ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΣΗ/ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ/ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ/ΔΑΣΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ

Απόβλητα εντός σπηλαίων & βαράθρων. Κίνδυνοι και αντιμετώπιση

[Αντωνίνα Παπαθανάσογλου]

Το φαινόμενο της παράνομης απόρριψης αποβλήτων εντός σπηλαιωδών σχηματισμών είναι δυστυχώς εκτεταμένο σε όλη την Ελληνική επικράτεια.

Η συγκεκριμένη ανακοίνωση υπογραμμίζει τους κινδύνους αυτής της πρακτικής, αλλά και τις δυσκολίες αποκατάστασης των σπηλαίων σε νομικό, διοικητικό και πρακτικό επίπεδο.

Το ζήτημα έχει απασχολήσει την Ανεξάρτητη Αρχή του Συνηγόρου του Πολίτη και έχουν αναδειχθεί σοβαρά ζητήματα, τόσο σχετικά με το πλαίσιο της αποτελεσματικής διαχείρισης, ιδίως, των στερεών αποβλήτων, όσο και σχετικά με την ελλιπή προστασία των γεωλογικών σχηματισμών.

Η Ελλάδα διαθέτει χιλιάδες καταγεγραμμένους σπηλαιώδεις σχηματισμούς εξαιτίας των καρστικών πετρωμάτων της. Τα σπήλαια είναι ένα τμήμα του περιβάλλοντος και εξ αυτού προστατεύονται από το Σύνταγμα με το αρθρ. 24 και ευθέως από τον Ν. 1650/89 όπως τροποποιήθηκε από τον Ν. 3937/11 και ισχύει.

Loader Loading…
EAD Logo Taking too long?
Reload Reload document
| Open Open in new tab

Download [1.98 MB]

Περαιτέρω, εκτός από την καθαρά γεωλογική σημασία τους, ενδέχεται να παρουσιάζουν εξαιρετικό ενδιαφέρον από παλαιοντολογική, βιολογική, αρχαιολογική, ιστορική, λαογραφική και τέλος, αισθητική άποψη. Η εν λόγω αδιαμφισβήτητη αξία τους τα συνδέει έντονα και με την αναπτυξιακή δυναμική του τόπου.

Εδώ και αρκετές δεκαετίες πολλά σπήλαια, και ιδίως βάραθρα, τα οποία βρίσκονται πλησίον οικισμών ή πλησίον βιομηχανικών – βιοτεχνικών εγκαταστάσεων, γίνονται αποδέκτες μεγάλου όγκου απορριμμάτων.

 
 Σε πολλές περιπτώσεις οι ίδιες οι δημοτικές αρχές ήταν υπεύθυνες για την απόρριψη, κάτι το οποίο, δυστυχώς, αποτελούσε συχνό φαινόμενο, κυρίως πριν την ισχύ των αυστηρότερων ευρωπαϊκών επιταγών για τον συντονισμό και την οργάνωση διαχείρισης των στερεών αποβλήτων.
 
Αν και η πλειονότητα των περιπτώσεων αφορά απορρίψεις αστικών στερών αποβλήτων (ΑΣΑ), εντούτοις είναι συχνότατο το φαινόμενο εντοπισμού βιομηχανικών αποβλήτων (στερεών ή υγρών).
 

Οι συνέπειες είναι ποικίλες και ενδεικτικά μπορούν να αναφερθούν η μόλυνση του υδροφόρου ορίζοντα με κίνδυνο την προσβολή της υγείας των κατοίκων, η καταστροφή εξαιρετικών γεωλογικών μνημείων που πιθανά να παρουσιάζουν και αρχαιολογικό – παλαιοντολογικό ενδιαφέρον, η εξαφάνιση των προστατευόμενων ειδών που ενδιαιτώνται εκεί, η πρόκληση θανάτου σε ερευνητές σπηλαιολόγους κατά την κατάβασή τους κλπ.

Τα νομικά και διοικητικά προβλήματα που τίθενται είναι δυστυχώς πολλά και δυσεπίλυτα. Η συγκέντρωση και καταγραφή αυτών των περιπτώσεων είναι δύσκολη και μόνο μέσω ενός ολοκληρωμένου προγραμματισμού ανά περιοχή μπορεί να πραγματοποιηθεί.

Περαιτέρω, το είδος των αποβλήτων (βιομηχανικά – αστικά – επικίνδυνα ή μη), ο όγκος τους καθώς και το ιδιοκτησιακό καθεστώς της έκτασης στην οποία θα εντοπιστούν, καθορίζει τον τρόπο αλλά και τους υπευθύνους της εξυγίανσης.

Τα ζητήματα που τίθενται στην πράξη αφορούν, σε μεγάλο βαθμό, τα μεγάλα κόστη αποκατάστασης (λόγω της δυσκολίας του εγχειρήματος) αλλά και τις δυσκολίες των υπηρεσιών οι οποίες υποχρεούνται να προσδιορίσουν το είδος των αποβλήτων, να αξιολογήσουν την κατάσταση του σπηλαίου, να εκτιμήσουν τις βλάβες που έχει αυτό υποστεί, να προβούν σε χημικές αναλύσεις για την μόλυνση των υδάτων κλπ.

 
Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις είναι κραυγαλέα η σύγχυση των αρμοδιοτήτων μεταξύ φορέων της διοίκησης και η σαφής έλλειψη κατάλληλου προσωπικού με προσήκουσα εκπαίδευση προσέγγισης
και έρευνας.

 

3rd INTERNATIONAL CONFERENCE on Sustainable Solid Waste Management, Tinos Island, Greece, 2-4 July 2015

Σχετικά Άρθρα