[Του Δρ Κωνσταντίνου Νικολάου, Γεωλόγου Πετρελαίων – Ενεργειακού Οικονομολόγου]
Η Κυπριακή Δημοκρατία από το 2007, ύστερα από προετοιμασίες 5-6 ετών, εισήλθε στο στάδιο της υλοποίησης του σχεδιασμού της για την ανακάλυψη και αξιοποίηση του δυναμικού υδρογονανθράκων, το οποίο φαίνεται ότι υπάρχει στην νότια οριοθετημένη και αναγνωρισμένη, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο της θάλασσας, αποκλειστική οικονομική της ζώνη (ΑΟΖ).
Στον χάρτη παρουσιάζω τα διάφορα ερευνητικά τεμάχια (οικόπεδα), με τις ερευνητικές άδειες που δόθηκαν στην νότια ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας. Τα τεμάχια 2,3,9 στις ENI/KOGAS, τα 10, 11 στην TOTAL και το 12 στις NOBLE/DELEK.
Τους τελευταίους 6 μήνες, η Ιταλική ΕΝΙ και η Κορεάτικη KOGAS εκτέλεσαν τις δύο πρώτες ερευνητικές γεωτρήσεις στο τεμάχιο 9 (Ονασαγόρας-1 και Αμαθούσα-1), σε βάθη θάλασσας της τάξης των 2000 μ. και τελικά βάθη της τάξης των 6000 μ. Και οι δύο γεωτρήσεις ήταν άγονες. Από τα ευρήματα τους προέκυψε ότι:
β) Τα μοντέλα χρειάζονται αναθεώρηση, πριν την συνέχιση των γεωτρήσεων στα τεμάχια 2 και 3.
γ) Έτσι το γεωτρύπανο SAIPEM-10000 απεσύρθη για να δοθεί χρόνος επαναξιολόγησης και αναθεώρησης των δεδομένων, λαμβάνοντας υπόψη τα πραγματικά ευρήματα των γεωτρήσεων και των δεδομένων του γειτονικού τεμαχίου 12, όπου έγινε η ανακάλυψη του κοιτάσματος ΑΦΡΟΔΙΤΗ.
δ) Υπήρξε ανάγκη για συμφωνία ανταλλαγής δεδομένων με την εταιρία Noble, ανάδοχο του τεμαχίου 12, γεγονός το οποίο και έγινε. Πρέπει να τονίσω ότι το κόστος των δύο γεωτρήσεων της ΕΝΙ ξεπέρασε τα 150 εκατ. δολάρια και οι δαπάνες προήλθαν αποκλειστικά από την ΕΝΙ και την KOGAS !
Όσον αφορά το κοίτασμα Αφροδίτη (τεμάχιο 12), μέχρι πρόσφατα υπήρχαν σχέδια εκμετάλλευσης με κατασκευή τερματικού υγροποίησης στο Βασιλικό, βασισμένα στις αρχικές εκτιμήσεις, μετά την πρώτη γεώτρηση Α1. Οι εκτιμήσεις μιλούσαν για ανακάλυψη 5 – 8 tcf (τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια φυσικού αερίου) με περισσότερο πιθανό μέγεθος τα 7 tcf!
Με αυτά τα νούμερα παίχθηκαν αρκετά πολιτικά παιγνίδια και σπέκουλες, ηθελημένες και όχι και δημιουργήθηκαν μεγάλες προσδοκίες. Τότε κάποιοι μιλούσαν για άμεση κατασκευή τερματικού υγροποίησης, άλλοι για προπωλήσεις ΦΑ, με εξόφληση του χρέους, δημιουργία χιλιάδων θέσεων εργασίας κλπ! (Κάτι παρόμοιο ακουγόταν, με μεγάλη ακροαματικότητα, στα κανάλια και γράφονταν στον τύπο και για τις περιοχές νότια της Κρήτης,από πολύ χειρότερη θέση, αφενός λόγω απουσίας γεωτρήσεων και αφετέρου λόγω παντελούς έλλειψης στοιχείων πετρελαϊκού συστήματος).
Στη συνέχεια ήρθε η επιβεβαιωτική γεώτρηση ΑΦΡΟΔΙΤΗ -2 και διέψευσε τους αριθμούς και έβαλε τα πράγματα στη θέση τους. Οι εκτιμήσεις για τους πλέον πιθανούς δυνητικούς πόρους (gross mean resources), με τα σημερινά δεδομένα, φαίνεται ότι δεν ξεπερνούν τα 4 tcf ( με 50% πιθανότητες για τα 2 tcf και 90% πιθανότητες για τα υπόλοιπα 2 tcf). Αυτό φαίνεται να επιτρέπει την κατάρτιση των σχεδίων ανάπτυξης και εκμετάλλευσης και την δήλωση εκμεταλλευσιμότητας του κοιτάσματος από την ανάδοχη κοινοπραξία, που αναμένεται να γίνει πολύ σύντομα.
Τα προκαταρκτικά σχέδια προσανατολίζονται για μεταφορά με αγωγό των μεγαλύτερων ποσοτήτων ΦΑ, στα υπολειτουργούντα κέντρα υγροποίησης της Αιγύπτου και από εκεί στις αγορές. Ποσότητα ικανή να καλύψει τις ανάγκες της Κύπρου θα οδηγηθεί με αγωγό προς το Βασιλικό.
Έτσι αναστέλλονται τα σχέδια για το τερματικό υγροποίησης στο Βασιλικό. Ο στόχος του τερματικού, γεωπολιτικά μεν ήταν και είναι πρώτης προτεραιότητας, πλην όμως χρειάζεται επιπλέον βεβαιωμένα αποθέματα για να γίνει εφικτός. Τα επιπλέον αποθέματα μπορεί να προέλθουν από νέες ανακαλύψεις στην Κυπριακή ΑΟΖ ή να συμπληρωθούν από τις ανακαλύψεις του Ισραήλ (ΛΕΒΙΑΘΑΝ).
Δεν υπάρχει λοιπόν καμιά καθυστέρηση στην υλοποίηση του έργου του τερματικού υγροποίησης (όπως ακούγεται συχνά), για τον απλούστατο λόγο ότι, δεν τεκμηριώνεται ακόμα η βιωσιμότητα του έργου, λόγω έλλειψης του κρίσιμου όγκου βεβαιωμένων αποθεμάτων. Προσθέτω ότι το ύψος της επένδυσης τερματικού υγροποίησης μπορεί να φτάσει τα 8-10 δις Ευρώ, ποσό που ξεπερνά το 1/2 του συνολικού προϋπολογισμού του νησιού!