ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣΕΞΟΡΥΚΤΙΚΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ/ΑΕΚΚΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΟ ΛΑΥΡΙΟ

Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την λειτουργία των μεταλλείων του Λαυρίου

Τα απορρίμματα εκκαμίνευσης μικτών θειούχων μεταλλευμάτων χαρακτηρίζονται από υπολειπόμενες συγκεντρώσεις θείου, τοξικών συστατικών και βαρέων μετάλλων, με συνέπεια να αποτελούν πηγή παραγωγής όξινης απορροής και σημαντικό παράγοντα περιβαλλοντικής επιβάρυνσης της περιοχής.

Η εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου της Λαυρεωτικής, από τα αρχαία ακόμη χρόνια, είχε σημαντικές επιπτώσεις επί του οικοσυστήματος, τόσο στη χέρσο όσο και στο θαλάσσιο περιβάλλον. Πράγματι, μεγάλο τμήμα της Λαυρεωτικής χερσονήσου και της αστικής περιοχής του Λαυρίου καλύπτεται από διαφόρων ειδών μεταλλουργικά απόβλητα (απορρίμματα εξόρυξης, επίπλευσης, σκουριές, πυρίτες κλπ.), με συγκεντρώσεις σε τοξικά στοιχεία όπως μόλυβδο (Pb), ψευδάργυρο (Zn), αρσενικό (As), αντιμόνιο (Sb), κάδμιο (Cd), χαλκό (Cu), υδράργυρο (Hg), βηρύλλιο (Be) κ.α.

Τα κατάλοιπα  αυτά που προέρχονται  από την αρχαία εποχή είναι οι σκωρίες, οι εκβολάδες, οι πλυνίτες και ο λιθάργυρος:
Οι σκωρίες, που αφορούν και το  μεγαλύτερο ποσοστό, είναι το απόρριμμα των καμίνων τήξεως του μεταλλεύματος για την παραλαβή του αργυρούχου μολύβδου.
Οι εκβολάδες αποτελούσαν το φτωχό μετάλλευμα που άφηναν οι αρχαίοι μέσα στις επιμήκεις υπόγειες στοές διότι δεν είχε τις προδιαγραφές που απαιτούνταν για την περαιτέρω επεξεργασία,
Οι πλυνίτες ήταν το απόρριμμα ου εμπλουτισμού δηλ, το στείρο τριμμένο μετάλλευμα που προερχόταν την έκπλυση του φτωχού μεταλλεύματος.
• Τέλος, ο λιθάργυρος (οξείδιο του μολύβδου) περιλάμβανε τα υπολείμματα του μολυβδούχου αργύρου, μετά την παραλαβή του αργύρου με τη μέθοδο της κυπέλλωσης.

 
Ποσότητες αρχαίων μεταλλευτικών και μεταλλουργικών καταλοίπων. α) 1.500.000 τόνοι σκωρίες, με 10% κατά μέσον όρο περιεκτικότητα σε μόλυβδο και 500 gr αργύρου κατά τόνο περιεχομένου μολύβδου, β) οι 7.700.000 τόνοι εκβολάδες, περιεκτικότητας κατά Μ.Ο. 7% σε μόλυβδο και 2.000 gr σε άργυρο κατά τόνο περιεχομένου μολύβδου, και γ) ακόμη να προσθέσουμε τους χιλιάδες τόνους ψευδαρχυρούχου καλαμίνας που είχαν εξορύξει και απορρίψει με χειροδιαλογή μέσα στα υπόγεια έργα οι αρχαίοι μεταλλευτές, επειδή αγνοούσαν τη χρήση του ψευδαργύρου.
 

Από το 1868-1870  και έπειτα παρατηρήθηκε συσσώρευση νέων εξορυκτικών αποβλήτων και “κατανάλωση” των παλιότερων που είχαν απομείνει στην επιφάνεια. Τα νέα αυτά απόβλητα προήλθαν από την δυνατότητα επεξεργασίας των παλιών σκωριών και των εκβολάδων, καθώς και από την εκμετάλλευση του φτωχού σε άργυρο, αλλά πλούσιου σε ψευδάργυρο, σίδηρο και χαλκό, μεταλλεύματος που άφησαν ανεκμετάλλευτο οι αρχαίοι Έλληνες.

 
Ποσότητες νεώτερων μεταλλευτικών απορριμμάτων.   α) Οι σκωρίες που υφίστανται σήμερα στον νότιο λόφο του λιμανιού και ανέρχονται σε 500.000 τόνους με περιεκτικότητα 1-2 % μόλυβδο, 7 % ψευδάργυρο και 21-25 % σίδηρο. Στη βόρεια είσοδο της πόλης στην θέση Καβοδόκανος, κείνται οι σκωρίες της Γαλλικής Εταιρείας, που ανέρχονται στους 400.000 τόνους περίπου, με ανάλογες μεταλλικές περιεκτικότητες. β) Αμμώδεις σωροί στη δυτική πλευρά της κοιλάδας της Νόριας (ανεπεξέργαστες αρχαίες εκβολάδες), στη θέση Πράσινη Αλεπού και στη νότια πλευρά της συνοικίας Σαντορινέικα, όπως και η μολυβδούχος ιλύς, τα μολυβδούχα τέλματα ευρισκόμενα ανατολικά της λεωφόρου Λαυρίου-Αθηνών στο ύψος του Κυπριανού. Η ποσότητα των αμμωδών σωρών ανέρχεται περίπου σε 2,2 εκατομ. τόνους και η ιλύς των Πλυντηρίων ανέρχεται σε 350-400 χιλ. τόνους. γ) Τα θειούχα απορρίμματα εντός της Γαλλικής Εταιρείας, στη βόρεια πλευρά στη θέση Καβοδόκανος και στη νότια ακτή του κόλπου του Θορικού, τα οποία εκτιμώνται περίπου σε 800.000 m3.
 
Μετά την οριστική παύση της εξόρυξης και μεταλλουργίας στην Λαυρεωτική,  το 1989, ανατέθηκε στο ΙΓΜΕ και στο Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο το έργο «Αποκατάσταση Εδάφους στο Δήμο Λαυρίου», με χρηματοδότηση από το Πρόγραμμα LIFE του Γ’ ΚΠΣ και το Ελληνικό Δημόσιο.
 
Παρακάτω δίνονται ορισμένες εργασίες που τεκμηριώνουν το ζήτημα και ενημερώνουν το κοινό για  την περιβαλλοντική κατάσταση στην οποία βρίσκεται η περιοχή της Λαυρεωτικής.
 
Loader Loading…
EAD Logo Taking too long?
Reload Reload document
| Open Open in new tab

Download [3.45 MB]

Loader Loading…
EAD Logo Taking too long?
Reload Reload document
| Open Open in new tab

Download [3.77 MB]

Loader Loading…
EAD Logo Taking too long?
Reload Reload document
| Open Open in new tab

Download [64.90 KB]

Σ. Ταμπούρης, Δ. Κολίτσα, Α. Ξενίδης, K. Kομνίτσας: Εκτίμηση της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης του Λαυρίου από θειούχα απορρίμματα, Ορυκτός Πλούτος , 114, 2000, σελ.19-32.
C. Stouraiti, A. Xenidis, I. Paspaliaris: Use of inorganic and organic additives for stabilisation of tailings and contaminated soils, Τιμητική έκδοση για τον ομότιμο καθ. ΕΜΠ Ι. Παπαγεωργάκη , 2001, σελ. 207-223.
Α. Κοντόπουλος, Κ. Κομνίτσας, Α. Ξενίδης, Ν. Παπασιώπη: Παρούσα περιβαλλοντική κατάσταση στο Λαύριο και προοπτικές εξυγίανσης, Τιμητική έκδοση προς τιμή του καθ. Κωνοφάγου “Αργυρίτις Γή ” , Αθήνα, 1998, σελ. 195-206.
I. Paspaliaris, N. Paspassiopi, A. Xenidis, K. Komnitsas: Remediation of land contaminated by mining and metallurgical activities in Lavrion area, Mining and Metallurgical Annals , 9(1-2), 1999, pp. 31-54.

A. Xenidis, T. Lilis, I. Halikia: Lead dissolution from lead smelter slags using magnesium chloride solutions, Aus. IMM , 304(2), 1999, pp. 37-44.
K. Komnitsas, A. Xenidis, K. Adam: Oxidation of pyrite and arsenopyrite in sulphidic spoils in Lavrion, Minerals Engineering , 8(12), 1995, pp.1443-1454.
A. Kontopoulos, K. Komnitsas, A. Xenidis, N. Papassiopi : Environmental characterisation of the sulphidic tailings in Lavrion, Minerals Engineering , 8(10), 1995, pp.1209-1219.
Kolitsa D., K. Komnitsas, I. Chalikia. Use of water covers for the prevention of acid mine drainage generation, 6th Conference of Environmental Science and Technology, Samos, Aug. 30-Sep. 2, 1999.
A. Kontopoulos, K. Komnitsas, A. Xenidis Heavy metal pollution, risk assessment and rehabilitation at the Lavrion Technological and Cultural Park, Greece, SWEMP ’98 Conference Proceedings on Environmental Issues and Waste Management in Energy and Mineral Production (eds. A.G. Pasamehmetoglu, A. Ozgenoglu), Ankara, May 1998, pp 105-110.
A. Xenidis, K. Komnitsas, N. Papassiopi, A. Kontopoulos: Environmental implications of the mining activities in Lavrion, in P.G. Marinos et al., eds: Engineering Geology and the Environment , Athens, 1997, vol. 3, pp. 2575-80.
A. Kontopoulos, K. Komnitsas, A. Xenidis: Rehabilitation of the flotation tailings dam in Lavrion. Part II: Field application, Clean Technologies for the Mining Industry , M. A. Sanchez, F. Vegarra, S.H. Castro, ed., University of Concepcion, Chile 1996. pp. 391-400.
Α . Kontopoulos, K. Komnitsas, A. Xenidis, E. Mylona, K. Adam: Rehabilitation of the flotation tailings dam in Lavrion. Part I: Environmental characterisation and development studies Clean Technologies for the Mining Industry , M. A. Sanchez, F. Vegarra, S.H. Castro, eds., University of Concepcion, Chile 1996. pp. 377-390.
N. Papassiopi, A. Xenidis, K. Komnitsas, A. Kontopoulos: Environmental characterisation of wastes in Lavrion, SWEMP ’96 – Environmental Issues and Waste Management in Energy and Minerals Production , R. Ciccu, ed., Cagliari 1996, Vol. 1, pp. 209-216.
Α . Kontopoulos, N. Papassiopi, K. Komnitsas, A. Xenidis: Environmental characterisation and remediation of the tailings and soils in Lavrion, International Conference, Protection and Restoration of the Environment ΙΙΙ , Chania, Greece, 1996, pp 484-493.
A. Kontopoulos, K. Komnitsas, A. Xenidis: Environmental characterisation of the lead smelter slags in Lavrion, Minerals, Metals and the Environment II Conference , IMM, London, 1996, pp. 405-419.
A. Xenidis, A. Kontopoulos: Determination of the organic phase complexes formed during the extraction of Fe(III) from Fe-Ni-Co sulfate solutions with D2EHPA. in Hydrometallurgy / Chemical Processing Session 1988 Annual SME Meeting , Phoenix, Arizona.
[Επιμέλεια: του Πέτρου Τζεφέρη]

 

Σχετικά Άρθρα