ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΗ & ΣΠΑΝΙΕΣ ΓΑΙΕΣΕΘΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΠΥΟΡΥΚΤΟΣ ΠΛΟΥΤΟΣ ΔΙΕΘΝΩΣ

2050: Ένας Κόσμος σε Σχήμα Ψαλιδιού

[του Σωτήρη Ν. Καμενόπουλου*]

Αφορμή για τούτο το άρθρο αποτελεί η άποψη που εξέφρασε ο κύριος Steen Jakobsen, Chief Economist & CIO της Saxo Bank σε άρθρο του. Ο φίλος μου ο Κώστας στάθηκε η ευκαιρία να μου θυμίσει ένα παραπλήσιο διάγραμμα (chart) που είχα κατασκευάσει το 2013, έτσι για να περνά η ώρα, συζητώντας και ανταλλάσσοντας εκτιμήσεις για τα μελλούμενα. Το διάγραμμα αποτελεί μία απόπειρα ερμηνείας για το σήμερα και ταυτόχρονα μία εκτίμηση για το αύριο.Το διάγραμμα περιλαμβάνει την εκτίμηση για τον πληθυσμό της Γης μέχρι το έτος 2050 (ροζ γραμμή), και την εκτίμηση για την παγκόσμια παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου (προσθετικά) πριν διαπιστωθούν-εκτιμηθούν τα πιθανά κοιτάσματα υδρογονανθράκων της Μεσογείου (Κύπρος, Ισραήλ, Ελλάδα) μέχρι το έτος 2050. Αυτό παριστά η μπλε γραμμή στο διάγραμμα. Επίσης κατασκεύασα και έναν απλό δείκτη (indicator): την παγκόσμια παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου ανά κάτοικο μέχρι το 2050 (πράσινη γραμμή).

Η προκύψασα εικόνα είναι αρκετά διαφωτιστική. Μεταξύ των ετών 1965-2005 οι ροζ και μπλε γραμμές παρουσιάζουν αυξητική παράλληλη πορεία. Αναλυτικά, η παγκόσμια παραγωγή υδρογονανθράκων μεταξύ 1965-2005 φαίνεται να αυξάνει παράλληλα με τον πληθυσμό της Γης. Δηλαδή, η παγκόσμια προσφορά υδρογονανθράκων φαίνεται πως κάλυπτε τις ανάγκες του παγκόσμιου πληθυσμού. Μεταξύ 1970-2015 ο πράσινος δείκτης διατηρείται μεταξύ 8,000-10,000 μονάδων. Μετά αρχίζει το άνοιγμα της ψαλίδας και ξεκινά η (κατ’εκτίμηση) πτώση του πράσινου δείκτη. Προσέξετε το μεγάλο άνοιγμα μεταξύ του παγκόσμιου εκτιμούμενου πληθυσμού και της εκτιμούμενης παγκόσμιας παραγωγής υδρογονανθράκων για το 2050 (ροζ και μπλε γραμμές) πριν εκτιμηθούν-διαπιστωθούν τα πιθανά κοιτάσματα της Μεσογείου.

Μετά πρόσθεσα επάνω στο διάγραμμα τυχαίες χρονιές με γεωπολιτικά γεγονότα. Έχει ενδιαφέρον το σημείο τομής της πράσινης και ροζ καμπύλης: περίπου το έτος 2020. Τί εκτιμάται πως θα συμβεί μεταξύ 2020-2025; Είναι η περίοδος κατά την οποία εκτιμάται πως θα ξεκινήσει η παραγωγή των υδρογονανθράκων στην περιοχή μεταξύ της Κύπρου και του Ισραήλ. Από εκεί και μετά (αν δεν ξεκινήσει η παραγωγή σε Κύπρο-Ισραήλ) το άνοιγμα μεταξύ της ροζ και της πράσινης καμπύλης θα συνέχιζε να αυξάνει ραγδαία (σε «σχήμα ψαλιδιού»). Γι’αυτό αποφάσισα να ονομάσω αυτό το διάγραμμα «Διάγραμμα Ψαλίδι» ή αλλιώς «Scissors Chart».

Τί συμβαίνει και πρόκειται να μετατοπιστεί το σημείο τομής και να κλείσει το «ψαλίδι» ώστε όλες οι γραμμές να συνεχίσουν την όμορφη παράλληλη αυξητική τους πορεία οπότε το γεωπολιτικό εκρεμμές θα ισορροπήσει και πάλι; Αυτά ακριβώς που συμβαίνουν τριγύρω μας: από την Ουκρανία μέχρι τη Βόρεια και ενδότερη Αφρική, εώς τη Μέση Ανατολή, και ίσως παραπέρα. Νέα κοιτάσματα υδρογονανθράκων αναζητούνται παγκοσμίως και πρόκειται να έρθουν στην επιφάνεια ώστε να καλυφθεί ξανά η παγκόσμια ζήτηση και να κλείσει το «ψαλίδι».

Κατά τη διαδικασία αυτή, φυσικό είναι να συμβαίνουν γεωπολιτικές ταλαντώσεις. Τόσο σε περιφερειακό όσο και σε τοπικό (εσωτερικό) επίπεδο. Είναι λογικό λοιπόν να κάνει κάποιος την εκτίμηση πως οι αλλαγές που βλέπουμε τριγύρω μας έπρεπε να ξεκινήσουν αρκετά πριν το 2020-2025. Προκειμένου να καλυφθεί η ζήτηση σε υδρογονάνθρακες το 2050, και με δεδομένο πως μέχρι να επιβεβαιωθούν τα πιθανά κοιτάσματα, να εκτιμηθεί η οικονομική τους αξία, να ξεκαθαρισθούν οι γεωπολιτικές τριβές, και να έρθουν αυτά στην επιφάνεια, θα περνούσε αρκετό χρονικό διάστημα. Είναι γνωστό άλλωστε πως τέτοιου είδους projects (ορυχεία και υδρογονάνθρακες) απαιτούν πολλά έτη μέχρι να υλοποιηθούν…Άρα, αναζητήστε την απαρχή των σημερινών παγκόσμιων γεγονότων πολύ πιο πίσω. Πότε; Η εκτίμησή μου είναι πολύ πριν το 2005…

Μοιάζει υπερ-απλουστευμένη ανάλυση, αλλά αν κάποιος μπορεί να παρουσιάσει κάτι άλλο, ας το δείξει με αριθμούς, με χειροπιαστά στοιχεία και γεγονότα, σε μία και μόνο εικόνα… ή ας κοιτάξει το διάγραμμα του κυρίου Jacobsen…

* Ο κ. Σωτήρης Ν. Καμενόπουλος είναι Υπ. Διδάκτωρ Πολυτεχνείου Κρήτης, Σχολή Μηχανικών Ορυκτών Πόρων

Σχετικά Άρθρα