Αννα Πετροχείλου: η Κυρία των Σπηλαίων

Η προσφορά της υπήρξε τεράστια για την πατρίδα μας μέσω της ανάδειξης και προόδου της Ελληνικής Σπηλαιολογίας γενικότερα, όταν μαζί με τον σύζυγό της Ιωάννη ίδρυσαν το 1950 την Ελληνική Σπηλαιολογική Εταιρεία (Ε.Σ.Ε).

Ο πρόωρος θάνατος του Ιωάννη Πετρόχειλου (1960) την ενδυνάμωσε να συνεχίσει το μεγάλο και πολυσχιδές έργο του συζύγου της, τον οποίο είχε ακολουθήσει κατά την διάρκεια υποτροφίας του στο Πανεπιστήμιο της Σορβόνης, όπου και παρακολούθησε θεωρητικά και πρακτικά μαθήματα Σπηλαιολογίας.

Έχει εξερευνήσει πάνω από 1.000 σπήλαια και βάραθρα σε όλο τον κόσμο, καθώς και τα μεγαλύτερα σπήλαια της Ευρώπης, της Κίνας και της Ν. Αμερικής. Στις επιτυχίες της συμπεριλαμβάνονται δυο διανυκτερεύσεις στο σπήλαιο “Τanetal Hohle” της Αυστρίας, στα 6.000 μ. μήκος και στα 300 μ. βάθος με 0° θερμοκρασία και 100% υγρασία.Η δράση της δεν πέρασε απαρατήρητη από τους επιστήμονες του εξωτερικού, οι οποίοι μάλιστα έσπευσαν και «βάφτισαν» έναν από τους πολυάριθμους μικροοργανισμούς, θαμώνες των σπηλαίων, με το όνομα της γυναίκας που τα ανακάλυψε «Δολιχόποδο Πετροχειλόζη».

Η Άννα Πετροχείλου ασχολήθηκε επιτυχώς με την αναρρίχηση και την ορειβασία. Είναι η πρώτη Ελληνίδα που ανέβηκε στην κορυφή του Ολύμπου (1930) και των Άλπεων (1935). Διέσχισε τον «Μαύρο Παγετώνα» της Νορβηγίας και αναρριχήθηκε στα Nuna Tax, ενώ έφθασε μέχρι την 81 μοίρα στο Βόρειο Πόλο. Είναι ακόμη η πρώτη Ελληνίδα που κατέκτησε αναρριχητικά κορυφές των Βαρδουσίων, του Παρνασσού κ.λπ.

Πρώτη εντόπισε κρανία  ανθρώπων στο σπήλαιο «Αλεπότρυπα» Διρού Λακωνίας, δόντι σπηλαίας Άρκτου στο σπήλαιο «Περάματος» Ιωαννίνων, βραχογραφίες και απολιθώματα ζώων και άλλα σημαντικά ευρήματα για την επιστήμη.

Είχε εκδόσει βιβλία («Τα σπήλαια της Ελλάδος»), βιβλία-οδηγούς σπηλαίων και δημοσίευσε σωρεία άρθρων και μελετών. Δημοσίευσε πολύ μεγάλο αριθμό των σπηλαίων που ερεύνησε και μελέτησε στους 22 τόμους του διεθνώς αναγνωρισμένου «Δελτίου της Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρείας» .

Έχει τιμηθεί με πληθώρα τιμητικών διακρίσεων, βραβείων, μεταλλίων και περγαμηνών, όπως από το Υπουργείο Τουρισμού, την Ακαδημία Αθηνών, τη Σπηλαιολογική Εταιρεία Κούβας, την Ακαδημία Τσεχοσλοβακίας και δεκάδες Δήμους, Οργανώσεις, Συλλόγους, Σωματεία του εσωτερικού και εξωτερικού. Τον Ιανουάριο του 2001 τιμήθηκε από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας Κωνσταντίνο Στεφανόπουλο, με τον Χρυσό Σταυρό του Τάγματος του Φοίνικος.

 Η δράση της αναγνωρίστηκε και από τους επιστήμονες του εξωτερικού, οι οποίοι την τίμησαν με το βραβείο της Διεθνούς Ενώσεως Σπηλαιολογίας (U.I.S.) για την συνέπειά της και το μεγάλο έργο της, για πρώτη φορά αποδιδόμενο σε γυναίκα. Επίσης ξένοι επιστήμονες έδωσαν το όνομά της σε έναν από τους μικροοργανισμούς των σπηλαίων που είχε ανακαλύψει τα «Dolichopoda petrochilosi».

Τον Φεβρουάριο του 2001 η μεγάλη Σπηλαιολόγος έφυγε ήσυχα, αφήνοντας όλο το βιός της κληρονομιά σε όλους τους Έλληνες με την διαθήκη της για την ανάδειξη και την πρόοδο της Ελληνικής Σπηλαιολογίας μεσω του «Πετροχειλείου Ιδρύματος».