ΜΕΤΑΛΛΕΙΑΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ/ΔΑΣΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ

Η υπόγεια εξόρυξη και το “δασικό υπέδαφος”

Το υπέδαφος των δασικών εδαφών δεν ταυτίζεται ούτε σε βάθος ούτε σε όγκο με το συνολικό υπέδαφος μιας περιοχής, αλλά αποτελεί ένα μέρος αυτού, εκείνο που σχετίζεται με την ανάπτυξη του δασικού οικοσυστήματος. Αρα, είναι δόκιμο επιστημονικά αλλά και με σκοπό να αποφεύγεται η σύγχυση των εννοιών, το υπέδαφος των δασικών εδαφών να αναφέρεται με τον όρο «δασικό υπέδαφος» .Το “δασικό υπέδαφος” συνεπώς δεν έχει απεριόριστο βάθος όπως κάποιοι εκ λάθους ισχυρίστηκαν στο παρελθόν, αλλά περιορισμένο εκεί όπου υφίσταται η ζώνη επιρροής της λεγόμενης “ριζόσφαιρας”. Οι ρίζες των δένδρων αναπτύσσονται , συμπλέκονται και σχηματίζουν ένα αλληλοεξαρτούμενο σύνολο , τη ριζόσφαιρα, της οποίας το βάθος μπορεί να εκτιμηθεί αναλογικά από το μήκος του ριζικού συστήματος των υψηλότερων δασικών δένδρων. Στα βαθιά εδάφη οι ρίζες των υψηλών δασικών δένδρων μπορούν να φθάσουν περίπου το βάθος του ενός μέτρου (ελάτη , μαύρη και δασική πεύκη , οξυά , δρυς κ.α.), εντούτοις η ριζόσφαιρα δεν εισέρχεται στο μητρικό πέτρωμα. Είναι λοιπόν φανερό ότι οι υπόγειες επεμβάσεις-εξορύξεις των μεταλλείων που γίνονται σε πολύ μεγαλύτερο βάθος και εκτός φυσικά της ριζόσφαιρας δεν επηρεάζουν τα υπερκείμενα δασικά οικοσυστήματα.

Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι οι  κατά τόπους δασικές υπηρεσίες  ασκούν την εποπτεία , την προστασία και την διαχείριση στο υπέδαφος των δασικών εκτάσεων  μέχρι του βάθους που είναι επιστημονικά αποδεκτό για την απρόσκοπτη ανάπτυξη των ειδών του υπερκείμενου επιφανειακού δασικού οικοσυστήματος. Κάτω από το βάθος αυτό, στο οποίο αναπτύσσονται οι υπόγειες εξορυκτικές δραστηριότητες κι εφόσον δεν έχουν προκύψει ζημίες στα υπερκείμενα δασικά οικοσυστήματα και τα δασικά εδάφη, οι δασικές υπηρεσίες  δεν έχουν αρμοδιότητα, παρά μόνον οι αρμόδιες Δ/νσεις του ΥΠΕΚΑ.

Σχετικά με το αντάλλαγμα χρήσης γης, όπως αναφέρεται και στο σχέδιο του υπό διαβούλευση νέου νόμου για τα “Δασικά οικοσυστήματα: Ορισμοί, μέτρα προστασίας, ανάπτυξης και διαχείρισης” (άρθρο 5, παρ. 2 σε αντικατάσταση του άρθρου 52 του Ν. 998/1979 που αφορά την εκμετάλλευση λατομείων/μεταλλείων), για τις επεμβάσεις στο υπέδαφος των δασικών επαφών και ειδικότερα για τις υπόγειες εκμεταλλεύσεις-εξορύξεις μεταλλευτικών επιχειρήσεων δεν απαιτείται αντάλλαγμα χρήσης διότι το αντάλλαγμα χρήσης είναι εξαρτημένο με την απώλεια της δασικής βλάστησης στην έκταση των επιφανειακών εγκαταστάσεων. 
Μόνο στην περίπτωση που αποδεικνύεται ότι εξαιτίας των υπόγειων επεμβάσεων έχουν προκληθεί ζημιές στα επιφανειακά εδάφη και στο δασικό οικοσύστημα, εκτός των ορίων της έκτασης που έχει παραχωρηθεί για τις επιφανειακές επεμβάσεις της μεταλλευτικής εκμετάλλευσης, τότε θα πρέπει να καταβάλλεται επιπλέον αντάλλαγμα χρήσης για το συγκεκριμένο χώρο που έχει προκληθεί η ζημία.Άλλωστε όπως  προκύπτει από την παρ.5 της υπ’αρ. 165384/405/30-01-2012 ΚΥΑ (ΦΕΚ 365 Β’/17-02-2012) το αντάλλαγμα χρήσης καταβάλλεται εφάπαξ και αφορά την εκχωρηθείσα έκταση και ως εκ τούτου δεν μπορεί να επανακαταβάλλεται σε περιπτώσεις ανανέωσης περιβαλλοντικών όρων.

Σχετικά Άρθρα