ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΟ ΛΑΥΡΙΟΧΡΗΣΙΜΑ & ΣΥΛΛΕΚΤΙΚΑ ΟΡΥΚΤΑ

Για την μετεγκατάσταση του Ορυκτολογικού Μουσείου του Λαυρίου

ΕΙΚΟΝΑ 1: Ο περιορισμένος αυτός χώρος των 40 τ.μ. του Ορυκτολογικού Μουσείου του Λαυρίου, θεωρείται ανεπαρκής για να φιλοξενήσει τα ανεκτίμητα ορυκτολογικά ορυκτά δείγματα της Λαυρεωτικής που αποτελούν πάνω από το 10% του συνόλου των αναγνωρισμένων ορυκτών ειδών της Υδρογείου

[του δρ. Δ. Μπίτζιου]

 
ΤΟ ΟΡΥΚΤΟΛΟΓΙΚΟ ΛΑΥΡΙΟ ΕΝΑΣ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟΣ “ΑΙΜΟΔΟΤΗΣ” ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΩΝ ΜΟΥΣΕΙΩΝ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ.
ΚΑΙ ΟΜΩΣ ΤΟ ΟΡΥΚΤΟΛΟΓΙΚΟ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟ ΕΙΝΑΙ ΜΟΛΙΣ 40 τ.μ. ΚΑΙ ΧΩΡΙΣ ΤΙΣ ΣΤΟΙΧΕΙΩΔΕΙΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΓΙΑ ΝΑ ΠΡΟΒΑΛΕΙ ΤΟΝ ΟΡΥΚΤΟΛΟΓΙΚΟ ΠΛΟΥΤΟ ΤΗΣ ΛΑΥΡΕΩΤΙΚΗΣ ΠΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΠΟΣΟΣΤΟ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΟ 10% ΤΩΝ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΜΕΝΩΝ ΟΡΥΚΤΩΝ ΤΗΣ ΥΔΡΟΓΕΙΟΥ.

 


Στην Εικόνα 1 απεικονίζεται το μικρό νεοκλασικό διατηρητέο βιομηχανικό κτίριο του 19ου αι., που αποτελούσε τμήμα του «Μεταλλοπλυσίου» της «Εταιρείας των Μεταλλουργείων Λαυρίου». Εκεί στεγάστηκε το Ορυκτολογικό Μουσείο του Λαυρίου που ιδρύθηκε και λειτουργεί από το 1986 από την Εταιρεία Μελετών Λαυρεωτικής (Ε. ΜΕ.Λ) και είναι αφιερωμένο στη μνήμη του μεταλλειολόγου Ανδρέα Κορδέλλα τον ιδρυτή του νεότερου Λαυρίου.

 

Σύμφωνα με την ιστοσελίδα της Ε.ΜΕ.Λ. οι ανιδιοτελείς προσπάθειες, επί 35 έτη των μελών της, των φίλων και των πολιτών του Λαυρίου, που κατέτειναν στον συνεχή εμπλουτισμό του Μουσείου, είχαν ως αποτέλεσμα η συλλογή του Ορυκτολογικού Μουσείου Λαυρίου να είναι σήμερα μοναδική παγκοσμίως. Αυτό το γεγονός, όπως επίσης η σταθερή λειτουργία του με τους 350 χιλιάδες μέχρι τώρα Έλληνες και ξένους επισκέπτες, συνιστούν πολιτισμικές και οικονομικές υπεραξίες, οι οποίες σε διαφορετική περίπτωση δεν θα υπήρχαν.


Στον μικρό αυτό χώρο επιφανείας μόλις 40 τ.μ. εκτίθενται 740 ορυκτολογικά δείγματα σπάνιας ομορφιάς. Σημειώνουμε ότι η συλλογή του Μουσείου εμπλουτιζόμενη συνεχώς ξεπερνά τα 3.200 δείγματα ορυκτών, τα οποία συγκεντρώθηκαν από δωρεές των Λαυριωτών , των παλαιών μεταλλωρύχων, συλλεκτών καθώς και με αγορές και με τη συνδρομή του Δήμου. Όμως λόγω του περιορισμένου χώρου δεν είναι δυνατόν να εκτεθεί όλος αυτό ο πολιτιστικός φυσικός θησαυρός ώστε να το θαυμάσει ο Έλληνας και ο αλλοδαπός επισκέπτης. Έτσι στο σημερινό κτίριο τα δείγματα είναι “στοιβαγμένα” λόγω έλλειψης χώρου (Εικόνα 1) και παρά τις φιλότιμες προσπάθειες των συντελεστών του μουσειακού αυτού χώρου δεν αναδεικνύεται η ομορφιά και η μοναδικότητα των δημιουργημάτων αυτών που κληροδότησε η φύση στην Λαυρεωτική.

Παρόλο λοιπόν που η Ορυκτολογική Λαυρεωτική δεν διαθέτει ένα σύγχρονο Μουσείο για να εκτεθούν και να προβληθούν όλες αυτές οι σπάνιες φυσικές ορυκτολογικές ομορφιές, εντούτοις έχει στηρίξει και αναβαθμίσει με τα δείγματά της τα περισσότερα μουσεία του κόσμου και βέβαια της χώρας μας . Αναφερόμαστε στη συνέχεια σε δύο χαρακτηριστικές περιπτώσεις.
ΕΙΚΟΝΑ 2: Δείγματα ορυκτών του Λαυρίου και κυρίως Σμιθσονίτη, που θεωρούνται τα ομορφότερα παγκοσμίως, κατέχουν εξέχουσα θέση σε προθήκες των μεγαλύτερων ορυκτολογικών μουσείων του κόσμου όπως αυτό στο Μουσείο Natural History Museum Wien της Αυστρίας

Το πρώτο παράδειγμα πηγάζει από μία πρόσφατη ομιλία του ομότιμου καθηγητή Ορυκτολογίας ΕΚΠΑ Δρ. Α. Κατερινόπουλου τον Νοέμβριο του 2019 με θέμα “Τα Μεταλλεία του Λαυρίου, από την Αρχαιότητα μέχρι σήμερα “. Κατά την ομιλία αυτή επεσήμανε τον Ορυκτολογικό Πλούτο του Λαυρίου υπογραμμίζοντας ότι δείγματα της Λαυρεωτικής γης και κυρίως από σμιθσονίτη κατέχουν “εξέχουσα θέση” σε προθήκες των μεγαλυτέρων Μουσείων του κόσμου (Εικόνα 2 ).
ΕΙΚΟΝΑ 3: Στην φωτογραφία αυτή, από ομιλία τον Νοέμβριο του 2019, του ομότιμου καθηγητή Ορυκτολογίας Δρ. Α. Κατερινόπουλου, απεικονίζεται το “καμάρι” όπως το χαρακτήρισε, του μουσείου Ορυκτολογίας – Πετρολογίας του ΕΚΠΑ που είναι ένας σταλακτίτης από Σμιθσονίτη του Λαυρίου μήκους 70εκμ. και ο οποίος θεωρείται μοναδικός παγκοσμίως.

Με υπερηφάνεια μάλιστα αναφέρθηκε στο Μουσείο Ορυκτολογίας & Πετρολογίας του ΕΚΠΑ που ένα σημαντικό του τμήμα αφορά στα ορυκτά του Λαυρίου, ενώ πρόβαλε το “καμάρι του μουσείου”, όπως το χαρακτήρισε, που είναι ένας σταλακτίτης από Σμιθσονίτη του Λαυρίου μήκους 70εκμ. και ο οποίος θεωρείται μοναδικός παγκοσμίως (Εικόνα 3).

ΕΙΚΟΝΑ 4: Ένα ολιγοσέλιδο πόνημα από τον Ιβάν Π. Σκαραμαγκά με τίτλο “ Το Μουσείο του Λαυρείου”, που συντάχθηκε το 1956 και εκδόθηκε το 1960, όπου αναφέρεται και στις ενέργειες που έγιναν κατά την προπολεμική περίοδο για την οργάνωση και εμπλουτισμό ενός Μουσείου στο Λαύριο για αρχαιολογικά ευρήματα και ορυκτολογικά δείγματα.

Άλλο ένα εντυπωσιακό παράδειγμα της συνεισφοράς του Ορυκτολογικού Λαυρίου προς τα Ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας αποτελεί μία μαρτυρία που έρχεται από το μακρινό παρελθόν που είχε την καλοσύνη να μου στείλει ο φίλος Άρης Κανατούρης τον οποίο και ευχαριστώ. Πρόκειται για ένα έντυπο ολιγοσέλιδο πόνημα από τον Ιβάν Π. Σκαραμαγκά με τίτλο “ Το Μουσείο του Λαυρείου” που γράφτηκε το 1956 και εκδόθηκε το 1960 (Εικόνα 4). 
 
 
ΕΙΚΟΝΑ 5: Η σελίδα 10 του πονήματος Ι. Σκαρα- μαγκά,έχει μεγάλο ενδιαφέρον διότι δείχνει πως μία ορυκτολογική συλλογή του Λαυρίου, που προορίζονταν για το υπό οργάνωση Μουσείο του Λαυρίου τελικά “διέφυγε”από το Λαύριο για να καταλήξει στο ΕΜΠ κατόπιν έγγραφης εντολής του τότε καθηγητού Ι. Δοανίδη!!!

Ο Ιβάν Π. Σκαραμαγκάς ήταν γενικός Γραμματέας της Thracian Mineral Products Limited κατά την προπολεμική περίοδο και αργότερα Μεσεγγυούχος της Εθνικής Τράπεζας και έκανε ενέργειες για την οργάνωση ενός Μουσείου αρχαιοτήτων αλλά και ορυκτολογικών δειγμάτων στο Λαύριο. Λίγο πριν τον πόλεμο όπως αναφέρει ο συγγραφέας στη σελίδα 10 του πονήματος αυτού(Εικόνα 5), επισκέφτηκε το Λαύριο ένας επιμελητής του Πολυτεχνείου και με σημείωμα του τότε καθηγητή Ι. Δοανίδη, παρέλαβε την ορυκτολογική συλλογή του Λαυρίου για να εμπλουτιστεί η συλλογή του Πολυτεχνείου.

ΕΙΚΟΝΑ 6: Τα σύγχρονα και “λαμπερά” ορυκτολογικά μουσεία του ΕΚΠΑ, του Ε.Μ.Π. & της ΕΑΓΜΕ (πρώην ΙΓΜΕ) που στηρίζονται σημαντικά στα δείγματα που προέρχονται από την ορυκτολογική Λαυρεωτική σε σύγκριση με το υποβαθμισμένο- όσον αφορά στην υποδομή- Μουσείο του Λαυρίου .

Τα δύο αυτά παραδείγματα μας δείχνουν διαχρονικά την ΑΝΕΚΤΙΜΗΤΗ ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑ του ορυκτολογικού Λαυρίου στην ανάπτυξη σύγχρονων εντυπωσιακών μουσειακών χώρων (Εικόνα 6) που συμβάλουν στην έρευνα αλλά και την εκπαίδευση των σπουδαστών στα δύο αυτά αρχαιότερα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας μας,.

Αντίθετα το Λαύριο που είναι ο “ΑΙΜΟΔΟΤΗΣ “ των δειγμάτων των μουσειακών χώρων παγκοσμίως παραμένει με ένα υποβαθμισμένο – όσον αφορά στην υποδομή – μουσείο σε έναν ακατάλληλο χώρο εδώ και 35 χρόνια χωρίς καμία εξέλιξη.

Άποψή μου ότι τα δύο αυτά αρχαιότερα εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας μας με το κύρος τους στην κοινωνία και έχοντας την ΗΘΙΚΗ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ να ανταποδώσουν, θα πρέπει να παρέμβουν προς την αυτοδιοίκηση και την πολιτική ηγεσία και να συμβάλουν εθελοντικά και με τους σπουδαστές τους, παρέχοντας και την τεχνογνωσία ώστε να υλοποιηθεί επιτέλους στην Λαυρεωτική το σύγχρονο ΟΡΥΚΤΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ που της αξίζει. Στην προσπάθεια αυτή θα μπορούσαν να συμβάλουν και άλλα πανεπιστημιακά ιδρύματα και ερευνητικά κέντρα που έχουν επωφεληθεί διαχρονικά από τα δείγματα του Λαυρίου όπως π. χ. η ΕΑΓΜΕ – ΙΓΜΕ (Εικόνα 6).

Κάθε περαιτέρω καθυστέρηση στην μετεγκατάσταση του Ορυκτολογικού Μουσείου του Λαυρίου, στο νεοκλασικό κτίριο του Α΄ Δημοτικού σχολείου όπως προβλέπει ο αρχικός σχεδιασμός, θα είναι μία ακόμη αποτυχία όλων μας και συγχρόνως μία απαξία γι’ αυτό τον θησαυρό που μας κληροδότησε η φύση.

Σχετικά Άρθρα