μολαταύτα, βρίσκονται καταμεσής του Ατλαντικού, αρκετά μακριά (1600 km) από την ηπειρωτική Πορτογαλία, ώστε να τις διασυνδέσει κανείς ποντίζοντας καλώδια, όπως κάνουμε στην Χώρα μας. Επισημαίνεται ότι η πλήρη διασύνδεση του συνόλου των νησιών μας έχει ενταχθεί στο νέο δεκαετές πρόγραμμα Ενεργειακού Σχεδιασμού της Χώρας, ενώ για την ολοκλήρωσή της (έως το 2030) θα απαιτηθούν πάνω από 3 δις ευρώ. Πρόκειται για μια απολύτως απαραίτητη και ορθή πολιτική που δεν θα πρέπει όμως να «φρενάρει» την ανάπτυξη και άλλων ενεργειακών λύσεων στα νησιά μας.

Εικ.1. Το νησιωτικό σύμπλεγμα των Αζορών διαθέτει γεωθερμικούς πόρους υψηλής ενθαλπίας ανάλογους με εκείνους της νησιωτικής Ελλάδας.

Στο διάγραμμα 1 φαίνεται ανάγλυφα τί έχουν καταφέρει οι Πορτογάλοι με την γεωθερμία τα τελευταία 20 χρόνια. Στο συγκριτικό αυτό διάγραμμα αποτυπώνεται η εξέλιξη της κατανομής του μίγματος της ηλεκτροπαραγωγής στις Αζόρες από τις διάφορες τεχνολογίες παραγωγής ενέργειας. Από το 1990 όπου η συμμετοχή της γεωθερμικής ενέργειας ήταν 1,3%, το 2010 αυξήθηκε στο 20,4%. Ηδη τα ποσοστά αυτά έχουν αυξηθεί περαιτέρω (στο 23%) και ο στόχος είναι το ποσοστό συμμετοχής να φτάσει σύντομα το 50%.

Πράγματι, ήδη πάνω από δύο γεωθερμικές παραγωγικές μονάδες βρίσκονται σε λειτουργία στο νησί São Miguel, στη γεωθερμική περιοχή Ribeira Grande και ένα ακόμη έργο είναι σε εξέλιξη στο δεύτερο μεγαλύτερο νησί Terceira (Γεωθερμικό Πεδίο Pico Alto).

Ειδικότερα για το νησί São Miguel, το μεγαλύτερο του συμπλέγματος Αζορών (με πληθυσμό κοντά στους 150 χιλ. κατοίκους), το ποσοστό συνεισφοράς της γεωθερμίας είναι σήμερα 44%. Σο κεντρικό τμήμα του νησιού S. Miguel βρίσκεται η καλντέρα του ηφαίστειο Fogo που καλύπτεται εν μέρει από μια λίμνη (τη λίμνη του Fogo) και του οποίου οι πιο πρόσφατες εκρήξεις καταγράφτηκαν το 1563. Στην περιοχή του Ribeira Grande (CRG) όπου η θερμοκρασία του πεδίου ανέρχεται σε περίπου 250° C, αναπτύχθηκε (1988-1994) μια πρώτη μονάδα ισχύος 5MWe και κατόπιν (1996-2000) έγινε επέκταση στα 13 MWe.

Ribeira Grande power plant, São Miguel, Azores
Pico Vermelho project area, São Miguel, Azores

Μια δεύτερη μονάδα δυαδικού κύκλου (binary) ισχύος 10MWe εγκαταστάθηκε το 2006 στην περιοχή Pico Vermelho. Έτσι οι δύο μονάδες σήμερα αθροίζουν συνολική εγκατεστημένη ισχύ 23MWe, παράγοντας ηλεκτρική ενέργεια 196 GWh/έτος και καλύπτοντας πάνω από το 40% των αναγκών σε ηλεκτρική ενέργεια του νησιού. Eνδεικτικό το διάγραμμα 2, όπου η συμμετοχή της γεωθερμίας είναι 38.8% (2010).

Εικ. 2. Αζόρες, São Miguel : Oι δύο γεωθερμικές μονάδες (στο Ribeira Grande και στο Pico Vermehlo) σήμερα αθροίζουν συνολική εγκατεστημένη ισχύ 23MWe, παράγοντας ηλεκτρική ενέργεια 196 GWh/έτος και καλύπτοντας πάνω από το 40% των αναγκών σε ηλεκτρική ενέργεια του νησιού.

Στο νησί Terceira, το δεύτερο μεγαλύτερο του συμπλέγματος Αζορών, υπάρχει σχέδιο για εγκατάσταση 12MWe (πεδίο Pico Alto με θερμοκρασίες άνω των 300°C). Επίσης υπάρχει σχέδιο για πρόσθετη επέκταση του Ribeira Grande, μια επένδυση περίπου 200 εκατ. € τα επόμενα χρόνια. Αναφορικά με τα υπόλοιπα νησιά του αρχιπελάγους, παρά την πιθανή παρουσία καλών γεωθερμικών πόρων, η ανάπτυξη για την ώρα εμποδίζεται από έλλειψη ενδιαφέροντος .

Η όλη ανάπτυξη της γεωθερμίας των Αζορών μας ενδιαφέρει; Τόσο αυτή όσο και σε άλλα νησιωτικά συμπλέγματα ή νησιωτικά κράτη όπως στη Γουαδελούπη (Γαλλία) και Χαβάη (ΗΠΑ) ή ακόμη στις Φιλιππίνες και στην Ιαπωνία, όπου μετά το πυρηνικό ατύχημα της Φουκουσίμα (2011) η κυβέρνηση ενθαρρύνει τις νέες δραστηριότητες γεωθερμικών ερευνών από ιδιώτες αλλά και την γενικότερα την προώθηση της γεωθερμίας; Σίγουρα, αν μη τι άλλο, επιτείνει τους προβληματισμούς μας για την δική μας γεωθερμική ανάπτυξη στον τομέα της υψηλής ενθαλπίας.

Σχετικά Άρθρα