Ο χαλκός απετέλεσε διαμέσου των αιώνων τη βάση της οικονομίας της Κύπρου, αφού το υπέδαφος του νησιού είναι πλούσιο σε κοιτάσματα του συγκεκριμένου μετάλλου. Η ιστορία της Κύπρου είναι στενά συνδεδεμένη με την παραγωγή και την εμπορία του χαλκού, του κυπριακού προϊόντος που αποτέλεσε ανά τους αιώνες τη βάση της κυπριακής οικονομίας και κατ’ επέκταση της άνθησης και της ανάπτυξης του πολιτισμού στο νησί.
Είναι εξάλλου γνωστό πως η Κύπρος έδωσε στο μέταλλο τη λατινική ονομασία του (cuprum) και όχι το αντίθετο. Συγκεκριμένα, ο λατινικός όρος για τον χαλκό είναι aes.Την εποχή της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας μπορούσε κανείς να αγοράσει χαλκό από διάφορες περιοχές και έτσi η προέλευση του μετάλλου έπρεπε να προσδιορίζεται. Αes cyprium ήταν ο χαλκός από την Κύπρο. Αργότερα, ο όρος συντομεύτηκε σε cyprium που σταδιακά άλλαξε σε cuprum, τη λέξη που τελικά επικράτησε και έδωσε την ονομασία του χαλκού στις σύγχρονες ευρωπαϊκές γλώσσες: cοpper στα αγγλικά, cuiνre στα γαλλικά, cοbre στα ισπανικά και Kupfer στα γερμανικά.
Loading…
Reload document 
Open in new tab Ο χαλκός λοιπόν είναι το μέταλλο από την Κύπρο. Αυτό βέβαια δεν είναι τυχαίο. Ακόμα και σήμερα η Κύπρος θεωρείται μία από τις πλουσιότερες σε χαλκό περιοχές στον κόσμο ανά μονάδα επιφανείας. Τα κοιτάσματα χαλκού βρίσκονται στους πρόποδες της οροσειράς του Τροόδους, σχετικά κοντά στην επιφάνεια. Λόγω της οξείδωσης των επιφανειακών πετρωμάτων είναι εύκολο να εντοπιστούν και εξαιτίας του τρόπου με τον οποίο σχηματίστηκαν είναι σχετικά εύκολο να εξορυχθούν.
Επιπλέον, το έδαφος του Τροόδους ευνοεί την ανάπτυξη των κωνοφόρων δέντρων. Αυτό είναι πολύ σημαντικό αφού η μεταλλευτική βιομηχανία απαιτεί τεράστιες ποσότητες καύσιμης ύλης, δηλαδή ξυλάνθρακα, και θα μπορούσε να οδηγήσει στην ολική καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος και στην ερήμωση του τοπίου. Αυτό συνέβη σε ορισμένες περιοχές της Μέσης Ανατολής, όπου η παραγωγή χαλκού σταμάτησε διότι δεν υπήρχε καύσιμη ύλη και όχι διότι εξαντλήθηκαν τα κοιτάσματα.
Ο ορυκτός πλούτος του νησιού ήταν γνωστός από την αρχαιότητα και υπάρχουν πολλές σχετικές αναφορές στους αρχαίους συγγραφείς. Η ακόλουθη αποδίδεται στον Ψευδό-Αριστοτέλη (σε μετάφραση Κ. Χατζηιωάννου): «…Βρέθηκε στην Κύπρο τη νήσο ότι υπάρχει ένα όρος μεγάλο και ψηλό πάνω απ’ όλα τα βουνά της, Τρόγοδος λεγόμενο …η Βουκάσα είναι όρος μεταλλείων χρυσού που βρίσκεται στη βάση του Τρογόδου και βλέπει προς τα βορειότερα μέρη του νησιού, ενώ κατά τη θάλασσα πηγαίνει δυτικότερα. Κι έχει, όπως λεπτομερειακά την περιγράφει διάφορα μεταλλεία, λέει, χρυσού και αργύρου και χαλκού, στυπτηρίας σχιστής και άσπρης και αληθινής στυπτηρίας. Και σώρυ και προζύμι του χρυσαφιού και μίσυ και χαλκίτη κι άλλα διάφορα μέταλλα. Ενώ σ’ άλλα βουνάτης Κύπρου, λεν πως γίνεται σίδερο και γυαλί και κάθε πολύτιμο υλικό».
[Επιμέλεια: Π. Τζεφέρης]
Υδρομεταλλουργία και βιοεκχύλιση μεταλλευμάτων χαλκού: Σκουριώτισσα Κύπρου