Loading…
Reload document 
Open in new tab To ΥΠΕΝ, σύμφωνα με την απόφαση περί λύσης σύμβασης, έχοντας εξαντλήσει τα περιθώρια χρηστής διοίκησης και επιείκειας καθώς και διαφύλαξης της μεταλλείας της χώρας, έκρινε τη μισθώτρια εταιρεία ως εκπτωτέα από τα μισθωτικά της δικαιώματα με παράλληλη κατάπτωση της εγγυητικής υπέρ του Δημοσίου, όπως ρητά προβλέπει η συμβολαιογραφική πράξη μίσθωσης λόγω της καθυστέρησης πληρωμής οφειλόμενων μισθωμάτων στο Δημόσιο πέραν των έξι (6) μηνών από της βεβαιώσεώς τους. Επικουρικά στην ως άνω πρόταση συνηγορεί και το γεγονός της μη επίτευξης της υποχρεωτικής παραγωγής, που από το έτος 2014 μέχρι σήμερα απέχει πολύ από την υποχρεωτική ελάχιστη ετήσια, των τέως 2.500.000 τόνων και εν συνεχεία 2.000.000 τόνων (κατόπιν τροποποίησης της σύμβασης). Εννοείται ότι η έκπτωση του μισθωτή, δεν σημαίνει ότι το λιγνιτωρυχείο δεν μπορεί να αξιοποιηθεί το συντομότερο δυνατόν από τον εκμισθωτή που είναι το ελληνικό δημόσιο, με όλους τους προβλεπόμενους από το πλαίσιο τρόπους.
Τίτλους τέλους – ή, έστω, άνω τελεία – σε μια ιστορία εκμετάλλευσης λιγνιτωρυχείων στην Ελλάδα από ιδιωτική εταιρεία που διήρκεσε 86 χρόνια μέχρι σήμερα βάζει η απόφαση του ΥΠΕΝ με την οποία κηρύσσεται έκπτωτη η εταιρεία «ΛΙΓΝΙΤΩΡΥΧΕΙΑ ΑΧΛΑΔΑΣ Α.Ε.» από τα μισθωτικά της δικαιώματα επί του δημόσιου λιγνιτωρυχείου Αχλάδας (Αχλάδα Νο 1 και Αχλάδα Νο 2) του Ν. Φλώρινας.
Με την απόφαση λύεται η σύμβαση μίσθωσης του λιγνιτωρυχείου που είχε συναφθεί μεταξύ του ελληνικού δημοσίου και της εταιρείας, λόγω μη τήρησης των συμβατικών της υποχρεώσεων και ειδικότερα λόγω μη καταβολής των οφειλόμενων μισθωμάτων αλλά και λόγω μη επίτευξη της ελάχιστης παραγωγής τα τελευταία χρόνια.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στην απόφαση, η εταιρεία παρέδοσε 675.510,58 τόνους λιγνίτη λιγότερους από την προβλεπόμενη ελάχιστη ποσότητα για το έτος 2018 και 585.442,65 τόνους για το 2019, ενώ δεν ανταπεξήλθε και στις οικονομικές της υποχρεώσεις. Επίσης για το 2020, προέκυψε ότι η παραγωγή λιγνίτη ανήλθε σε 647.719,75 τόνους, υπολειπόμενη κατά 1.352.280,25 τόνους της συμβατικής της υποχρέωσης για το έτος αυτό.
Με την ίδια απόφαση, ορίζεται ότι οι δύο εγγυητικές επιστολές καλής εκτέλεσης όρων σύμβασης που είχε καταθέσει η εταιρεία, ύψους 500.000,00 ευρώ εκάστη, καταπίπτουν στο σύνολό τους υπέρ του Δημοσίου.
Τέλος, η απόφαση ορίζει ότι το λιγνιτωρυχείο αποδίδεται εκ νέου στο Δημόσιο.
Ας σημειωθεί ότι η σύμβαση μεταξύ του ελληνικού Δημοσίου και της εταιρείας υπεγράφη για πρώτη φορά το Δεκέμβριο του 1936, για να τροποποιηθεί έκτοτε έξι φορές, με την τελευταία να είναι στα τέλη του Δεκεμβρίου του 2018, όταν και παρατάθηκε η ισχύς της σύμβασης μίσθωσης μέχρι τις 31/12/2023, με δυνατότητα παράτασης για 5 ακόμα χρόνια.
Το χρονικό της υπόθεσης
Στη πλέον πρόσφατη σύμβαση που υπέγραψαν οι δύο πλευρές το 2018 περιλαμβάνονταν όρος σύμφωνα με τον οποίο «[η] μισθώτρια υποχρεούται να διατηρήσει την παραγωγή λιγνίτη σε τουλάχιστον 2.000.000 τόνους κατ’ έτος καθ’ όλη τη διάρκεια της παρούσας παράτασης…», ενώ επιβεβαιώνονταν και η ισχύς όρου που περιείχε η σύμβαση που είχαν υπογράψει η δύο πλευρές το 1983, σύμφωνα με τον οποίο «[η] καθυστέρησις πληρωμής του οφειλόμενου εις το Δημόσιον μισθώματος, είτε αναλογικού, είτε παγίου, πέραν των εξ (6) μηνών από της βεβαιώσεως του συνεπάγεται την λύσιν της μισθώσεως και την έκπτωσιν του μισθωτού». Επίσης, το συμβόλαιο προέβλεπε ότι η έκπτωση απαγγέλλεται με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κατόπιν έγγραφης προειδοποίησης.
Αυτές ακριβώς τις διατάξεις επικαλείται η απόφαση του ΥΠΕΝ με την οποία λύεται η σύμβαση με την εταιρεία.
Όπως προκύπτει από τα αναφερόμενα στην απόφαση, η εταιρεία κοινοποίησε το Μάρτιο του 2021 στο ΥΠΕΝ στοιχεία στοιχεία διάθεσης – πώλησης λιγνίτη για το έτος 2020, από τα οποία προέκυπτε η διατεθείσα το έτος αυτό ποσότητα λιγνίτη, υπολειπόμενη των 2.000.000 τόνων, όχι όμως η παραχθείσα ποσότητα. Ακολούθως, το ΥΠΕΝ ζήτησε από την εταιρεία να εκθέσει πλήρη τα στοιχεία παραγωγής (επιπλέον των πωλήσεων) έτους 2020, καθώς και να αιτιολογήσει τυχόν απόκλιση.
Η εταιρεία εξήγησε την αδυναμία επίτευξης του ελάχιστου ύψους παραγωγής λιγνίτη για το έτος 2020 επικαλούμενη:
α) την καθυστέρηση στην απόκτηση εδαφών λόγω. της μη ολοκλήρωσης το έτος 2020 της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης για το Νότιο Πεδίο και της μη έγκαιρης ολοκλήρωσης της διαδικασίας απαλλοτρίωσης των τριών οικισμών της Αχλάδας,
β) τη μείωση ζήτησης – διακοπή παραδόσεων λιγνίτη για μεγάλα χρονικά διαστήματα στον ΑΗΣ Μελίτης, καθώς και την αδυναμία χρηματοδότησης για την αγορά ή αποζημίωση ιδιοκτησιών για την απόκτηση της περιοχής Α από τη ΛΙΓΝΙΤΙΚΗ ΜΕΛΙΤΗΣ Α.Ε. και
γ) την καθυστέρηση στην αποδέσμευση περιοχών του Νοτίου Πεδίου, λόγω προβλημάτων με την Αρχαιολογική Υπηρεσία.
Στο μεταξύ, το ΥΠΕΝ είχε απευθυνθεί ήδη από το Μάρτιο του 2021 στη Δ.Ο.Υ. ΦΑΕ Θεσσαλονίκης προκειμένου να μάθει κατά πόσο τηρούνται οι συμβατικές υποχρεώσεις της εταιρείας ως προς την καταβολή βεβαιωμένων μισθωμάτων εις βάρος της.
Από την απάνηση που έλαβε το ΥΠΕΝ προέκυψε ότι η εταιρεία δεν είχε προβεί μέχρι τον Απρίλιο του 2021 σε πληρωμή, εντός των προβλεπόμενων από τη σύμβαση προθεσμιών, ούτε σε οικονομική ρύθμιση των βεβαιωμένων ταμειακώς σε βάρος της μισθωμάτων του λιγνιτωρυχείου Αχλάδας.
Με βάση αυτά τα στοιχεία, το ΥΠΕΝ έθεσε τον Ιούνιο του 2021, με επιστολή του, υπόψη της εταιρείας τον προαναφερθέντα συμβατικό όρο περί καθυστέρησης πληρωμής πέραν των 6 μηνών και κάλεσε την εταιρεία να προβεί σε άμεσες ενέργειες προς εκπλήρωση των υποχρεώσεών της, εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας 90 ημερών που έληξε στις 22/9/2021. Όπως επισημαίνει το ΥΠΕΝ, η εν λόγω επιστολή αποτελεί «έγγραφη προειδοποίηση» για τη μισθώτρια να εκπληρώσει τις συμβατικές της υποχρεώσεις, προκειμένου να μην επέλθει έκπτωση.
Αναφορικά με την παύση εργασιών που η εταιρεία επικαλέστηκε ως λόγο απόκλισης από τις συμβατικές της υποχρεώσεις τον Ιούλιο του 2021, το ΥΠΕΝ ζήτησε ενημέρωση αναφορικά με τα χρονικά διαστήματα εντός του 2020 που αυτή έλαβε χώρα, καθώς και το μέγεθος της παρεπόμενης υστέρησης στις ετήσιες παραλαβές λιγνίτη στην αυλή του σταθμού.
Στην απάντησή της τον Αύγουστο του 2021, η εταιρεία ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι «οι ποσότητες που έπρεπε να παραδώσει η εταιρεία ΛΙΓΝΙΤΩΡΥΧΕΙΑ ΑΧΛΑΔΑΣ Α.Ε. στον ΑΗΣ Μελίτης κατά το έτος 2020, ανέρχονται σε 708.666 τόνους . (…) Η εταιρεία ΛΙΓΝΙΤΩΡΥΧΕΙΑ ΑΧΛΑΔΑΣ Α.Ε. παρέδωσε κατά το έτος 2020 μικρότερη ποσότητα και συγκεκριμένα 632.104 τόνους. Συνεπώς, κατά το έτος 2020 η εταιρεία ΛΙΓΝΙΤΩΡΥΧΕΙΑ ΑΧΛΑΔΑΣ Α.Ε. δεν μπόρεσε να ανταποκριθεί ούτε στις μειωμένες (σε σύγκριση με τις συμβατικές) παραδόσεις ποσοτήτων λιγνίτη».
Επίσης, το Σεπτέμβριο του 2021 η εταιρεία με επιστολή της προς το ΥΠΕΝ αναγνώρισε την οφειλή και δήλωσε ότι ανέμενε την ενεργοποίηση της πλατφόρμας για την υποβολή αίτησης ρύθμισης σε 72 δόσεις του ν. 4821/2021. Κατόπιν, το ΥΠΕΝ απευθύνθηκε εκ νέου τη Δ.Ο.Υ. ΦΑΕ Θεσσαλονίκης περί της νέας κατάστασης των οφειλών της εταιρείας ως προς την καταβολή βεβαιωμένων εις βάρος της μισθωμάτων, ζητώντας ταυτόχρονα ενημέρωση για το αν μετά το άνοιγμα της πλατφόρμας για τη ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών 36-72 δόσεων, η εταιρεία έχει υποβάλλει αίτημα υπαγωγής, αν αυτό εγκρίθηκε και αν καταβλήθηκε ήδη η πρώτη δόση.
Από την απάντηση της ΔΟΥ προέκυψε ότι έχει η εταιρεία υπαχθεί σε ρύθμιση του ν. 4821/2021 για τα εξής βεβαιωμένα ταμειακώς εις βάρος μισθώματα: αναλογικά 2017, πάγια β’ εξάμηνο 2018, πάγια α’ εξάμηνο 2019, πάγια β’ εξάμηνο 2019, αναλογικά 2019, πάγια α’ εξάμηνο 2020, πάγια β’ εξάμηνο 2020 και πάγια α’ εξάμηνο 2021.
Επιπλέον, η εταιρεία απέστειλε το Νοέμβριο του 2021 στο ΥΠΕΝ φορολογική ενημερότητα με ισχύ έως 29.12.2021 και στοιχεία ρύθμισης οφειλών και πληρωμών.
Όμως, το ΥΠΕΝ έκρινε ότι τα στοιχεία αυτά είναι ανεπαρκή και το Μάρτιο του 2022 απέστειλε νέα επιστολή στην εταιρεία, με την οποία επεσήμανε ότι η αυτή συνεχίζει να μην εκπληρώνει τις συμβατικές της υποχρεώσεις, με την αρμόδια υπηρεσία του υπουργείου να γνωστοποιεί και ότι προτίθετο εισηγηθεί σχέδιο υπουργικής απόφασης περί λύσης της συνομολογηθείσας σύμβασης μίσθωσης του δημόσιου λιγνιτωρυχείου Αχλάδας.
Σε μια τελευταία προσπάθεια να διαπιστώσει αν τυχόν η κατάσταση ως προς τις οφειλές είχε διαφοροποιηθεί στο μεσοδιάστημα, το ΥΠΕΝ απευθύνθηκε εκ νέου στη Δ.Ο.Υ. ΦΑΕ Θεσσαλονίκης στα τέλη Μαρτίου 2022, η οποία βεβαίωσε ότι η εταιρεία έχει απωλέσει τη ρύθμιση των οφειλών της, που αφορά σε μισθώματα και είχαν υπαχθεί στη ρύθμιση του αρ. 75 του ν. 4821/2021, λόγω μη καταβολής δόσεων.
Κατόπιν των παραπάνω, το ΥΠΕΝ θεωρεί πλέον ότι εξάντλησε κάθε περιθώριο χρηστής διοίκησης και επιείκειας καθώς και διαφύλαξης της μεταλλευτικής δραστηριότητας της χώρας έχοντας αποδεχτεί τα υπομνήματα της μισθώτριας εταιρείας περί των λόγων μη επίτευξης της ελάχιστης παραγωγής, για τα έτη 2018 και 2019 αντίστοιχα, η οποία παρουσίαζε υστέρηση από τη συμβατική της υποχρέωση, για ελάχιστη κατ’ έτος παραγωγή 2.000.000 τόνων λιγνίτη κατά 675.510,58 τόνους για το έτος 2018 και κατά 585.442,65 τόνους για το 2019.
Ως εκ τούτου, το ΥΠΕΝ κατέληξε στην απόφαση με την οποία λύεται η σύμβαση μίσθωσης του δημόσιου λιγνιτωρυχείου Αχλάδας, λόγω μη τήρησης των συμβατικών της υποχρεώσεων και ειδικότερα λόγω μη καταβολής των οφειλόμενων μισθωμάτων και η εταιρεία κηρύσσεται έκπτωτη από τα μισθωτικά της δικαιώματα.