Το πλαίσιο ανάδειξης και Προστασίας των Γεωτόπων

[Αντωνίνα Παπαθανάσογλου]

Επίσης, να συμβάλει στη βέλτιστη προστασία των γεωτόπων και στην αειφορική ανάδειξή τους. Προκειμένου να προσεγγιστεί αυτός ο στόχος, ερευνάται το κανονιστικό πλαίσιο και προτείνονται θεσμικές προσεγγίσεις, διαφορετικές από αυτές που μέχρι σήμερα έχουν υιοθετηθεί. Επίσης, συζητείται η αναγκαιότητα της ευελιξίας των αναπτυξιακών σχεδιασμών, προκειμένου να μπορούν αυτοί να ανταποκριθούν στις ιδιαιτερότητες, όχι μόνο των φυσικών στοιχείων που θα κληθούν να «αγκαλιάσουν», αλλά και στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της τοπικής κοινωνίας στην οποία αναφέρονται.

 

Δυστυχώς, το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο για την προστασία των γεωτόπων, αλλά και η διοικητική πρακτική των αρμοδίων υπηρεσιών δεν έχουν, μέχρι σήμερα, προστατέψει σε ικανοποιητικό βαθμό, ούτε και έχουν αναδείξει την ιδιαιτερότητα και τη δυναμική των γεωτόπων σε συνάρτηση με τον χώρο που εδράζονται.

Περαιτέρω, το εν λόγω πλαίσιο και η εφαρμογή του δεν λαμβάνει σε καμία περίπτωση υπόψη τις ανάγκες, αλλά και τις δυνατότητες των τοπικών κοινωνιών, με αποτέλεσμα κάθε σχεδιασμός προστασίας και ανάπτυξης να κινδυνεύει να αποβεί είτε ουτοπικός είτε ασφυκτικός, καθώς αποκόβει το προστατευτέο αντικείμενο από τα άμεσα και φυσικά υποκείμενα αναφοράς του, που είναι οι ίδιοι οι κάτοικοι της περιοχής.

Για την ολοκληρωμένη προσέγγιση της μελέτης επιλέχθηκαν δύο περιοχές (η Μηλιά Γρεβενών και η Κωπαΐδα), με σαφείς διαφορές μεταξύ τους, προκειμένου να διαφανούν τα ποικίλα ζητήματα προστασίας και διατήρησης των γεωτόπων, αλλά και ο ρόλος των κοινωνικοοικονομικών χαρακτηριστικών σε σχέση με τις προσπάθειες ανάδειξης.

 

Πέρα, όμως, από τις διαφορές τους, οι περιοχές αυτές αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα ανεπιτυχούς θεσμικής προστασίας των γεωτόπων, αν και παρουσιάζουν μέγιστη γεωλογική αξία. Επίσης, περιλαμβάνουν σημαντικότατα πολιτιστικά στοιχεία που αφενός χρήζουν προστασίας και αφετέρου τα στοιχεία αυτά μπορούν να συνδράμουν στη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου αναπτυξιακού σχεδιασμού, αναδεικνύοντας περίτρανα τη σύνδεση ανθρώπου και γης – γεώτοπου. Τέλος, και στις δύο περιπτώσεις μελέτης, έχει επιχειρηθεί η ανάδειξη των περιοχών από την επιστημονική κοινότητα, αλλά και τις τοπικές κοινωνίες.