ΟΡΥΚΤΟΣ ΠΛΟΥΤΟΣ ΔΙΕΘΝΩΣΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ/ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Ισχυρή και ασθενής βιωσιμότητα. Παραδείγματα (II)

[του Πέτρου Τζεφέρη] [by Tzeferis Petros]


Πολλοί επιστήμονες δεν δέχονται την έννοια στης ασθενούς βιωσιμότητας, θεωρώντας ότι δεν μπορεί να γίνει υποκατάσταση των στοιχείων του εδάφους, του νερού, της βιοποικιλότητας και γενικότερα του οικοσυστήματος που θίγεται από αντίστοιχο ανθρωπογενές κεφάλαιο και προτείνουν «ένα πιο μικρής κλίμακας αποκεντρωμένο τρόπο ζωής που βασίζεται σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερη αυτοδυναμία, έτσι ώστε να δημιουργηθεί ένα κοινωνικό και οικονομικό σύστημα λιγότερο επεμβατικό και καταστροφικό προς τη φύση “.

Ας δούμε δύο παραδείγματα ασθενούς βιωσιμότητας στην πράξη ώστε να γίνουν κατανοητά τα παραπάνω αλλά και οι προβληματισμοί που τίθενται:

  • Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα εφαρμογής της ασθενούς βιωσιμότητας είναι το Ταμείο Συντάξεων της κυβέρνησης της Νορβηγίας (Norway Government Pension Fund). H Statoil ASA , μια κρατική νορβηγική πετρελαϊκή εταιρεία, επένδυσε τα πλεονάζοντα κέρδη της από το πετρέλαιο σε ένα χαρτοφυλάκιο συνταξιοδότησης (pension portfolio) που σήμερα αξίζει πάνω από 325 δισ. δολάρια . Το πετρέλαιο, ένα είδος φυσικού κεφαλαίου μη ανανεώσιμο, “υποκαθίσταται” σταδιακά από ένα Ταμείο του οποίου το οικονομικό κεφάλαιο αποτελεί το μακροχρόνιο αντάλλαγμα για ένα πεπερασμένο πόρο. Μάλιστα είναι τόσο ισχυρό το οικονομικό αντάλλαγμα που σύμφωνα με τους ερευνητές η αύξηση του συνολικού διαθέσιμου αποθέματος είναι επαρκής για την αντιστάθμιση ακόμη και της εξάντλησης των πόρων του πετρελαίου για τη συγκεκριμένη χώρα.
  • Εντούτοις, τα πράγματα δεν είναι πάντοτε εξίσου θετικά. To μικρό κρατίδιο του Nauru στον ειρηνικό (παλιότερα γνωστό και ως “Νησί της Χαράς”), βορειοανατολικά της Αυστραλίας, είναι πασίγνωστο για τα φωσφορικά του αποθέματα των οποίων η εκμετάλλευση ξεκίνησε από το 1900. Μετά λοιπόν από 100 χρόνια εξόρυξης κι ενώ η βιομηχανία φωσφόρου είχε καταστήσει τους κατοίκους του Ναουρού για μεγάλο χρονικό διάστημα ως έναν από τους πλουσιότερους λαούς του κόσμου (υψηλότερο κατά κεφαλήν ΑΕΠ στον κόσμο), τα πράγματα άλλαξαν. Η εξάντληση των αποθεμάτων φωσφάτων, που αποτελούσαν το μοναδικό εξαγώγιμο προϊόν της χώρας, και η κακή διαχείριση του οικονομικού κεφαλαίου που είχε προκύψει (το ειδικό ταμείο με πάνω από 1 δισ. δολάρια εξαφανίστηκε!) οδήγησαν την νησιωτική δημοκρατία του Ναουρού στο χείλος της καταστροφής. Την ίδια στιγμή περίπου το 80 % του νησιού έχει καταστεί ακατοίκητο, ενώ είναι απαραίτητη η οικονομική ενίσχυση από την κυβέρνηση της Αυστραλίας. Η περίπτωση αυτή παρουσιάζει ένα εύγλωττο επιχείρημα των πολέμιων της ασθενούς βιωσιμότητας , σύμφωνα με το οποίο η αντικατάσταση του φυσικού κεφαλαίου από οικονομικό κεφάλαιο, δεν μπορεί να είναι αναστρέψιμη διαδικασία σε μακροπρόθεσμο επίπεδο.
Στο τόπο μας, το Γυαλί είναι ένα προικισμένο ηφαιστειακό νησάκι με ορυκτούς πόρους και κυρίως την ελαφρόπετρα και τον περλίτη. Μπορεί το Γυαλί να είναι σήμερα ακατοίκητο (κατοικείται μόνο από λίγους εργαζομένους στην εξόρυξη), εντούτοις, από τα μισθώματα που πληρώνουν οι εξορυκτικές εταιρείες, ο δήμος Νισύρου (τέως δήμου Μανδρακίου) στον οποίο ανήκει το Γυαλί,  επί δεκαετίες μέχρι και λίγο πριν την οικονομική κρίση, είχε έσοδα που, αν κάνει κάποιος την αναλογία σε κεφαλήν εισόδημα, αυτό ξεπερνούσε κατά πολύ τον μέσο όρο της ΕΕ. Μάλλον οι τοπικοί άρχοντες της Νισύρου και της Δωδεκαννήσου, θα πρέπει να μελετήσουν καλά την υπόθεση Nauru…


Ισχυρή και ασθενής βιωσιμότητα (I)



Σημείωση : Η οποιαδήποτε χρήση των στοιχείων που δημοσιεύονται  αλλά και γενικότερα η όποια αναδημοσίευση υπόκειται στην εφαρμογή των όρων χρήσης της ιστοσελίδας.

Σχετικά Άρθρα