ΑΡΘΡΑΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑΚΡΙΣΙΜΑ ΟΡΥΚΤΑ & ΠΡΩΤΕΣ ΥΛΕΣΜΕΤΑΛΛΕΙΑΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΙΑΟΡΥΚΤΟΣ ΠΛΟΥΤΟΣ ΔΙΕΘΝΩΣΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ/ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Δρ. Πέτρου Τζεφέρη: Αντιμόνιο ένα περιβαλλοντικό δίλημμα, η περίπτωση της Ελλάδας

Με το αντιμόνιο έχουμε ασχοληθεί και παλαιότερα παρέχοντας πληροφορίες για τα κοιτάσματά του στην Ελλάδα αλλά και τις βασικές ιδιότητές του.

http://www.oryktosploutos.net/2017/10/sb.html

Πρόκειται για ένα χημικό στοιχείο με σημαντική ιστορία που χρησιμοποιήθηκε 3 και πλέον χιλιάδες χρόνια π.Χ από τους αρχαίους Αιγυπτίους κυρίως για cosmetics αλλα και για ιατρικούς σκοπούς. Την περίοδο των Ρωμαίων και την Πρωτοχριστιανική Περίοδο είχε ευρεία χρήση ( βλ. αναφορές του Διοσκορίδη Πεδάνιου που θεωρείται ο σημαντικότερος Ελληνας Ιατρός και Φαρμακολόγος της περιόδου 0 ως 90 μ.Χ.) αλλά και στα νεώτερα χρόνια χρησιμοποιήθηκε αλλά και αμφισβητήθηκε η χρήση του σε μεγάλο βαθμό. Τα περίφημα κύπελλα της εμετικής τρυγίας αλλά και η χρήση του ως ιατρική πανάκεια αποτελούν παραδείγματα για του λόγου το αληθές. Εχει καταγραφτεί οτι ακόμη και ο Μότσαρτ ενδεχομένως πέθανε (σε ηλικία 35 περίπου ετών) από κατάχρηση του “φαρμάκου αντιμονίου” το οποίο χρησιμοποιούσε συστηματικά για τους πονοκεφάλους που τον ταλαιπωρούσαν.

 


The concentration of 10 μg /l (ppb) As and 5 μg/l Sb are the maximum acceptable values for drinking water in the European Union and the United States (WHO)

Στην συνημμένη παρουσίαση δίνονται αναλυτικά τόσο οι χρήσεις του και στοιχεία παραγωγής και οικονομίας του συγκεκριμένου μεταλλοειδούς που αποδεικνύουν την κρισιμότητά του σε παγκόσμιο και ευρωπαϊκό επίπεδο. Ειδικά στην Ευρώπη ο βαθμός κρισιμότητας είναι εξαιρετικά μεγάλος καθότι δεν υπάρχει  ουδεμία εξόρυξη και παραγωγή αντιμονίου αλλά και ο βαθμός υποκατάστασής του από άλλα στοιχεία για συγκεκριμένες χρήσεις, είναι σχεδόν  μηδενικός. Το μόνο ελπιδοφόρο ειναι ότι αυξάνεται σημαντικά ο βαθμός επανάχρησης και ανακύκλωσής του από ήδη υφιστάμενες προηγούμενες χρήσεις (περίπου 27% στην ΕΕ).

Πράγματι μιλάμε για ένα στοιχείο  με πάρα πολλές χρήσεις που εκτός από τις συμβατικές μπαταρίες μολύβδου όπου παρουσιάζεται μείωση λόγω υποκατάστασης, αυξάνουν διαρκώς τόσο σε αριθμό όσο και σε ποσοτική απαίτηση.

Από την άλλη πρόκειται για ένα στοιχείο με γνωστή σε μεγάλο βαθμό τοξική συμπεριφορά, αντίστοιχη  με αυτήν του αρσενικού (στην ίδια ομάδα ΠΣ) αλλά όχι εφάμιλλη δηλ. παρουσιάζει  μικρότερη κινητικότητα και συνεπώς τοξικότητα από το As σε όλους τους αποδέκτες, νερό, έδαφος, αέρα και τροφική αλυσίδα.

Στην παρουσίαση περιγράφονται τόσο οι διαδικασίες όσο και οι μηχανισμοί της “κινητικότητας” και “βιοδιαθεσιμότητας” του αντιμονίου από τα ορυκτά του (100 γνωστά τόσο πρωτογενή όσο και δευτερογενή) και το environmental speciation  και sequestration στους διάφορους αποδέκτες.

Επίσης δίνονται οι στατιστικοί μέσοι όροι των συγκεντρώσεων που είναι αποδεκτοί σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή νομοθεσία (predicted no effect concentration (PNEC)) αλλά και οι συγκεντρώσεις που υπερβαίνουν τα όρια αυτά κυρίως λόγω της ανθρωπογενούς δραστηριότητας.

Τέλος, αναπτύσσονται οι μεταλλουργικές μέθοδοι για την παραγωγή του αντιμονίου από τα κοιτάσματά του τόσο Πυρομεταλλουργικές όσο και Υδρομεταλλουργικές καθώς  και τα εν δυνάμει κοιτάσματα προς αξιοποίηση στον τόπο μας.

Από τα κοιτάσματα αντιμονίου που διαθέτουμε, είτε κατεξοχήν αντιμονίτη είτε πολυμεταλλικής θειούχου μεταλλοφορίας  εκείνο του ΔΜΧ Καλλυντηρίου Ροδόπης, έχει χαρακτηριστεί από ειδική  επιτροπή του ΥΠΕΝ και ΙΓΜΕ, ως  χώρος ώριμος για περαιτέρω έρευνα και εκμετάλλευση, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 144 του ΜΚ (2012-14, Final Reports, Αποτίμηση 114 ΔΜΧ, βλ. βιβλ. παρουσίασης).

Σχετικά Άρθρα