[του Πέτρου Τζεφέρη] [by Tzeferis petros]
Η ενσωμάτωση τομέων με διαφορετικές αρμοδιότητες, άνιση οικονομική διάσταση και συχνά αντικρουόμενους σκοπούς και προτεραιότητες, δημιουργεί μια έντονη ανησυχία στις περιβαλλοντικές οργανώσεις που θεωρούν ότι το περιβάλλον «στριμώχνεται» πολιτικά και διοικητικά σε υπουργεία με προτεραιότητα τους αναπτυξιακούς τομείς. Θέση των περιβαλλοντικών οργανώσεων είναι πως ένα ισχυρό κι ανεξάρτητο υπουργείο περιβάλλοντος αποτελεί την απαραίτητη βάση πάνω στην οποία μπορεί να οικοδομηθεί ο φορέας πολιτικής για την προστασία του φυσικού μας πλούτου ως κοινού αγαθού και εθνικού κεφαλαίου, την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, τη βελτίωση της ποιότητας ζωής και του οικιστικού περιβάλλοντος, μακριά από κάθε συντεχνιακή λογική.
Εντούτοις, την ίδια αντίληψη έχουν από την μεριά τους και τα διάφορα αναπτυξιακά λόμπυ, για το ζήτημα της ανάπτυξης. Οι εκπρόσωποι των τομέων της βιομηχανίας, της ενέργειας, του ορυκτού πλούτου θεωρούν ότι ο πυλώνας της ανάπτυξης «στριμώχνεται» κι αυτός από τους διάφορους «μόνιμους και άνευ λόγου αντιρρησίες» και μάλιστα εντός των τειχών. Συνεπώς, κατά την άποψή τους, η διοικητική αρμοδιότητα της ανάπτυξης πρέπει να βρίσκεται σε ένα επίσης ισχυρό κι ανεξάρτητο αναπτυξιακό υπουργείο που θα μπορεί να ξεχωρίζει διοικητικά τους «συνηγορούντες» υπέρ της ανάπτυξης με τους αντιδρώντες, τους σκεπτικιστές ή τους αντιτιθέμενους.
Παρά την επί της ουσίας λοιπόν διαφωνίας τους, όλοι συμφωνούν για την διακριτή διοικητική αντιμετώπιση ανάπτυξης και περιβάλλοντος σε επίπεδο υπουργείου. Εντούτοις, το νέο κυβερνητικό σχήμα, στο πλαίσιο της αρχής της συγχώνευσης, δεν ακολούθησε τη διάκριση αυτή. Μάλιστα, η συγκρότηση του ΥΠΑΠΕ επέτεινε το ζήτημα που είχε ήδη δημιουργηθεί από το 2009 με την σύσταση του ΥΠΕΚΑ και την συνένωση της Ενέργειας και του Ορυκτού Πλούτου με το Περιβάλλον σε αυτό. Παλιότερα, στο ΥΠΕΧΩΔΕ, ήταν τα δημόσια έργα που έπρεπε να συνυπάρξουν με την Χωροταξία και το Περιβάλλον. Είναι αλήθεια ότι ο συντονισμός τομέων με τελείως διαφορετικά φυσικά αντικείμενα, ασύνδετους υπηρεσιακούς μηχανισμούς και ενδεχομένως αντικρουόμενες προτεραιότητες είναι εξαιρετικά δύσκολος και το αποτέλεσμα θα είναι πιθανότατα -για μια φορά ακόμη- ένα υπερτροφικό, γραφειοκρατικό και μοιραία αναποτελεσματικό υπουργείο!
.jpg)
Είναι άραγε το περιβάλλον παραγωγικός πόρος που θα πρέπει να ενσωματώνεται σε κάθε αναπτυξιακή πολιτική, ελέγχοντας με τον τρόπο αυτό, τη βιωσιμότητα του μοντέλου οικονομικής ανάπτυξης; H μήπως αποτελεί ένα κοινό αγαθό, που ανήκει εξ αδιαιρέτου σε όλους μας, αγαθό επιδεχόμενο μόνο προστασία και αειφόρο διαχείριση υπό τους αυστηρούς κανόνες της ισχυρής βιωσιμότητας;
«Προφανώς είναι και τα δύο», θα απαντήσουν κάποιοι, θεωρώντας μάλιστα το όλο ως ψευτοδίλημμα που δεν αντέχει κριτικής. Και ότι η μόνη ρεαλιστική λύση, η μόνη ρεαλιστική δυνατότητα άσκησης περιβαλλοντικής/αναπτυξιακής πολιτικής είναι η εξεύρεση συμβιβαστικών λύσεων μεταξύ αντιτιθέμενων απόψεων και συμφερόντων.
Ομως από το σημείο αυτό μέχρι να επιτύχουμε να κάνουμε “πράσινο” το λιγνίτη, τα λατομεία, τα μεταλλεία, την εντατική αγροτική καλλιέργεια, τον μαζικό τουρισμό, τα ξυρισμένα ή μαυρισμένα μας δάση κλπ. και να παντρέψουμε σωστά τις διάφορες δραστηριότητες της βιομηχανίας, της ενέργειας, της πρωτογενούς παραγωγής και του ορυκτού πλούτου χωρίς να τις χωρίσουμε καθεμιά στο δικό της (ρυπογόνο) δωματιάκι, έχουμε πολύ δρόμο..
Πρέπει, να καταφέρουμε πρώτα να μετατρέψουμε το περιβάλλον από πεδίο λανθάνοντος πλεονεκτήματος κατάλληλου για βερμπαλιστικές αντιπαραθέσεις κι εκθέσεις ιδεών σε πραγματικό πεδίο συγκριτικού πλεονεκτήματος. Κι αυτό απαιτεί μια ενιαία και αποτελεσματική περιβαλλοντική πολιτική, η οποία θα είναι ευέλικτη, θα έχει διείσδυση σε κάθε αναπτυξιακό τομέα και θα οδηγεί στην βιώσιμη ανάπτυξη. Και όχι στο αειφόρο τίποτε.
Η βιώσιμη ανάπτυξη δεν επιτυγχάνεται με αποκλεισμούς δραστηριοτήτων αλλά με πάντρεμα.. και οι παντριές ήταν πάντα ο δύσκολος δρόμος.. Χρειαζόμαστε πρώτα παιδεία και κουλτούρα βιώσιμης ανάπτυξης που δυστυχώς δεν διδάσκεται ούτε καν σε προπτυχιακό πανεπιστημιακό, παρά μόνο σε μεταπτυχιακό, επίπεδο.
Μέχρι τότε, είναι ζήτημα πολιτικής ουσίας και αποτελεσματικής λειτουργίας της δημόσιας διοίκησης να έχουμε διακριτές δομές για το περιβάλλον και την ανάπτυξη. Αρκεί να μην μιλάμε για δύο υπουργεία που θα αυτοϊκανοποιούνται λέγοντας το ένα «ναι σε όλα» και το άλλο «όχι σε όλα»!
[αναδημοσίευση από το protagon.gr]