Αίνιγμα Τεχνολογίας στη Νότια Κρήτη (ΙΙ) - Ελληνικός Ορυκτός Πλούτος

Στην Τρίτη θέση όμως εντοπίσαμε εξόρυξη αίνιγμα η οποία πιθανότατα έγινε για να κατασκευασθεί δεξαμενή συλλογής αλατιού (αλυκή). Οι εξωτερικές διαστάσεις του τετράγωνου λαξεύματος είναι 5,40 m x 5,40 m και το βάθος του 0,80 m. Στο κέντρο και τις δύο πλευρές έχει ολοκληρωθεί η εξόρυξη.

Οι έξη γωνιόλιθοι επί τόπου. Πλάνο από βόρεια.

Έξη γωνιόλιθοι εκ των οποίων οι τέσσερις στη νότια πλευρά διαστάσεων 1,20 – 1,35 – 1,45 – 0,55 – 0,60 m και δύο στη δυτική διαστάσεων 1,68 – 1,15 m παρέμειναν στη θέση τους και φέρνουν μπροστά μας το άλυτο ως τώρα αίνιγμα.

Συνολικά η τομή που έχει γίνει έχει μήκος 8,23 μέτρα, βάθος 40 εκατοστά και πάχος (πλάτος) 1-2 εκατοστά. Οι γωνιόλιθοι έχουν τομές μεταξύ τους μικρού πλάτους και πιθανότατα έχουν και στην κάτω οριζόντια πλευρά αποκοπεί.

Προκύπτει επομένως ένα θεμελιώδες ερώτημα και ένα δευτερεύον: Με τι είδους εργαλεία έγινε αυτή η τομή; Το πρόβλημα βέβαια εντοπίζεται στο μικρό πάχος της τομής. Τι εργαλείο ή ποια τεχνολογία έκανε ίσια τομή βάθους 40 εκατοστών και πλάτους 1 έως 2 εκατοστών; Το δευτερεύον ερώτημα είναι: Γιατί εγκαταλείφτηκε η εξόρυξη; Αν η εξόρυξη είχε ολοκληρωθεί τότε θα είχαν σβήσει τούτα τα ίχνη.

Τέσσερις από τους έξη γωνιόλιθους και το πλάτος του καναλιού αποκόλλησης. Πλάνο από δυτικά.

Είναι βέβαιο πως δεν έχει γίνει χρήση πριονιού, γιατί στις άκρες της εγκοπής δεν υπάρχουν ίχνη από την τριβή του. Ίχνη επίσης βελονιού δεν διακρίνονται (έτσι και αλλιώς πλατύτερα από 2 εκατοστά) όπως και ίχνη από άλλα εργαλεία. Στη νότια πλευρά στο μέσον της αλυκής σώζονται ίχνη, πιθανότατα, του μηχανισμού εξόρυξης. Πρόκειται για δύο κάθετες στην εξόρυξη εγκοπές 18 και 20 εκατοστών οι οποίες απέχουν μεταξύ τους 10 εκατοστά περίπου.

Ίσως στις λαξεύσεις αυτές να στερεωνόταν ο αινιγματικός μηχανισμός εξόρυξης.

Ίσως εκεί στερεώθηκε ο μηχανισμός που έκανε τις τομές, Αλλά τι είδους μηχανισμός ήταν αυτός, ποιά εποχή έγινε η εξόρυξη και γιατί σταμάτησε χωρίς να ολοκληρωθεί; Βρισκόμαστε μπροστά στη χρήση μιας τεχνολογίας παντελώς άγνωστης. Ακόμα και σήμερα με τα σύγχρονα μέσα δεν μπορούμε να κάνουμε τέτοια τομή. Αυτό γιατί η μεν συρματοκοπή, δημιουργεί κανάλι μικρής διατομής 2-3 εκατοστά χρειάζεται τρύπες για να διέλθει το σύρμα, άρα ανοιχτό μέτωπο για να ανοιχθεί τρύπα, ενώ το αλυσοπρίονο αφήνει τομή 4-5 εκατοστά.

Ο Νίκος Κουτεντάκης-Ψαλιδάκης και ο Στέλιος Μανωλιούδης προσπάθησαν να βρουν απαντήσεις σε τούτο το αίνιγμα. Στις πολλές επισκέψεις τους (από τις 20.10.2012) δεν τις βρήκαν, αλλά ξέρουν πως το ταξίδι συνεχίζεται στη χώρα και το νησί του Οδυσσέα

Οι γνώσεις μας για την αρχαία Ελληνική τεχνολογία δεν μας βοηθούν να δώσουμε απάντηση στο ερώτημα πώς δημιουργήθηκε αυτή η τυφλή τομή αλλά βέβαια και σε ποια εποχή έγινε. Η χρονολόγηση θα μπορούσε να απαντηθεί τουλάχιστον για την περίοδο που η τομή αυτή καλύφθηκε με άμμο και μετά (μέθοδος της θερμοφωταύγειας).

Αυτό πρέπει να συνέβη (η κάλυψη με άμμο) σχεδόν στον ίδιο χρόνο με την εξόρυξη, αφού η εναλλαγή των εποχών και οι περιοδικοί άνεμοι, έφεραν άμμο σε λίγα μόλις χρόνια και γέμισαν την τομή αυτή, η οποία παρέμεινε εκεί για να μας αφήνει με την απορία σχετικά με την τεχνολογία που χρησιμοποιήθηκε.