[του Πέτρου Τζεφέρη] [by Tzeferis Petros]
Στο άρθρο 21 του νομοσχεδίου για την “Έρευνα και εκμετάλλευση λατομικών ορυκτών και άλλες διατάξεις” προβλέπεται, για πρώτη φορά, η σύνταξη και δημοσιοποίηση, από την αρμόδια Υπηρεσία του ΥΠΕΝ , έκθεσης συγκεντρωτικών στοιχείων σχετικά με τη μεταλλευτική και λατομική δραστηριότητα η οποία περιλαμβάνει σχετικούς οικονομικούς, περιβαλλοντικούς και κοινωνικούς δείκτες παραγωγής. Επίσης στον υπό σύσταση νέο οργανισμό του ΥΠΕΝ προβλέπεται και η δημιουργία υπηρεσίας/τμήματος με το όνομα “Παρατηρητήριο μεταλλευτικών και λατομικών δραστηριοτήτων” που θα ασχοληθεί με το αντικείμενο αυτό.
Η Έκθεση αυτή (θα) συντάσσεται κατά τη διάρκεια του δευτέρου εξαμήνου κάθε έτους και (θα)περιλαμβάνει τις σχετικές πληροφορίες για τη δραστηριότητα του προηγούμενου έτους.Μεταξύ των περιεχομένων της Έκθεσης (θα) περιλαμβάνονται:
- Στοιχεία Παραγωγής, Απασχόλησης καθώς και λοιπά τεχνικά Οικονομικά Στοιχεία, όπως αυτά προκύπτουν από τα Δελτία Δραστηριότητας.
- Δημόσια Έσοδα και έσοδα ΟΤΑ από τη μεταλλευτική και λατομική δραστηριότητα (μισθώματα, τέλη, κ.λπ.), όπως προκύπτουν από τις επιμέρους αναφορές των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων και των Λοιπών Φορέων του Δημοσίου.
- Περιβαλλοντικές επιπτώσεις της μεταλλευτικής και λατομικής δραστηριότητας, όπως αναλυτικές πληροφορίες για εκτάσεις οι οποίες έχουν δεσμευτεί, έχουν υποστεί εκμετάλλευση, έχουν αποκατασταθεί, κλπ., στοιχεία σχετικά με κατανάλωση ενέργειας, νερού, χρήση χημικών ουσιών, εκπομπές CO2, σκόνης, παραγωγή αποβλήτων κλπ.
- Στοιχεία σχετικά με την Ασφάλεια και συγκεκριμένα, τα ατυχήματα που συνέβησαν, τους προληπτικούς ελέγχους που διεξήχθησαν καθώς και τις χρηματικές ποινές που επιβλήθηκαν, σύμφωνα με τα στοιχεία των κατά τόπο αρμόδιων Επιθεωρήσεων του ΣΕΠΔΕΜ.
- Πληροφορίες σχετικά με την κοινωνική διάσταση των επιπτώσεων της εξόρυξης, όπως μεταβολή πληθυσμού, έργα υποδομής, άμεσες και έμμεσες θέσεις εργασίας, οικονομικά οφέλη των τοπικών κοινωνιών, κλπ.
Η Έκθεση αυτή προβλέπεται να αξιοποιηθεί από: α) την κυβέρνηση και τις δημόσιες αρχές σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, για την καλύτερη αξιοποίηση των ορυκτών πρώτων υλών της χώρας, β) τη βιομηχανία, για τη διερεύνηση επενδυτικών ευκαιριών, γ) την ακαδημαϊκή κοινότητα, για ερευνητικούς σκοπούς και δ) τις ΜΚΟ και το ευρύ κοινό για λόγους διαφάνειας και διάδοσης της πληροφορίας.
Υποχρέωση σύνταξης και δημοσιοποίησης αντίστοιχης Έκθεσης επιβάλλεται και στις σχετικές Υπηρεσίες των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων.Τα αναλυτικά περιεχόμενα της Έκθεσης και γενικότερα οι λεπτομέρειες εφαρμογής της ανωτέρω διάταξης προβλέπεται να καθοριστούν με Υπουργική Απόφαση.
Επίσης να επισημάνουμε ότι μέχρι σήμερα, με το (προ) υφιστάμενο νομικό καθεστώς, τέτοια έκθεση δεν προβλεπόταν, πολλώ δε μάλλον, δεν προβλέπονταν προδιαγραφές, στόχοι, περιεχόμενα, περιβαλλοντικοί δείκτες-δεδομένα και δείκτες βιωσιμότητας κλπ. και ακόμη δεν προβλεπόταν ουδεμία δημοσιοποίηση. Μολαταύτα ο υποφαινόμενος εδώ και 10 περίπου χρόνια απολύτως εθελοντικά -και με χιλιάδες προβλήματα– κάνει αυτή τη δουλειά και συντάσσει τέτοια έκθεση με συγκεντρωτικά στοιχεία για τις ΟΠΥ με βάση τα ελάχιστα στοιχεία που ήδη συλλέγονται, με προδιαγραφές που προφανώς ορίστηκαν από τον ίδιο και με προφανή βασικό στόχο να καλυφθεί το κενό της συγκέντρωσης, επεξεργασίας και δημοσιοποίησης τέτοιων στοιχείων, για στρατηγικούς αλλά και επενδυτικούς σκοπούς.
- Η εξορυκτική/μεταλλουργική δραστηριότητα στην Ελλάδα. Στατιστικά δεδομένα.
- Ορυκτοί Φυσικοί Πόροι-Εκθέσεις ypeka.gr
- Ελληνικός Ορυκτός Πλούτος. Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
- https://minerals.usgs.gov/minerals/pubs/country/europe.html
- USGS: The Mineral Industry of Greece
- P.G. Tzeferis, C. Kavalopoulos and K. Komnitsas , (2013). Production data and Sustainable Development Indicators (SDIs) for the Greek mining/metallurgical industry in the period 2007-2011, Proceedings, SDIMI 2013, Milos, 8 pp. H εργασία αυτή χρησιμοποιήθηκε ως reference document και μοιράστηκε σε ανάτυπα στο κεντρικό συνέδριο της Ελληνικής Προεδρίας της ΕΕ. Raw Materials High Level Conference, Athens 20.06.2014.
- http://www.latomet.gr/ypan/StaticPage1.aspx?pagenb=18382
Αυτός είναι άλλωστε και ο στόχος του παρόντος άρθρου 21 του νομοσχεδίου: να θεσμοθετηθεί αυτό που γινόταν αυτοβούλως και απολύτως εθελοντικά και να προτυποποιηθεί τόσο το περιεχόμενο όσο και ο τρόπος συλλογής των δεδομένων αλλά και η μεθοδολογία δημοσιοποίησής τους.
Να επισημανθεί ότι η δημοσιοποίηση στατιστικών δεδομένων έχει κανόνες και νομικές δεσμεύσεις, ειδικά όταν πρόκειται για μονοπωλιακές ή ολιγοπωλιακές αγορές και τη διασφάλιση του στατιστικού απορρήτου (Ν. 3832/2010 άρθρο 7 και 8, άρθρο 2 παρ. 4 κλπ), τις οποίες ο υποφαινόμενος ρίσκαρε –και ρισκάρει- μόνο και μόνο για να προωθήσει τον υπέρτερο στόχο, δηλ. την προώθηση/αξιοποίηση του ελληνικού ορυκτού πλούτου.
Παρόλα αυτά, όπως γίνεται άλλωστε πάντα, «ουδείς προφήτης εν τη πατρίδι αυτού». Στη δημόσια διαβούλευση του νομοσχεδίου και ειδικότερα στο σχετικό άρθρο 21 σχολιάστηκε αρνητικά από τον εκπρόσωπο της WWF Ελλάς το ζήτημα του χρόνου έκδοσης αλλά και της πληρότητας της ανωτέρω έκθεσης (του 2014) η οποία είναι αναρτημένη στην κεντρική σελίδα ypeka.gr, κυρίως ως προς την συμπερίληψη δεικτών περιβαλλοντικού χαρακτήρα και βιωσιμότητας. Προφανώς το καλύτερο είναι εχθρός του καλού και το καλό εχθρός του ανύπαρκτου… Και προφανώς η πολιτεία πρέπει να έχει συνέχεια και να είναι δομημένη και όχι να στηρίζεται μόνο σε προσωπικές πρωτοβουλίες και σε ..Λευτεράκηδες. Μόνο που στον τόπο μας σπανίως γίνεται αυτό… Νοιάζεται κανείς;
Είναι γνωστό πως η διοίκηση δεν στήνει αδριάντες παρά μόνο όταν πρόκειται για περιπτώσεις όπως του …στρατηγού Δεκαβάλα στην εξαιρετική ταινία “Ένας ήρωας με παντούφλες”. Εδώ μέχρι πρότεινος δεν είχε καταμετρήσει τους υπαλλήλους της και τώρα που τους καταμέτρησε αγκομαχεί για να κάνει μια κατ’επίφαση αξιολόγησή τους…
Απλώς, κάποτε πρέπει να μάθουμε να δεχόμαστε ό,τι θετικό γίνεται και να ξεκινάμε από εκεί, αντί να καταστρατηγούμε τα πάντα ως ελλιπή, άστοχα ή παντελώς άχρηστα.