[του Δρ. Τζεφέρη Πέτρου]
Επειδή πολύς ο λόγος για παράλληλους δρόμους Ελλάδας- Αργεντινής, διαβάστε το επίσημο έγγραφο της Πρεσβείας μας στην Αργεντινή που είναι άκρως διαφωτιστικό για το πώς βγήκε η Αργεντινή από την κρίση.
Και μην ρωτήσει κανείς: με ποιό περιβαλλοντικό κόστος; Με πόση έκπτωση της βιοποικιλότητας, με πόσα κρατικοδίαιτα μονοπώλια και μονοψώνια, κλπ. Ούτε να μου πει, παρακαλώ, για την κατάρα του ορυκτού πλούτου, την κατάρα που αρπάζει τον πλούτο και αφήνει τη δυστυχία, κλαίουσα, Llorona, σε κάθε τόπο, σε κάθε λαό…Νισάφι πια. Δεν φταίει η ..mineria (είτε micro είτε mega-mineria) για το πώς αποφασίζει μια χώρα να κατανείμει το φυσικό της πλούτο, για το αν αποφασίζει πχ. να ιδιωτικοποιήσει δημόσια κοινωνικά αγαθά όπως πχ. το νερό ούτε για το πως θα γίνουν οι εξορύξεις και οι αποκαταστάσεις ούτε πως θα διανεμηθεί το προσδοκώμενο όφελος. Και μην μου δείξει κανείς, παρακαλώ, εικόνες “κρανίου τόπου” στο San Juan , στο La Rioja, στο Αlumbrera, στο Veladero, στη Salta, στο Chubut κλπ, oύτε εικόνες από ατυχήματα, θανατηφόρα και μη, σαν να ανακάλυπτε πάλι το πώς γίνεται η ανάπτυξη μετά από παρθενογένεση. Και μην υποκριθείτε, παρακαλώ, υπενθυμίζοντάς μου (σε μένα τον ανάλγητο αγνωστικιστή!) πως η ζωή και τα κοινωνικά αγαθά δεν είναι διαπραγματεύσιμα, σωστά δεν είναι! Ούτε η δουλειά είναι διαπραγματεύσιμο αγαθό, ούτε και η φτώχεια παλεύεται! Μα ούτε και η υποκρισία!! Μόνο που για όλα αυτά δεν φταίει η “μεταλλεία”.. φταίμε εμείς και φταίνε περισσότερο αυτοί που υποκρινόμενοι το εξ’ επαγωγής πλην …άδολο ενδιαφέρον, καπηλεύονται ως μεταπράτες την ανάγκη για τα παραπάνω αγαθά. Με το αζημείωτο…
Η υποκρισία πρέπει κάποτε να δώσει τη θέση της στο ρεαλισμό! Διότι, αυτή η ανάπτυξη, κύριοι, είναι η επί χάρτου,είναι η ανάπτυξη που πρεσβεύεται μόνο από τα μπαλκόνια (και ιντερνετικά τελευταία) των πολιτικών! Είναι η ανάπτυξη που φιγουράρει στις αναγεννησιακές εικόνες του Τζιορτζιόνε, του Τισιανού και του Πουσσέν! Κατ’ αναλογία με την ενέργεια, το ηλεκτρικό ρεύμα, που παράγεται «in the socket»…
Δυστυχώς όμως, ζούμε στον κόσμο των μεγάλων, κύριοι, στον οποίον ξέρουμε (και ας μην το παραδέχεται κανείς απ’όσους εκφράζουν δημόσιο λόγο ως φτασμένοι ή εκκολαπτόμενοι πολιτικοί!) ότι η όποια ανάπτυξη ΕΧΕΙ ΚΟΣΤΟΣ. Οπότε, you take it, or you leave it. Οπότε, ή το επιλέγεις προσπαθώντας να περιορίσεις το κόστος αυτό (κι εκεί κρίνεται πόσο σπουδαίος ή “κουτσαβάκι” ή “γομάρι” είσαι για να χρησιμοποιήσουμε κι εμείς την ..δόκιμη διάλεκτο των βουλευτών μας ) ή το απαρνείσαι και οδηγείσαι μετά βαΐων, κλάδων και πολλών …δελτίων τύπου περί σωτηρίας του περιβάλλοντος, στο αειφόρο τίποτε. Που δεν προσφέρει όμως τίποτε ούτε στην παρούσα, ούτε στις επερχόμενες γενιές! Πόσο βιώσιμο είναι το αειφόρο τίποτε;
Αλλωστε, το κίνημα anti-mining στην αργεντινή είναι αρκετά δυναμικό και έχει καταφέρει σε αρκετές επαρχίες της χώρας να θέσει όρους ή και απαγορεύσεις στην μεταλλευτική δραστηριότητα (η διοίκηση των ορυκτών πόρων δεν γίνεται σε κεντρικό αλλά ομοσπονδιακό επίπεδο).Και υπάρχουν περιπτώσεις που είναι σωστό αυτό! No A La Mina (in english)
Και για να έρθουμε πάλι στα “εν τοις πράγμασι” δεδομένα. Ετσι σώθηκε η αργεντινή και σήμερα μπορεί να μιλάει (με την …προίκα του ορυκτού πλούτου!) και για συμβολή στο πρόβλημα του …global warming!! Κι έτσι εγινε η Κίνα η “silicon valley” των σπανίων γαιών που ρυθμίζουν το οικολογικό μας μέλλον. Ωστε σήμερα να μην διαθέτει μόνο το μονοπώλιο της παραγωγής (πάνω από 90%) αλλά πλέον και της κατανάλωσης των κατεργασμένων προϊόντων (σχεδόν 70%) αφού ολες οι hi-tech εταιρείες «υποχρεώνονται» να εγκαταστήσουν εργοστάσια επεξεργασίας σπανίων γαιών στην Κίνα: Όχι φυσικά μόνο με ένα απλό γεωπολιτικό παιχνίδι, αλλά με μια μακροπρόθεσμη βιομηχανική πολιτική, σκληρή και σε ορισμένες περιπτώσεις περιβαλλοντικά απορριπτέα και ανάλγητη. Με μια διαχρονική τακτική ελέγχου των εισαγωγών/εξαγωγών μέσω φορολογικών (αντι)κινήτρων και παράλληλα με την παντοιοτρόπως ενθάρρυνση της εγκατάστασης μονάδων χημικής επεξεργασίας των σπάνιων γαιών εντός της Κίνας παρότι αυτές δεν χαρακτηρίζονται από περιβαλλοντική ασφάλεια.
Αυτό δεν σημαίνει ότι θέλουμε μια τέτοια μακιαβελική και ανάλγητη για το περιβάλλον πολιτική για τους δικούς μας ορυκτούς πόρους. Ούτε θαυμάζουμε, ούτε θέλουμε να ακολουθήσουμε το παράδειγμα του κατήφορου της Αργεντινής ή της “πάση θυσία” ανόδου της Κίνας!
Εντούτοις, στον τόπο μας δυστυχώς δεν έχουμε κατανοήσει διαχρονικά ούτε το αυτονόητο, ότι δηλ. όταν διαθέτεις κοιτάσματα πρέπει να ενδιαφερθείς γι’ αυτά, να χρησιμοποιήσεις επωφελώς και ποικιλοτρόπως αυτό το συγκριτικό πλεονέκτημα!
Ο τομέας του ορυκτού πλούτου, ήταν έναν από τα πρώτα θύματα, του ελληνικού μεταπολιτευτικού «παραγωγικού» μοντέλου που ακολουθήθηκε και που στηρίχτηκε κυρίως σε μεταπρατικές δραστηριότητες και σε ένα πελατειακό πολιτικό σύστημα.Το αναπτυξιακό αυτό μοντέλο χρεωκόπησε και πρέπει να αντικατασταθεί άμεσα. Αν δεν το καταλάβουμε αυτό και δεν στηρίξουμε πραγματικά τον κλάδο, τότε τα δισεκατομμύρια θα παραμείνουν για πάντα θαμμένα in situ. Οχι με γενικές αναφορές, όχι με εκπτώσεις στον τομέα του περιβάλλοντος και της ασφάλειας, αλλά με συγκεκριμένα μέτρα τόσο θεσμικά όσο και οικονομικά που θα έχουν μετρήσιμους, ρεαλιστικούς και χρονικά προσδιορισμένους στόχους και θα διαμορφώσουν επενδυτικό κλίμα στον τομέα.