ΕΞΟΡΥΚΤΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΕΥΡΩΠΗ/ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΕΕ

Η οικο-αποδοτικότητα στη χρήση πρώτων υλών (τρίτος πυλώνας)

Θα πρέπει να προωθηθεί η αποδοτικότητα στη χρήση πρώτων υλών, η ανακύκλωσή τους, η υποκατάστασή τους και η χρήση ανανεώσιμων πρώτων υλών, προκειμένου να ελαττωθεί η σημαντική εξάρτηση της ΕΕ από τούς πρωτογενείς ορυκτούς πόρους, να μειωθεί η εξάρτηση από τις εισαγωγές και να καλυφθούν οι βιομηχανικές ανάγκες πρώτων υλών συμβάλλοντας έτσι παράλληλα στην ασφάλεια του εφοδιασμού.

Εντούτοις, παρά τις επιμέρους προσπάθειες που γίνονται στα Κ-Μ υπάρχουν μια σειρά από εμπόδια που πρέπει να αρθούν : η έλλειψη πληροφοριών σχετικά με την ποιότητα και την ποσότητα των ανακυκλωμένων υλικών, το ανεπαρκές κανονιστικό πλαίσιο που αφορά τον χαρακτηρισμό, ταξινόμηση και διαχείρισή τους, η ανεπαρκής διαχείριση των απορριμμάτων και των συστημάτων συλλογής στα Κ-Μ και η ανάγκη για σημαντικές δαπάνες έρευνας και εμπορικών συναλλαγών, διότι δεν μιλάμε για ένα ορθά ανεπτυγμένο δίκτυο, το οποίο να είναι γνωστό σε όλους. Ετσι, για παράδειγμα, για τις συσκευασίες από αλουμίνιο τα ποσοστά ανακύκλωσης μπορεί να ποικίλλουν από 30% έως 80% ανάλογα με το Κ-Μ κι αυτό αποτελεί σαφή ένδειξη των αναξιοποίητων δυνατοτήτων για την αύξηση της αποδοτικής χρήσης των υλικών στην οικονομία.

Επιπλέον, ένα μεγάλο μέρος προϊόντων που βρίσκονται στο τέλος του κύκλου ζωής τους, αντί να ανακυκλώνονται εντός της ΕΕ, αποστέλλονται παράνομα εκτός της ΕΕ. Ετσι την τελευταία οκταετία οι εισαγωγές στην ΕΕ απορριμμάτων μετάλλων μη σιδηρούχων και απορριμμάτων πολύτιμων μετάλλων μειώθηκαν κατά 40%, ενώ οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά περισσότερο από 125%, με συνέπεια την ανεπάρκεια και την αύξηση των τιμών. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα, αφενός την απώλεια πολύτιμων δευτερογενών πρώτων υλών κι αφετέρου το γεγονός ότι επειδή η «ανακύκλωση» εκτός της ΕΕ γίνεται υπό λιγότερο αυστηρούς κανονιστικούς όρους, σημαντικές ποσότητες τοξικών ουσιών να καταλήγουν στο περιβάλλον. Και φυσικά σε αυτά προστίθεται και ο κοινωνικός και ανθρωπιστικός παράγων στις χώρες «αποσυναρμολόγησης» και «ανακύκλωσης»: Τα παραδείγματα της πόλης Γκουιγιού (Καντώνα της Κίνας) αλλά και της Ινδίας για τα ηλεκτρονικά «σκουπίδια» (high tech trash) και τα «ψηφιακά νεκροταφεία», είναι αρκετά για του «λόγου το αληθές».

Δράσεις πλαισίωσης εδώ αποτελούν:
  • Προώθηση κι ορθή ενσωμάτωση στο εθνικό δίκαιο της κοινοτικής νομοθεσίας περί αποβλήτων μεταλλευτικής τεχνολογίας (MWD: 2006/21/EK) στο σύνολο των Κ-Μ της ΕΕ ώστε να καταστούν σαφείς και απόλυτα διαφανείς οι ελάχιστες προϋποθέσεις ορθής ταξινόμησης, διαχείρισης, μεταφοράς κι απόρριψής τους.
  •  Συγκεκριμενοποίηση των υποχρεώσεων του εξορυκτικού/μεταλλουργικού κλάδου που προκύπτουν από τον κανονισμό REACH της ΕΕ (για την καταχώρηση, αξιολόγηση και αδειοδότηση χημικών προϊόντων) και οποίες προέρχονται από την ευθύνη του ως χρήστης χημικών ουσιών (downstream user).
  • Προώθηση δεξιοτήτων και στοχοθετημένης έρευνας σε καινοτόμες δράσεις που αφορούν την υποκατάσταση ΟΠ, την πιο αποδοτική τους χρήση και την ανακύκλωσή τους.
  • Προώθηση της ανακύκλωσης (καταγραφή, συλλογή, διαχείριση και κατεργασία απορριμμάτων) καταναλωτικών αγαθών που αποτελούν δευτερογενείς πηγές μετάλλων με συγκεκριμένους μετρήσιμους στόχους. Ανταλλαγή καλών πρακτικών με άλλα Κ-Μ της ΕΕ.
  • Προώθηση πλαισίου για τα κατάλοιπα/στείρα των κατασκευών και κατεδαφίσεων που αποτελούν αδρανή κυρίως υλικά, αλλά δεν υφίσταται μέχρι σήμερα κανονιστικό πλαίσιο για την διαχείρισή τους.
  • Προώθηση προγραμματισμένων μέτρων ή άλλων οικονομικών εργαλείων που να ενθαρρύνουν την αποτελεσματική χρήση των ΟΠ, την αποκατάσταση παλιών εγκαταλελειμμένων ορυχείων κλπ.

Σχετικά Άρθρα