ΕΞΟΡΥΚΤΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΟΠΥ

Τα στατιστικά στοιχεία για τον Ελληνικό Ορυκτό Πλούτο

[του Πέτρου Τζεφέρη] [by Tzeferis Petros]


Η στατιστική πληροφόρηση είναι ένα από τα βασικότερα εργαλεία για τη χάραξη δημόσιας πολιτικής, αλλά και τη λήψη αποφάσεων σε ποικίλους τομείς της καθημερινής μας ζωής. Η ορθότητα των πολιτικών που χαράσσονται και των αποφάσεων που λαμβάνονται είναι άμεσα συνυφασμένη με την ποιότητα των παραγόμενων στατιστικών.

Στον τομέα ενέργειας και ορυκτού πλούτου του ΥΠΕΚΑ υφίσταται σε λειτουργία ψηφιακή βάση δεδομένων των μεταλλευτικών και λατομικών χώρων της Ελλάδας (www.latomet.gr) όπου επεξεργάζονται, εξάγονται και δημοσιοποιούνται (μέσω της παράλληλης ιντερνετικής εφαρμογής) στατιστικά στοιχεία για τις επιδόσεις του τομέα αλλά και στοιχεία τεκμηρίωσης που αφορούν την περαιτέρω αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου της Χώρας.

Τα στατιστικά στοιχεία που αφορούν τον ελληνικό ορυκτό πλούτο εξάγονται μετά από ψηφιακή καταχώρηση στην συγκεκριμένη ψηφιακή βάση των δελτίων δραστηριότητας που οφείλουν να υποβάλλουν κάθε ημερολογιακό έτος οι μεταλλευτικές και λατομικές επιχειρήσεις.

Τα Δελτία Δραστηριότητας μεταλλευτικών και λατομικών επιχειρήσεων είναι έγγραφα που υποχρεωτικά υποβάλλονται από ΟΛΟΥΣ τους εκμεταλλευτές των λατομείων Αδρανών υλικών (σύμφωνα με το άρθρο 13 Ν. 1428/84 και Υπ. Απ. 9373/984 , ΦΕΚ 436/Β/29.6.1984), των λατομείων Βιομηχανικών Ορυκτών και Μαρμάρων (σύμφωνα με το άρθρο 14 Ν. 669/78) και των μεταλλείων (σύμφωνα με το άρθρο 14 του Ν. 274/1976, τροποποίηση του ΜΚ).

Εσχάτως υφίστανται “συστάσεις” για την κατάργηση ή τον περιορισμό των ανωτέρω στοιχείων είτε για λόγους περιορισμού των διοικητικών βαρών (εφόσον κάποια στοιχεία που αφορούν τον ορυκτό πλούτο τηρούνται και στην ΕΛ.ΣΤΑΤ) είτε για λόγους που αφορούν τη δημοσιοποίησή τους επειδή υφίστανται οι γνωστοί κανόνες εμπιστευτικότητας και του στατιστικού απορρήτου.

Επί αυτού ας επιτραπούν ορισμένες παρατηρήσεις:

  • Τα στατιστικά στοιχεία που αφορούν τον ελληνικό ορυκτό πλούτο εξυπηρετούν στρατηγικούς στόχους του ΥΠΕΚΑ μεταξύ των οποίων είναι η διαμόρφωση δημόσιας πολιτικής για τον τομέα, η εξεύρεση επενδυτικού κοινού αλλά και λόγοι που σχετίζονται με τις ευρωπαϊκές υποχρεώσεις των υπηρεσιών του (ετήσιες υποχρεωτικές εκθέσεις για ασφάλεια, περιβάλλον κλπ) για τις οποίες αντλούνται στατιστικά στοιχεία.
  • Τα στατιστικά στοιχεία του ΥΠΕΚΑ για ορυκτό πλούτο πέραν της καταγραφής πινάκων με παραγωγές κλπ. εξειδικεύονται σε θέματα που περιλαμβάνουν τεχνικά στοιχεία, στοιχεία μεθόδου εκμετάλλευσης, στοιχεία αποθεμάτων, ασφάλειας κι ατυχημάτων, περιβαλλοντικών επιδόσεων, χρήσης εκρηκτικών κλπ. τα οποία κρίνονται απαραίτητα για την αποτίμηση της απόδοσης του τομέα και για τη λήψη μέτρων στρατηγικού σχεδιασμού ή άλλων μέτρων θεσμικού χαρακτήρα.
  •  Οι υπηρεσίες του ΥΠΕΚΑ δημοσιοποιούν τα στατιστικά στοιχεία του τομέα ορυκτού πλούτου για επενδυτικούς σκοπούς αλλά και την γενικότερη ενημέρωση σε διεθνές επίπεδο (country profile). Από την δημοσιοποίηση αυτή, η οποία προφανώς γίνεται συμφώνως προς τους κανόνες εμπιστευτικότητας του στατιστικού απορρήτου, ουδέποτε προέκυψε οποιοδήποτε ζήτημα ή αντιδικία.
  •  Ως προς τα διοικητικά βάρη, με την επεξεργασία των δελτίων και την κατάρτιση πινάκων με βάση το πρωτογενές στατιστικό υλικό, ασχολούνται ελάχιστα άτομα. Η προσπάθεια για ηλεκτρονική υποβολή εκ μέρους των ιδίων των εκμεταλλευτών, η οποία αυτήν την περίοδο εντείνεται  με παράλληλη αναβάθμιση του όλου συστήματος υποβολής, θα περιορίσει ακόμη περισσότερο τα βάρη αυτά.
  • Στα παραπάνω πρέπει να προστεθεί ότι η ΕΛ.ΣΤΑΤ, τηρεί στοιχεία τα οποία δεν εξειδικεύονται σε τεχνικά δεδομένα, αλλά κυρίως σε οικονομικά στοιχεία  που σχετίζονται με τις επιτυγχανόμενες ετήσιες πωλήσεις (τζίρους) στις οποίες συμμετέχουν κυρίως τα επεξεργασμένα προϊόντα και όχι τα ακατέργαστα δηλ. η πρωτογενής παραγωγή. Μετά το 2007, μάλιστα,  άλλαξαν οι κανόνες της Eurostat με αποτέλεσμα η µονάδα στατιστικής έρευνας να είναι η «επιχείρηση» και όχι το «λατομικό κατάστημα». Με τα δεδομένα αυτά, οι επιδόσεις των επιχειρήσεων που διαθέτουν πολλά λατομεία και εγκαταστάσεις επεξεργασίας, απογράφονται στο σύνολό τους και με τον τρόπο αυτό «εξαφανίζεται» η στατιστική μονάδα του “καθενός λατομείου” με ότι αυτό συνεπάγεται ως προς τις επιμέρους καταγραφές.
  • Επιπλέον, η στατιστική έρευνα της ΕΛ.ΣΤΑΤ περιλαμβάνει  μόνο δειγματοληπτική απογραφή για επιχειρήσεις λατομείων µαρµάρων και λοιπών λίθων με µέση ετήσια απασχόληση µικρότερη των 10 ατόµων, λόγω του µεγάλου πλήθους των. Αρα δεν συλλέγονται από την ΕΛ.ΣΤΑΤ πλήρη στοιχεία παραγωγής για ένα ποσοστό που υπερβαίνει το 30-40% των λατομικών επιχειρήσεων.
  • Τέλος η ΕΛ.ΣΤΑΤ, η οποία παρεπιπτόντως κάνει μια εξαιρετική και υπεύθυνη δουλειά, δεν δημοσιοποιεί τα στοιχεία από την Ετήσια Στατιστική Έρευνα Ορυχείων (ΕΣΕΟ), ακριβώς λόγω των κανόνων εμπιστευτικότητας και του στατιστικού απορρήτου.
Επισημαίνεται ότι αν σταματήσει η τήρηση των στατιστικών στοιχείων του ΥΠΕΚΑ, δεν θα υπάρχει επίσημος φορέας της πολιτείας ο οποίος να εκδίδει ανάλογα αποτελέσματα. Κι επειδή ούτε σύνδεσμοι επιχειρήσεων (με εξαίρεση τον ΣΜΕ) ή πανεπιστημιακοί φορείς ή άλλοι ιδιωτικοί φορείς δεν εκδίδουν αντίστοιχα τομεακά αποτελέσματα, θα παύσουν να υπάρχουν στατιστικά για τον ορυκτό πλούτο που τόσο έχει προβληθεί κι έχει στηρίξει τις ελπίδες του λαού για έξοδο από την ύφεση.  
 
Είναι κρίμα η πολιτεία να απεμπολήσει τελείως άκριτα και στο πλαίσιο της οριζόντιας περικοπής των πάντων, ένα εργαλείο που μόνο θετικά αποτελέσματα έχει μέχρι τώρα για τον τόπο μας. 

Σχετικά Άρθρα