ΓΕΩΘΕΡΜΙΑ & ΙΑΜΑΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣΓΕΩΘΕΡΜΙΑ/CCSΙΣΤΟΡΙΑ ΜΕΤΑΛΛΕΙΑΣ

Το ιστορικό του γεωθερμικού πεδίου των Μεθάνων

Τομή ΑΑ κατά Volti. Μοντέλο Γεωηλεκτρικής Δομής

Η Χερσόνησος των Μεθάνων βρίσκεται στο δυτικό άκρο του ηφαιστειακού τόξου του Αιγαίου το οποίο σχετίζεται με τα σημαντικότερα γεωθερμικά πεδία της χώρας μας (Σουσάκι – Μέθανα – Μήλος/Κίμωλος/Πολύαιγος – Σαντορίνη και Νίσυρος).

Η γεωθερμική έρευνα στην περιοχή άρχισε το 1975 με την αναγνωριστική μελέτη που πραγματοποιήθηκε από τη ΔΕΗ σε συνεργασία με την ιταλική ENEL, το ΙΓΜΕ και ξένους ειδικούς. Επίσης η ΔΕΗ κατασκεύασε έντεκα (11) γεωτρήσεις θερμοβαθμίδας βάθους 60-150 m, επτά (7) επί της Χερσονήσου των Μεθάνων και άλλες τέσσερις (4) στην ευρύτερη περιοχή Πόρου – Γαλατά. Τα αποτελέσματα των μετρήσεων θερμοβαθμίδας (εικόνα) απέδειξαν τη μη ύπαρξη γεωθερμικού ενδιαφέροντος εκτός της Χερσονήσου των Μεθάνων. Ακολούθησε η αξιολόγηση των αποτελεσμάτων των ως άνω μελετών και ερευνών από το ΙΓΜΕ με τη βοήθεια Συμβούλου της ΕΟΚ.Ακόμη, το 1992 έγινε από το Πανεπιστήμιο Αθηνών ειδική γεωφυσική έρευνα (μαγνητοτελλουρικές διασκοπήσεις) επί της Χερσονήσου των Μεθάνων.

Θέσεις των ερευνητικών γεωτρήσεων θερμοβαθμίδαςτης ΔΕΗ στα Μέθανα (1979)
Από όλες τις παραπάνω ερευνητικές εργασίες και μελέτες προέκυψε τελικά ότι η Χερσόνησος των Μεθάνων αποτελεί ελπιδοφόρο περιοχή από γεωθερμική άποψη και για το λόγο αυτό η ΔΕΗ αποφάσισε να προχωρήσει στη συστηματική έρευνά της με στόχο τον εντοπισμό και την αξιοποίηση γεωθερμικού δυναμικού για ηλεκτροπαραγωγή (στην περίπτωση που αυτό εντοπιστεί). Η παραγόμενη, σε μια τέτοια περίπτωση, ηλεκτρική ενέργεια θα διοχετεύεται στο δίκτυο (Εθνικό Διασυνδεδεμένο Σύστημα, Ε.Δ.Σ.) μέσω Αίγινας ή Μεθάνων ανάλογα με τη θέση της Μονάδας ηλεκτροπαραγωγής.

Στο πλαίσιο αυτό, η ΔΕΗ έκανε τις παρακάτω ενέργειες:

  • Επέτυχε τη μίσθωση από το Ελληνικό Δημόσιο μέσω του ΥΠ.ΑΝ. του δικαιώματος αναζήτησης έρευνας και εκμετάλλευσης του γεωθερμικού πεδίου της Χερσονήσου των Μεθάνων υποβάλλοντας σχετικό ερευνητικό πρόγραμμα. Συγκεκριμένα, χορηγήθηκε στη ΔΕΗ, με την Υπουργική Απόφαση ΥΠΑΝ/Δ9 – Β, Δ/Φ.298/7947/6.6.2000, το δικαίωμα αναζήτησης, έρευνας και εκμετάλλευσης του γεωθερμικού δυναμικού της χερσονήσου των Μεθάνων για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
  • Ταυτόχρονα με την ανωτέρω ανάθεση η ΔΕΗ ανέθεσε στο ΙΓΜΕ την εκπόνηση «Συνθετικής Μελέτης ερευνών και στοιχείων περιοχής Μεθάνων». Η συγκεκριμένη μελέτη κατέληγε σε συγκεκριμένες προτάσεις για την ολοκλήρωση της γεωθερμικής έρευνας.
  • Επίσης υπέβαλλε το 2001 μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων για το παραπάνω ερευνητικό της πρόγραμμα στο ΥΠΕΧΩΔΕ το οποίο και ενέκρινε τους Περιβαλλοντικούς Όρους του Έργου. Παράλληλα διερεύνησε τους περιορισμούς από την Αρχαιολογική Υπηρεσία και το Δασαρχείο της περιοχής και συνεννοήθηκε με ιδιοκτήτες γης για τη μίσθωση των απαραίτητων χώρων για την κατασκευή των ερευνητικών γεωτρήσεων.
  • προχώρησε τη διαδικασία για την υπογραφή Συμφωνητικού με το ΙΓΜΕ για την εκπόνηση των μελετών του ερευνητικού προγράμματος (εκτός από τις γεωτρήσεις θερμοβαθμίδας).
  • Έγινε συνεννόηση με τη Δ/νση Μελετών ανάπτυξης Ορυχείων (ΔΜΑΟΡ) της ΔΕΗ με σκοπό τη διάθεση  γεωτρυπάνου και προσωπικού για την κατασκευή των γεωτρήσεων. Η ΔΜΑΟΡ μετά την ενημέρωσή της, συνέβαλε στην τελική επιλογή των προς μίσθωση χώρων για την κατασκευή των γεωτρήσεων, λαμβάνοντας υπόψη ειδικά κριτήρια (προσπέλασης, κλίσεων εδάφους, διευκολύνσεων κλπ).

Το πρόγραμμα των ερευνητικών γεωτρήσεων που είχε προβλεφθεί και εγκριθεί το 2001 τελικά δεν υλοποιήθηκε λόγω περιορισμών από την αρχαιολογική υπηρεσία, η οποία έχει δεσμεύσει προσωρινά ολόκληρη τη χερσόνησο των Μεθάνων, μέχρι την έκδοση Υπουργικής Απόφασης για τον χαρακτηρισμό περιοχών αρχαιολογικού ενδιαφέροντος στην περιοχή.

Με την Δ9/Δ/Φ.298/24273/4305/27.10.2011 (ΦΕΚ Β 2580/2011) απόφαση του Υφ. Π.Ε.Κ.Α. το δικαίωμα έρευνας και ανάπτυξης του γεωθερμικού δυναμικού της Χερσονήσου των Μεθάνων μεταβιβάστηκε από τη ΔΕΗ ΑΕ στη ΔΕΗ Ανανεώσιμες ΑΕ, ενώ η διαδικασία της μεταβίβασης ολοκληρώθηκε με την υπογραφή του σχετικού συμβολαίου μίσθωσης. Το Μάρτιο του 2012 η ΔΕΗ Ανανεώσιμες ΑΕ κατέθεσε στη ΡΑΕ αίτηση για χορήγηση αδείας παράγωγης ηλεκτρικής ενεργείας από γεωθερμικό πεδίο σταθμού παραγωγής 5 MW στη χερσόνησο των Μεθάνων. Σημειώνεται εδώ ότι η κήρυξη της χερσονήσου των Μεθάνων ως αρχαιολογικού χώρου,  προκάλεσε προβλήματα και καθυστερήσεις κατά τη διαδικασία συλλογής των απαραίτητων διοικητικών πράξεων.
Δυστυχώς, το ερευνητικό πρόγραμμα της ΔΕΗ Ανανεώσιμες ΑΕ αλλά και ο ανωτέρω σταθμός παραγωγής δεν έχουν ολοκληρωθεί μέχρι σήμερα.
[επιμέλεια Π. Τζεφέρης]

Σχετικά Άρθρα