Γεωθερμία, ο απολογισμός του 2014

Μετά την έκπτωση της αναδόχου Κοινοπραξίας ΙΤΑ Α.Ε.- ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΒΕΤΕ για τις περιοχές Έβρου -Νέστου -Σαμοθράκης και Χίου αλλά και της επόμενης υποψήφιας “Αιολικής Κορυφάου ΑΕ” η οποία δεν προσήλθε να υπογράψει, λόγω απομείωσης του ενδιαφέροντος και την κατάπτωση των σχετικών εγγυήσεων συμμετοχής, οι διαγωνισμοί απέβησαν τελικώς πρακτικά άκαρποι και συνεπώς οι χώροι είναι ελεύθεροι να επαναπροκηρυχθούν (είτε για τις ίδιες περιοχές είτε με σχετική διαφοροποίηση των περιοχών προς έρευνα) αμέσως όταν εκδηλωθεί σχετικό επενδυτικό ενδιαφέρον.
Παράλληλα, σε αναζήτηση στρατηγικού εταίρου βρίσκεται η Δ.Ε.Η. Ανανεώσιμες ΑΕ για την εκμετάλλευση του συνόλου των πεδίων που έχουν περιέλθει στην δικαιοδοσία της δηλ. τόσο των “παλαιών” (Μήλου-Κιμώλου-Πολυαίγου, Νισύρου, Λέσβου, Μεθάνων) όσο και των “νεωτέρων” (Λεκάνης Σπερχειού, Ακροποτάμου, Σουσακίου και Ικαρίας) που περιήλθαν σε αυτήν με την προαναφερθείσα διαγωνιστική διαδικασία, χωρίς να έχουμε κι εδώ επενδύσεις. Για την περίπτωση των “νεώτερων” πεδίων η συγκεκριμένη εταιρεία δεν προσήλθε εντός του 2014 να υπογράψει τις συμβάσεις που έχουν καταρτισθεί, οπότε το ζήτημα μεταφέρθηκε στο 2015.

Για την Δ.Ε.Η. Ανανεώσιμες ΑΕ, η οποία παίζει κομβικό ρόλο στον χώρο των ΑΠΕ, διαθέτοντας εν λειτουργία 21 αιολικά πάρκα, 16 μικρά υδροηλεκτρικά και 7 μικρά φωτοβολταϊκά, συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 147,7 MW, τα οικονομικά αποτελέσματα τη διετία 2013-2014 κατέγραψαν θετική πορεία σε σχέση με το 2012. Ο κύκλος εργασιών για το 2014 ήταν 25 εκατ. ευρώ (το 2013 ήταν 28.4 εκατ. ευρώ) ενώ τα κέρδη προ φόρων για το 2014 κινούνται στα επίπεδα των 8.3 εκατ. ευρώ ελαφρώς μειωμένα σε σχέση με το 2013 που ήταν 10.1 εκατ. ευρώ.

Επισημαίνεται ότι το σύνολο των γεωθερμικών πεδίων της χώρας που εκτιμάται ότι μπορεί άμεσα να αξιοποιηθεί αφορά επενδύσεις με δυνατότητα παραγωγής έως 250-300 MWe ηλεκτρικής ενέργειας. Δυστυχώς, οι προσπάθειες ανάπτυξης των δεκαετιών του ‘70 και ‘80 (στη Μήλο αλλά και τη Νίσυρο), συνιστούν αρνητική παρακαταθήκη, εξαιτίας κυρίως λανθασμένων επιλογών και όχι ουσιαστικών προβλημάτων περιβαλλοντικού χαρακτήρα, όπως συχνά αναφέρεται. Πράγματι, οι κυριότερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την γεωθερµία, όταν αυτή χρησιµοποιείται για την παραγωγή ηλεκτρισµού, πχ. η ύπαρξη υδροθείου, αμμωνίας ή αλάτων στον ατµό αλλά και τα θέματα διάθεσης του «αλμόλοιπου», αντιμετωπίζονται πλέον αποτελεσματικά.

Η κυριότερη εφαρμογή της γεωθερμικής ενέργειας στην Ελλάδα σήμερα είναι οι αντλίες θερμότητας (ΓΑΘ, Geothermal Heat Pump Systems) με μερίδιο μεγαλύτερο του 65% και ακολουθούν η λουτροθεραπεία και οι αγροτικές χρήσεις (θερμοκήπια κλπ), δηλ. οι άμεσες Γ/Θ χρήσεις. Στην πραγματικότητα, η χρήση ΓΑΘ δεν αξιοποιεί γεωθερμικά ρευστά αλλά την υπεδαφική θερμότητα που υπάρχει κοντά στην επιφάνεια του εδάφους όπου η θερμοκρασία του παραμένει σχετικά σταθερή μεταξύ 10 και 20 °C.

Οι άμεσες γεωθερμικές χρήσεις, είναι κυρίως αγροτικές (θέρμανση θερμοκηπίων κι εδαφών, ξήρανση κηπευτικών, λαχανικών και φρούτων, παραγωγή σπιρουλίνας, σπαραγγιού κτλ.), η θέρμανση χώρων και δεξαμενών κολύμβησης/αναψυχής, η λουτροθεραπεία, οι ιχθυοκαλλιέργειες και ορισμένες βιομηχανικές χρήσεις (πχ. αφυδάτωση).

Στον ευρύτερο χώρο της Κεντρικής Μακεδονίας τα κυριότερα πεδία, με θερμοκρασία νερών μέχρι 75 °C, βρίσκονται στη λεκάνη των λιμνών Βόλβης και Λαγκαδά (πεδία Λαγκαδά, Νυμφόπετρας και Νέας Απολλωνίας) και στην λεκάνη του Στρυμόνα (πεδία Νιγρίτας, Λιθότοπου-Ηράκλειας, Σιδηροκάστρου και Αγγίστρου). Η εγκατεστημένη ισχύς για την κατηγορία αυτή, είναι περίπου 100 MWt, εστιασμένη κυρίως στις περιοχές Λαγκαδά, Νέας Απολλωνίας, Νιγρίτας, Σιδηροκάστρου και Ξάνθης [2014].

Η εγκατεστημένη ισχύς των άμεσων γεωθερμικών χρήσεων στη χώρα μας, ανέρχεται με στοιχεία του 2014 στα 220-230 MWt με αποτέλεσμα η γεωθερμική ενέργεια να κατέχει ένα πολύ μικρό μερίδιο της παραγωγής πρωτογενούς ενέργειας στη χώρα μας, συμβάλλοντας περίπου το 1% της συνολικής παραγωγής ΑΠΕ.

Επιτυχημένα παραδείγματα αξιοποίησης της γεωθερμίας μέσης ενθαλπίας έχουμε στο πεδίο Θερμών Νιγρίτας όπου είναι εγκατεστημένες δύο μονάδες παραγωγής του μικροφύκους spirulina, οι θερμαινόμενες φυτείες πρωίμησης σπαραγγιού στην περιοχή Ερατεινού-Χρυσούπολης Καβάλας, ενώ στο Νέο Εράσμιο Ξάνθης η θερμοκηπιακή μονάδα υδροπονίας ήδη άρχισε τη συγκομιδή των παραγόμενων κηπευτικών (αγγουριού και τομάτας) αξιοποιώντας «γεωθερμικό» νερό με θερμοκρασία 60°C και εγκατεστημένη θερμική ισχύ της τάξης των 16 MWth.