ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣΕΝΕΡΓΕΙΑΜΕΤΑΛΛΕΙΑΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑ & ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟΙ ΦΟΡΕΙΣ

Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ενθαρρύνουν την υποθαλάσσια εξόρυξη;

Βρετανοί επιστήμονες του Εθνικού  Κέντρου  Ωκεανογραφίας (UK) εξερεύνησαν πρόσφατα μια υποθαλάσσια περιοχή 500 χιλιόμετρα (300 μίλια) από τις Καναρίους Νήσους και ανακάλυψαν ένα υποβρύχιο όρος εξαιρετικά πλούσιο σε σπάνιες γαίες, ιδιαίτερα σε τελλούριο (Te).

Πρόκειται για το υποθαλάσσιο όρος Tropic Seamount, με ύψος 3.000 μ. – περίπου το μέγεθος μιας από τις μεσαίες αλπικές κορυφές – με ένα μεγάλο οροπέδιο στην κορυφή του, που βρίσκεται περίπου 1.000 μέτρα κάτω από την επιφάνεια του Ατλαντικού ωκεανού.

Εκτιμάται ότι οι 2.670 τόνοι Τελλουρίου (Te) στο υποθαλάσσιο Tropic Seamount αντιπροσωπεύουν το ένα δωδέκατο της συνολικής προσφοράς στον κόσμο. Image copyright NOC

Τα δείγματα που έρχονται στην επιφάνεια περιέχουν συγκεντρώσεις Te   50.000 φορές υψηλότερες από ότι στα αντίστοιχα κοιτάσματα του εδάφους και υπεδάφους. Το Τελλούριο (Te) χρησιμοποιείται σε ένα είδος προηγμένου ηλιακού Φ/Β πλαισίου, οπότε η ανακάλυψη εγείρει μια δύσκολη ερώτηση, ένα δίλημμα, σχετικά  με το αν η ώθηση για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και ιδιαίτερα τα πλέον προηγμένα Φ/Β συστήματα, μπορούν  να ενθαρρύνουν τελικά  την εξόρυξη του βυθού.

Χρησιμοποιώντας ρομποτικά υποβρύχια, ερευνητές από το Εθνικό Κέντρο Ωκεανογραφίας του Ηνωμένου Βασιλείου διαπίστωσαν ότι το κοίτασμα απλώνεται σε ένα στρώμα πάχους περίπου 4 εκατοστών σε όλη την επιφάνεια του υποθαλάσσιου βουνού.

Εκτός του Τελλουρίου στο υποθαλάσσιο όρος βρέθηκαν και πολλές άλλες χρήσιμες σπάνιες γαίες  που χρησιμοποιούνται σε ανεμογεννήτριες και ηλεκτρονικά. Ο Δρ Bram Murton, ο επικεφαλής της αποστολής, δήλωσε στο BBC ότι περίμενε να βρει άφθονα ορυκτά στο βουνό αλλά όχι σε τέτοιες υψηλές συγκεντρώσεις: “…αυτές οι κρούστες είναι εκπληκτικά πλούσιες και αυτό κάνει τα συγκεκριμένα πετρώματα  τόσο εξαιρετικά και πολύτιμα από την άποψη στενότητας και χρηστικότητας των πόρων..”

Εκτιμάται ότι οι 2.670 τόνοι τελλούριο σε αυτό το ενιαίο σύνολο του Tropic Seamount αντιπροσωπεύουν το ένα δωδέκατο της συνολικής προσφοράς στον κόσμο. Και ακόμη αν υποτεθεί ότι όλο το κοίτασμα αυτό θα μπορούσε να εξαχθεί στο σύνολό του και να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή ηλιακών συλλεκτών, θα μπορούσε να καλύψει το 65% της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Tο υποθαλάσσιο όρος Tropic Seamount, με ύψος 3.000 μ. που βρίσκεται περίπου 1.000 μέτρα κάτω από την επιφάνεια του Ατλαντικού ωκεανού, κοντά στις Κανάριες νήσους, Image copyright NOC/NERC

Είναι γνωστό ότι η εξόρυξη βαθέων υδάτων, η οποία ουσιαστικά δεν έχει ακόμη ξεκινήσει συστηματικά στον κόσμο, είναι ιδιαίτερα αμφισβητούμενη λόγω των περιβαλλοντικών ζητημάτων που εγείρονται που θα μπορούσε να προκαλέσει στο θαλάσσιο περιβάλλον.

Τα ορυχεία επί του εδάφους/υπεδάφους απαιτούν συχνά την εκκαθάριση των δασών, την μετακίνηση χωριών, την απομάκρυνση μεγάλων όγκων πετρωμάτων για αποκάλυψη του χρήσιμου ορυκτού, την κατασκευή δρόμων ή σιδηροδρόμων για την εξόρυξη μεταλλευμάτων με σχετικά χαμηλές συγκεντρώσεις ορυκτών.

Αντίθετα, τα ορυχεία στον πυθμένα αφορούν πολύ πιο πλούσια μεταλλεύματα, καλύπτοντας μια μικρότερη περιοχή επέμβασης και χωρίς άμεση επίδραση στους ανθρώπους – αλλά προκαλούν καταστροφές στη θαλάσσια ζωή όπου χρησιμοποιούνται μηχανές εξόρυξης και ενδεχομένως υποβαθμίζουν μια πολύ ευρύτερη θαλάσσια/υποθαλάσσια περιοχή.

Δυστυχώς ή ευτυχώς θα πρέπει να αντιληφθούμε ότι  ένα δίλημμα για την κοινωνία  είναι ότι καμία αναπτυξιακή δράση δεν έρχεται χωρίς κόστος. Το καταναλωτικό μας πρότυπο μας χαρακτηρίζει ως πολιτισμό και μας οδηγεί σε όλα αυτά τα αναπτυξιακά διλήμματα. 

Μία σημαντική ανησυχία των επιστημόνων είναι η επίδραση της παραγόμενης  σκόνης από την εκσκαφή  του ωκεάνιου δαπέδου και η οποία εξαπλώνεται ενδεχομένως για μεγάλες αποστάσεις και πνίγει όλη τη ζωή οπουδήποτε εγκαθίσταται.Για να κατανοήσουμε τις συνέπειες, η αποστολή στην Tropic Seamount διεξήγαγε ένα πείραμα, το πρώτο του είδους της, για να προσομοιάσει τις επιπτώσεις της εξόρυξης και για να μετρήσει την προκύπτουσα μάζα των στείρων υλικών.

Από το βρετανικό ερευνητικό πλοίο James Cook, ένα τηλεχειριζόμενο όχημα, αντλούσε σκόπιμα εκατοντάδες λίτρα νερού γεμάτο ιζήματα εξόρυξης κάθε λεπτό, ενώ άλλοι ρομποτικοί αισθητήρες τοποθετούνται κατάντι στο ρεύμα των ωκεανών. Τα πρώτα αποτελέσματα των μετρήσεων δείχνουν ότι η σκόνη ήταν δύσκολο να ανιχνευθεί 1 χιλιόμετρο μακριά από την πηγή του πετρώματος, υποδηλώνοντας ότι ο αντίκτυπος της εξόρυξης μπορεί να είναι πιο τοπικός από ότι πολλοί φοβούνται.

Πλήρες άρθρο στο BBC:Renewables’ deep-sea mining conundrum

[του Πέτρου Τζεφέρη] [by Tzeferis Petros]

Σχετικά Άρθρα