Από Δημήτρη Κ. Κωνσταντινίδη. Δρα Οικονομικής Γεωλογίας
Εισαγωγή. Υπάρχουν άνθρωποι που ζουν μονάχοι, όπως του πελάγου οι βράχοι, αλλά και κάποιοι που ζουν μέσα σε βράχους! Το Coober Pedy είναι μια μοναδική πόλη (Εικ. 1), γύρω από την οποία η έρημος και η διαμονή μέσα στη γη είναι κάτι που σπάνια θα συναντήσουμε κάπου αλλού.
Ο καλός μου φίλος Robin Sellick, επαγγελματίας και κορυφαίος φωτογράφος διασημοτήτων της Αυστραλίας, επισκέφθηκε πρόσφατα την περιοχή και είχε την καλοσύνη να μου στείλει μερικές φωτογραφίες από εκεί. Με αυτή την αφορμή, αποφάσισα να γράψω για το Coober Pedy, μια πόλη γνωστή και ως η παγκόσμια πρωτεύουσα του οπάλιου, αφού από εκεί προέρχεται το 85% των οπάλιων της παγκόσμιας αγοράς.
Η πόλη και τα περίχωρα μοιάζουν σαν σεληνιακό τοπίο (Εικ. 2), αφού είναι γεμάτα με εξορυκτικά πηγάδια και μπάζα από την εξόρυξη του οπάλιου. Πολλά από τα κτίρια είναι μερικώς ή εξ ολοκλήρου υπόγεια, για αυτό ο επισκέπτης πρέπει απαραίτητα να έχει ένα λεπτομερή χάρτη ή οδηγό για να κινηθεί με ασφάλεια στην περιοχή.
1. Νερό στην έρημο. Από το 1985, λειτουργεί στο Coober Pedy ένα σύγχρονο εργοστάσιο αφαλάτωσης νερού που χρησιμοποιεί τη διαδικασία της αντίστροφης ώσμωσης. Το ακατέργαστο νερό αντλείται από αρτεσιανές γεωτρήσεις βάθους 60 μέτρων που βρίσκονται 23 χλμ. ΒΑ του Coober Pedy. Μεταφέρεται και αποθηκεύεται σε δεξαμενές νερού της πόλης μέσω αγωγού (https://www.cooberpedy.com/about-coober-pedy-2/). Οι αντλίες νερού των γεωτρήσεων λειτουργούν αυτόματα μέσω ραδιοσημάτων που μεταδίδονται από το εργοστάσιο επεξεργασίας του νερού, το οποίο βρίσκεται μέσα στην πόλη. Η ποιότητα του νερού είναι εξαιρετική. Για τους επισκέπτες, διατίθεται ένας διανεμητής νερού με τη χρήση κερμάτων.
2. Οι υπόγειες κατοικίες του Coober Pedy.Περίπου 1.700 άνθρωποι, που ζουν μόνιμα στην πόλη και ασχολούνται με την εξόρυξη, στην προσπάθεια τους να αποφύγουν την τρομερή ζέστη της ερήμου, ζουν σε υπόγειες κατοικίες. Αυτά τα σπίτια απαιτούν οροφές ύψους τουλάχιστον 4 μέτρων για να αποφευχθεί η κατάρρευση. Συνεπώς, δεν αποτελεί έκπληξη ότι πολλοί ιδιοκτήτες σπιτιών έχουν βρει και εκμεταλλευτεί εμπορικά το οπάλιο, κατά τη διάρκεια των ανασκαφών και της οικοδόμησης των κατοικιών. Περισσότερες από τις μισές οικογένειες της πόλης ζουν σε τέτοια υπόγεια σπίτια, όπου οι θερμοκρασίες διατηρούνται, όλο το χρόνο, στους 23-25 βαθμούς Κελσίου (Εικ. 4-5). Μερικά αρχοντικά σπίτια των ορυκτορύχων έχουν εμβαδόν μέχρι και 450 τετρ. μέτρα!
3. Το Ορυχείο και Μουσείο Old Timers. Μια από τις κλασικές περιηγήσεις είναι στο ιστορικό ορυχείο και μουσείο Old Timers, σκαμμένο με τα χέρια το 1916, που διαθέτει μια αυτοματοποιημένη περιήγηση σε καλλιτεχνικές γκαλερί, σε δύο υπόγεια σπίτια, σε καταστήματα λιανικής πώλησης οπάλιου, κ.α. Μία επειδή μια εικόνα χίλιες λέξεις, δείτε τις φωτογραφίες 6-8.
4. Υπόγεια Ξενοδοχεία. Μιμούμενοι τους ντόπιους ορυκτορύχους, κάποιοι επενδυτές έκτισαν ξενοδοχεία και μοτέλς μέσα σε υπόγεια βράχια για να έχουν οι επισκέπτες ευχάριστες θερμοκρασίες μέσα σε μια έρημο. Υπάρχουν αρκετές τέτοιες κατασκευές. Στην Εικ. 9 απεικονίζομαι δυο τυπικά υπνοδωμάτια σε ξενοδοχεία της πόλης.
Στους χώρους φιλοξενίας ανήκει και το βραβευμένο ξενοδοχείο Desert Cave, το πρώτο πολυτελές ξενοδοχείο 4 αστέρων στον κόσμο αυτού του τύπου, γεμάτο με πολλές στοές ορυχείων, εστιατόρια, αίθουσες μπιλιάρδου (Εικ. 10) και εκθετικούς χώρους οπάλιου.
5. Υπόγειες εκκλησίες. Θα ήταν βέβαια παράξενο, αν σε μία περιοχή, όπου καταφύγαν πολλοί ορθόδοξοι χριστιανοί μετανάστες από τα Βαλκάνια και την Ανατολική Ευρώπη, δεν υπήρχαν εκκλησίες και μάλιστα υπόγειες. Στην Εικ. 11 απεικονίζεται η Σέρβικη Ορθόδοξη Εκκλησία του Προφήτη Ηλία, που βρίσκεται σε μια κατακόμβη (πρώην ορυχείο οπάλιου). Υπάρχει και Ελληνο-ορθόδοξη εκκλησία, του Αγίου Νικολάου, η οποία όμως κτίσθηκε στην επιφάνεια της γης.
Επίλογος. Ως υπηρέτης των επιστημών της φύσης είναι δύσκολο να δεχθώ τα όσα πίστευαν οι άνθρωποι, από τους αρχαίους Έλληνες, τους Ρωμαίους και μέχρι σήμερα. Αλλά, θα πρέπει να αναφέρω ότι είναι πολλοί εκείνοι που προσδίδουν (ακόμα και σήμερα) στο οπάλιο πνευματικές και θεραπευτικές ιδιότητες, ανάμεσα στις οποίες κατατάσσουν την τύχη, την αγάπη, τη θετική σκέψη, την προσέλκυση χρημάτων, την απαλλαγή από την κατάθλιψη, …..τη θεραπεία του στομάχου (!) και πολλά άλλα.Ανεξάρτητα από το τί πιστεύετε εσείς και εγώ, με την Εικ. 12, που δείχνει τέσσερα λειασμένα δείγματα οπάλιου από το Cooper Pedy, σας εύχομαι καλή τύχη.