Το πρόγραμμα Remix, smaart and green mining regions of EU. Μέσω του ευρωπαϊκού προγράμματος REMIX (https://www.interregeurope.eu/remix/) εννέα (9) συμμετέχοντες από ισάριθμες χώρες της ΕΕ και 1 ειδικός σύμβουλος καλούνται να συνεργαστούν στο πλαίσιο διαχείρισης 8 περιφερειακών επιχειρησιακών προγραμμάτων της περιόδου 2014-2020. Από την Ελλάδα ως μέλος το ΕΜΠ και το ΠΕΠ Στερεάς Ελλάδας.
Το πρόγραμμα στοχεύει στην ενσωμάτωση όλων των ενδιαφερόμενων φορέων του τομέα των πρώτων υλών σε ένα δίκτυο συνεργασίας και μεταφοράς καινοτόμων πολιτικών, τεχνογνωσίας και εμπειρίας.
Τα αποτελέσματα θα χρησιμοποιηθούν για τη βελτίωση των μέσων πολιτικής Πρώτων Υλών σε περιφερειακό επίπεδο αλλά και στη δημιουργία του “Ευφυούς και Πράσινου Διαπεριφερειακού Κλάδου εκμετάλλευσης ΟΠΥ”.
Η συνάντηση του REMIX έλαβε χώρα στην Περιφέρεια της Κορνουάλης [16.05-17.05.2018] με συμμετοχή -πλέον των μελών του προγράμματος- 30 εκπροσώπων από υπουργεία, περιφερειακές υπηρεσίες, ακαδημαϊκούς φορείς και φορείς της βιομηχανίας (συν. πρόγραμμα). Από το ΥΠΕν συμμετείχε η Δρ. Δ. Λάμπου, Γεν. Δ/νση Ορυκτών Πρώτων Υλών.
Στην πρόσφατη έκθεση της περιφερειακής σύμπραξης επιχειρηματικότητας [https://www.cioslep.com/vision/10-opportunities] o τομέας ΟΠΥ αποτελεί μία από τις 10 προτεραιότητες που θέτει η περιφέρεια της Κορνουάλης στο σχεδιασμό της για την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας και την αύξηση της απασχόλησης και τη δυνατότητα χρηματοδότησης από το Ταμείο Κοινής Ευημερίας του Ηνωμένου Βασιλείου που προβλέπεται να αντικαταστήσει τη χρηματοδότηση της ΕΕ μετά το 2020.
Η λατομική/μεταλλευτική δραστηριότητα στην περιφέρεια της Κορνουάλης περιλαμβάνει: την εκμετάλλευση λατομείων καολίνη (20 ενεργά λατομεία), αδρανών υλικών (πρωτογενής εξόρυξη αλλά και ως παραπροϊόντα από την εξόρυξη καολίνη), δομικών λίθων καθώς και μεταλλείων (Sn, Cu -ανενεργών σήμερα).
Η μεταλλευτική πολιτική εντάσσεται στο γενικότερο πλαίσιο της εθνικής στρατηγικής της ανάπτυξης της Χώρας, λαμβάνοντας υπόψη την πολιτική για τις Ορυκτές Πρώτες Υλες σε περιφερειακό επίπεδο και δίδοντας έμφαση στον καθορισμό Περιοχών Προστασίας των ΟΠΥ τοπικής και εθνικής σημασίας (Mineral Safeguarding Areas).
National Planning Policy Framework, βλ. κεφ. 14 παρ.142-149, 2012.
Η πρόσφατη περιφερειακή πολιτική για τα κοιτάσματα καολίνη μπορεί να αναζητηθεί στον ακόλουθο
σύνδεσμο:
Cornwall Local Plan China Clay
Στα κυριότερα σημεία των ομιλιών αναφέρονται συνοπτικά:
- ο σχεδιασμός της επαναλειτουργίας των μεταλλείων Sn, W.
- η εκμετάλλευση κοιτασμάτων Li από χώρους γεωθερμικών πεδίων.
- η παραγωγή Li από τη διαχείριση των εξορυκτικών αποβλήτων κοιτασμάτων καολίνη.
- η γεωφυσική και γεωχημική ανάλυση παλαιότερων δεδομένων με σύγχρονες μεθόδους.
- η δημιουργία πυρήνα καινοτομίας και παροχής υπηρεσιών στον τομέα της εκμετάλλευσης/επεξεργασίας ΟΠΥ (Cornwall Mining Alliance, 88 μέλη έως σήμερα)
- η διαφύλαξη της μεταλλευτικής κληρονομιάς και ανάδειξη μεταλλευτικών χώρων
- η αποθάρρυνση επενδυτικών σχεδίων εξαιτίας της πολυπλοκότητας και της χρονικής επιβράδυνσης της έγκρισης της έρευνας και εκμετάλλευσης ΟΠΥ η οποία κυρίως οφείλεται στο πολύπλοκο στο ιδιοκτησιακό καθεστώς και στη δυσκολία αναγνώρισης της κυριότητας της ιδιοκτησίας (τα μεταλλευτικά και λατομικά δικαιώματα ανήκουν σε ιδιώτες οπότε η έγκριση προϋποθέτει τη συμφωνία με τους εκάστοτε ιδιοκτήτες της επιφάνειας και του υπεδάφους). Επισημαίνεται ότι κι εδώ, όπως και στον τόπο μας, ότι ο ιδιοκτήτης της επιφανείας του εδάφους δεν ταυτίζεται με τον ιδιοκτήτη του υπεδάφους, διότι η επιφανειακή ιδιοκτησία δεν εκτείνεται σε βάθος. Εξαίρεση των ανωτέρω αποτελούν ο άνθρακας (state owned) και ο Au & Ag (Mines Royal).
Επιπλέον, πραγματοποιήθηκαν τρεις παράλληλες συζητήσεις με θέμα:
(i) τα οφέλη της ψηφιακής τεχνολογίας στον τομέα των ΟΠΥ
(ii) τις καλές πρακτικές ενίσχυσης της μεταλλευτικής επιχειρηματικότητας
(iii) τις προτάσεις για την ανάπτυξη της βιομηχανίας των ΟΠΥ στην περιφέρεια της
Κορνουάλης. Συνοπτικά τα αποτελέσματα από την ανωτέρω (iii) είναι:
1. Η δημιουργία περιφερειακού γραφείου ως σύμβουλος προώθησης μεταλλευτικής δραστηριότητας ιδιαίτερα κατά το στάδιο της διαπραγμάτευσης των ενδιαφερόμενων φορέων εκμετάλλευσης με τους ιδιοκτήτες της επιφάνειας και του υπεδάφους.
2. Η διερεύνηση βιώσιμης αξιοποίησης των μεταλλευτικών τελμάτων.
3. Η διασύνδεση εξορυκτικών αποβλήτων και αγοράς.
4. Η δημιουργία κτηματολογίου ΟΠΥ.
5. Η ενίσχυση της έρευνας και της παραγωγής Li.
Η σχετική αναφορά των αποτελεσμάτων από τα (i),(ii),(iii) θα αποσταλεί από τον διοργανωτή εντός του επόμενου μήνα και θα υπάρξει σχετική ενημέρωση.
Ο διαδραστικός χάρτης εξορυκτικών δραστηριοτήτων μπορεί να αναζητηθεί στο σύνδεσμο:
Η επόμενη συνάντηση του REMIX θα πραγματοποιηθεί στους Δελφούς στις 16.10-18.10.2018.
- Poldark Mine: εκεί που η μεταλλευτική κληρονομιά εμπνέει σεβασμό
- Searching for lithium deposits with satellites
- Poldark- fact or fiction?? or both?!
- Tin Mines and Engine Houses: η μεταλλευτική κληρονομιά της Κορνουάλης
- Mining in Czech Republic, 2η συνάντηση του ευρωπαϊκού προγράμματος REMIX, 2017.
[Επιμέλεια: Π. Τζεφέρης]