Αρχαία λατομεία Ρεθύμνου Κρήτης (Ι)

Ο Νομός Ρεθύμνης κρύβει στα σπλάχνα του σημαντικά αρχαιολογικά κατάλοιπα όλων των περιόδων. Τα Τάλαια όρη, φυσικό ορεινό φράγμα για τμήμα της ενδοχώρας του Νομού περιέχουν σημαντικά κοιτάσματα σιδήρου.

Ίσως η ακμή της Ελεύθερνας, στην αυγή της εποχή του σιδήρου, πιθανότατα σχετίζεται με τούτον σημαντικό παράγοντα. Στο λιμενικό οικισμός των Πέρα Γαλήνων, κρίκο στην αλυσίδα των μινωικών σταθμών εξυπηρέτησης των μινωικών κέντρων, ανασκάφηκε εγκατάσταση επεξεργασίας χαλκού. Λίγο παραπάνω μικρές στοές εξόρυξης σιδήρου προβληματίζουν αφού αν είναι της μινωικής εποχής τότε είχαν τρόπο επεξεργασίας του σιδήρου.

Δυστυχώς μόνο το σιδερένιο δαχτυλίδι από τα Ανεμόσπηλια πιστοποιεί την χύτευση σιδήρου (θερμοκρασία γύρω στους 1500οC). Δυτικότερα από τους Πέρα Γαλήνους η Αστάλη.

1. Λατομείο «Σίφουνα» Αστάλης Μπαλί Ρεθύμνου

Κοντά στα κατάλοιπα της αρχαίας Αστάλης (χερσόνησος Πυροβολόπετρας) στον παράκτιο ψαμμίτη (αιολιανίτη) δίπλα από την τεράστια υποθαλάσσια πηγή «Σίφουνας» μισοβυθισμένο λατομείο. Συνεκτικοί ψαμμίτες (νεογενούς πιθανόν) επικάθονται πάνω στα μάρμαρα και καλύπτουν μικρό τμήμα της παραλιακής ζώνη. Υπάρχει λατόμευση σε δύο σημεία το ένα παράκτιο με εμφανή τα κανάλια αποκόλλησης των γωνιόλιθων και βυθισμένος χώρος λίγο βορειότερα.

Το βάθος φτάνει μέχρι το 1,50 μέτρα και είναι ο μεγάλος χώρος εξόρυξης με διαστάσεις 10Χ10Χ 1,50 και ίσως είναι η παλαιότερη εξόρυξη. Το λατομείο λειτούργησε πιθανότατα την εποχή της κατασκευής του επινείου της Αξού, της Αστάλης η οποία τοποθετείται στην υστερομινωική περίοδο.

 Κοντά στο λατομείο τεράστιος ογκόλιθος στο βυθό έχει τρεις οπές.

Ο Τάλως, μυθικός χάλκινος γίγαντας είχε την αφετηρία του, στα Τάλαια, εδώ κοντά δηλαδή, και πετούσε τεράστια λιθάρια σε εκείνους που απειλούσαν την Κρήτη. Σε νόμισμα της Φαιστού εικονίζεται ο φτερωτός γίγαντας να κρατάει με τρία δάχτυλα ένα λιθάρι. Ο Μύθος είναι παντού.

2. Λατομείο «Περιστερές» Ελεύθερνας Ρεθύμνου

Το υπόγειο λατομείο «Περιστερές», ΒΔ της αρχαίας Ελεύθερνας λειτούργησε πιθανότατα από το 800 π. Χ. και έδωσε δομικά υλικά για τη δόμηση της Ελεύθερνας. Υπάρχουν οι φάλκες για την εξόρυξη αλλά και οι τρύπες που έδεναν τις αλυσίδες των δούλων στο χώρο εργασίας τους. Εντυπωσιακά τα ίχνη της εξόρυξης στα κάθετα τοιχώματα του υπόγειο τεχνητού σπηλαίου.

Λαξεύματα γύρω από τον υπόγειο χώρο παραπέμπουν σε τάφους κ.λπ.


Αρχαία λατομεία Ρεθύμνου Κρήτης (ΙΙ)