Πριν από λίγες μέρες, στις 20.05.2019, πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες συνάντηση της ομάδας SHERPA της Ευρωπαϊκής Σύμπραξης Καινοτομίας για τις πρώτες ύλες και της ολομέλειας του “Raw Materials Supply Group”.
(ii) Στην ανταγωνιστικότητα της αλυσίδας προσθήκης αξίας (value chain) της βιομηχανίας.
Loading…
Reload document 
Open in new tab Οι συμμετέχοντες στη συνάντηση ήταν:
Η συζήτηση, συντονιστής της οποίας ήταν ο Peter Handley, προϊστάμενος της μονάδας Resource efficiency and Raw Materials, DG GROW, European Commission, επικεντρώθηκε στις ως άνω (i) και (ii) ενότητες :
2.1 Το στρατηγικό σχέδιο μετασχηματισμού των ενεργοβόρων βιομηχανιών (Energy-intensive Industries, EIIs ) σε κλάδο με ουδέτερο ισοζύγιο άνθρακα θα περιλαμβάνει, τις βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες δράσεις του συνόλου της αξιακής αλυσίδας της βιομηχανίας μέσω των οποίων θα εντοπιστούν συγκεκριμένες περιοχές έρευνας, καινοτομίας και επενδύσεων με χρονικό ορίζοντα το 2050. Το εν λόγω σχέδιο αποτελεί το έναυσμα για μια εις βάθος συζήτηση, στην οποία θα μετέχουν οι υπεύθυνοι για τη λήψη των αποφάσεων στην Ευρώπη και οι πολίτες, αλλά και την ευρωπαϊκή συμμετοχή στη σύμβαση-πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή το 2020.
Για την κατάρτιση του σχεδίου έχουν συσταθεί τρεις ομάδες, αποτελούμενες από εκπροσώπους των κρατών μελών, της βιομηχανίας, της κοινωνίας των πολιτών, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ειδικούς εμπειρογνώμονες. Το αντικείμενο κάθε ομάδας αφορά: (i) την δημιουργία αγοράς για κλιματικά ουδέτερα προϊόντα και προϊόντα κυκλικής οικονομίας, (ii) την ανάπτυξη και χρηματοδότηση κλιματικά ουδέτερων εφαρμογών και (iii) την πρόσβαση σε πόρους (ενέργεια, βιομάζα, μη-ενεργειακές πρώτες ύλες κλπ).
2.2 Στα κυριότερα σημεία της συζήτησης και αναφορικά με τους τρόπους με τους οποίους θα επιτευχθεί εξασφάλιση επάρκειας πρώτων υλών για τη βιομηχανία, αναφέρθηκαν:
(i) η οικονομική διπλωματία, οι εμπορικές συμφωνίες με τρίτες χώρες και η υποστήριξη της εγχώριας παραγωγής στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας των Πρώτων Υλών.
(ii) η αύξηση των δεικτών της κυκλικής οικονομίας με την επαναχρησιμοποίηση, την ανακύκλωση και την ανάκτηση υλών από φτωχά μεταλλεύματα και απόβλητα.
(iii) η επικαιροποιημένη ευρωπαϊκή στρατηγική πρώτων υλών στην οποία θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη τον αποχαρακτηρισμό των αποβλήτων για μεταγενέστερες χρήσεις και τα κριτήρια του κανονισμού Reach
(iv) η πληροφορία για τον κύκλο ζωής και τα προϊόντα μεγαλύτερης διάρκειας υπό το πλαίσιο ισότιμων όρων ανταγωνισμού αποτελούν προκλήσεις για τη διατήρηση της αξίας και της καθαρότητας των δευτερογενών υλών. Εντούτοις, η πρωτογενής παραγωγή πρώτων υλών θα είναι επίσης αναγκαία.
(v) η βιωσιμότητα, μέσω παροχής κινήτρων ανακύκλωσης και προώθησης του δείκτη αναφοράς του αποτυπώματος άνθρακα στις πρώτες ύλες
(vi) η ανάγκη βελτίωσης της συνοχής της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, βελτίωση του θεσμικού πλαισίου των αποβλήτων, έλλειψη επενδύσεων στον τομέα της πρωτογενούς παραγωγής πρώτων υλών, η μη ενσωμάτωση των γεωλογικών αποθεμάτων στο χωρικό σχεδιασμό
(vii) η ανάγκη αύξησης των δαπανών της γεωλογικής έρευνας και η ενθάρρυνση των επενδύσεων, σε εθνικό επίπεδο
2.3 Αναφορικά με τον ρόλο των πρώτων υλών στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και τις προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει η βιομηχανία, σημειώθηκαν τα εξής:
- Η ραγδαία αύξηση της παγκόσμιας ζήτησης πρώτων υλών δεν συνοδεύεται από ανάλογης κλίμακας ερευνητική δραστηριότητα για τον εντοπισμό νέων κοιτασμάτων
- Η συγκέντρωση, ιδιαίτερα των κρίσιμων πρώτων υλών, σε μικρό αριθμό χωρών
- Ο αθέμιτος ανταγωνισμός στην προμήθεια πρώτων υλών και τα προβλήματα στρέβλωσης του εμπορίου
- Η έντονη διακύμανση των τιμών των μετάλλων και το υψηλό κόστος ενέργειας
2.4 Στις προτεραιότητες και δράσεις που θα πρέπει να προσανατολιστεί η ΕΕ, πλέον αυτών που ορίζονται στην έκθεση της Ευρωπαϊκής Σύμπραξης Καινοτομίας για τις Πρώτες Ύλες, αναφέρθηκαν:
- Η ανάπτυξη νέων τεχνολογιών και εφαρμογών (μπαταρίες, αυτόνομα οχήματα, τεχνολογία H2, ημιαγωγοί, μαγνήτες σπανίων γαιών, τεχνολογία αποδοτικού φωτισμού, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αεροδιαστημική και άμυνα, τεχνολογία ICT, βιοκλιματικά κτίρια)
- Ο προσανατολισμός προς μια κλιματικά ουδέτερη βιομηχανία
- προώθηση της κυκλικότητας σε όλη την αξιακή αλυσίδα παραγωγής πρώτων υλών
Making Europe’s industry stronger: Key initiatives
2.5 Στο υπόμνημα για τις «Πρωτογενείς και Δευτερογενείς Πρώτες Ύλες» της Γαλλίας υποστηρίζεται ότι στο πλαίσιο του Horizon Europe θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα σε προτάσεις «τεχνολογικής ετοιμότητας», προγράμματα εξόρυξης και μεταλλουργίας και να προβλεφθεί προϋπολογισμός αποκλειστικά για τις πρώτες ύλες.
Στο υπόμνημα 10 ενώσεων των εξορυκτικών βιομηχανιών μη ενεργειακών υλών (συνημμένο) συνοψίζονται οι θέσεις των επιχειρήσεων για την ευρωπαϊκή στρατηγική πρώτων υλών με ορίζοντα το 2050.