Η Επιτροπή χαιρετίζει την πολιτική συμφωνία που επιτεύχθηκε σήμερα μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τον νόμο περί κρίσιμων πρώτων υλών (CRMA). Ο νόμος ορίζει μια σειρά ολοκληρωμένων δράσεων για να διασφαλίσει την πρόσβαση της ΕΕ σε ασφαλή, διαφοροποιημένη, οικονομικά προσιτή και βιώσιμη προμήθεια κρίσιμων πρώτων υλών. Αυτό είναι απαραίτητο για την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένων των πράσινων και ψηφιακών βιομηχανιών καθώς και την άμυνα και την αεροδιαστημική.Οι νέοι κανόνες συμβάλλουν στην αύξηση της εγχώριας ικανότητας για κρίσιμες πρώτες ύλες κατά μήκος της αλυσίδας εφοδιασμού, συμπληρώνοντας πρωτοβουλίες για διαφοροποίηση του εφοδιασμού τους μέσω διεθνών συνεργασιών που υποστηρίζονται από την πλατφόρμα Global Gateway.
Τα συμφωνηθέντα σημεία αναφοράς διευκρινίζουν ότι η ΕΕ θα πρέπει να έχει την ικανότητα να εξορύσσει τουλάχιστον το 10%, να επεξεργάζεται τουλάχιστον το 40% και να ανακυκλώνει τουλάχιστον το 25% της ετήσιας ΕΕ κατανάλωσης στρατηγικών πρώτων υλών μέχρι το 2030. Όσον αφορά την ανακύκλωση, η συμφωνία διασφαλίζει επίσης ότι θα λάβουμε σταδιακά λαμβάνονται υπόψη τα απόβλητα για τον καθορισμό των στόχων ανακύκλωσης. Ο συμβιβασμός περιλαμβάνει επίσης τον στόχο μετριασμού της ζήτησης μέσω της αποδοτικότητας των πόρων και της τεχνολογικής προόδου. Η ΕΕ θα πρέπει επίσης να διαφοροποιήσει τις εισαγωγές στρατηγικών πρώτων υλών, ώστε να μην βασίζεται σε μία μόνο πηγή εφοδιασμού για περισσότερο από το 65% της κατανάλωσής της.
Για την ενίσχυση των εγχώριων ικανοτήτων της ΕΕ, η Επιτροπή με τα κράτη μέλη θα προσδιορίσει Στρατηγικά Έργα κατά μήκος της αλυσίδας αξίας που θα επωφεληθούν από πιο απλουστευμένες, ταχύτερες και πιο αποτελεσματικές διαδικασίες αδειοδότησης καθώς και από τη διευκόλυνση της πρόσβασης στη χρηματοδότηση. Η συμφωνία επεκτείνει επίσης το πεδίο εφαρμογής των Στρατηγικών Έργων σε εκείνα που επιτρέπουν την παραγωγή υλικών που υποκαθιστούν τις στρατηγικές πρώτες ύλες. Επιπλέον, ο νόμος διασφαλίζει ότι οι προσπάθειες για τη δημιουργία ασφαλών και βιώσιμων αλυσίδων αξίας κρίσιμων πρώτων υλών, μέσω Στρατηγικών Έργων στην ΕΕ ή σε τρίτες χώρες, γίνονται σύμφωνα με υψηλά περιβαλλοντικά, κοινωνικά και πρότυπα διακυβέρνησης.
Η συμφωνία περιλαμβάνει ότι ο κατάλογος των κρίσιμων και στρατηγικών πρώτων υλών θα γίνει πλέον μέρος της νομοθεσίας της ΕΕ και προσθέτει αλουμίνιο και συνθετικό γραφίτη στον κατάλογο. Αυτές οι πρώτες ύλες έχουν προσδιοριστεί λόγω της στρατηγικής τους σημασίας για τους τομείς του πράσινου, του ψηφιακού, της άμυνας και του διαστήματος και της προβλεπόμενης αύξησης της ζήτησης που θα υπερβεί την προβλεπόμενη προσφορά. Ο νόμος εισάγει επίσης την αποτελεσματική παρακολούθηση των αλυσίδων εφοδιασμού κρίσιμων πρώτων υλών και την υποχρέωση για τις μεγάλες εταιρείες να πραγματοποιούν αξιολογήσεις κινδύνου των αλυσίδων εφοδιασμού τους. Προβλέπει επίσης τον συντονισμό των στρατηγικών αποθεμάτων πρώτων υλών μεταξύ των κρατών μελών.
Η πολιτική συμφωνία που επιτεύχθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο υπόκειται πλέον στην επίσημη έγκρισή τους.
Ιστορικό
Ο νόμος περί κρίσιμων πρώτων υλών ανακοινώθηκε από την Πρόεδρο von der Leyen στην ομιλία της για την Κατάσταση της Ένωσης το 2022, όπου ζήτησε να αντιμετωπιστεί η εξάρτηση της ΕΕ από κρίσιμες πρώτες ύλες, διαφοροποιώντας και διασφαλίζοντας μια εγχώρια και βιώσιμη προσφορά κρίσιμων πρώτων υλών. Ανταποκρίνεται στη Διακήρυξη των Βερσαλλιών του 2022 που εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, η οποία υπογράμμισε τη στρατηγική σημασία των κρίσιμων πρώτων υλών για τη διασφάλιση της στρατηγικής αυτονομίας της Ένωσης και της ευρωπαϊκής κυριαρχίας. Ανταποκρίνεται επίσης στα συμπεράσματα της Διάσκεψης για το Μέλλον της Ευρώπης και στο ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου του Νοεμβρίου 2021 για μια στρατηγική της ΕΕ για κρίσιμες πρώτες ύλες. Η Επιτροπή παρουσίασε την πρόταση για τον νόμο περί κρίσιμων πρώτων υλών στις 17 Μαρτίου 2023. Τα μέτρα βασίζονται στην αξιολόγηση κρισιμότητας του 2023, μια έκθεση προοπτικής που επικεντρώνεται στις στρατηγικές τεχνολογίες, καθώς και στις δράσεις που ξεκίνησαν στο πλαίσιο του σχεδίου δράσης του 2020 για τις κρίσιμες πρώτες ύλες, που υποστηρίζονται από το επιστημονικό έργο του Κοινού Κέντρου Ερευνών της Επιτροπής (Joint Research Centre , JRC).
https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_23_5733
https://www.consilium.europa.eu/en/infographics/critical-raw-materials/