Την ανησυχία της ελληνικής κυβέρνησης για το αν η επένδυση της Eldorado Gold στα μεταλλεία των Σκουριών και της Ολυμπιάδας θα αφήνει έσοδα στο Δημόσιο από την τελική επεξεργασία του χρυσού και των υπόλοιπων μετάλλων και ότι δεν θα αρκεστεί απλά στην εξόρυξη και στις εξαγωγές συμπυκνωμάτων, φανερώνει η προσφυγή του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας στη Διαιτησία.
Το περιεχόμενο των δηλώσεων του υπουργού ΠΕΝ Γιώργου Σταθάκη στην ΕΡΤ 1 καθώς και της ανακοίνωσης που εξέδωσε προς απάντηση στην προειδοποίηση του επικεφαλής της καναδικής εταιρίας για αναστολή επενδύσεων αναδεικνύει, σύμφωνα με τον χαρακτηρισμό που κάνει ο υπουργός, την «πιο βασική εκκρεμότητα της σύμβασης» που έχει συναφθεί ανάμεσα στο ελληνικό δημόσιο και την «Ελληνικός Χρυσός» -θυγατρική της Eldorado Gold.
Σύμφωνα με τα όσα είπε ο κ. Σταθάκης αλλά και όπως προκύπτει από το χθεσινό δελτίο Τύπου, η εταιρία δεν έχει ολοκληρώσει το επενδυτικό σχέδιό της για την πλήρη καθετοποίηση της παραγωγής. Για να συμβεί αυτό, θα πρέπει να καθοριστεί ο τρόπος παραγωγής του χρυσού.
Οπως είναι γνωστό, το Συμβούλιο της Επικρατείας απέρριψε την πρώτη πρόταση για χρήση κυανίου (Σημ. όχι από την “Ελληνικός Χρυσός” αλλά από την TVX HELLAS ) και η δεύτερη πρόταση της «Ελληνικός Χρυσός» για τη χρήση της μεθόδου της ακαριαίας τήξης (flash smelting) έχει επιστραφεί εδώ κι ένα χρόνο από το ΥΠΕΝ με τεχνικές παρατηρήσεις, με τις υπηρεσίες του να αναμένουν την επανυποβολή της. Ωστόσο, όπως έκανε γνωστό χθες και ο Τζορτζ Μπερνς (πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Eldorado Gold), η εταιρία έχει προσφύγει (μετά από απόρριψη σχετικής αίτησης θεραπείας) στο ΣτΕ.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις νομικών κύκλων κι επιστημόνων, η ηγεσία του υπουργείου ΠΕΝ επιδιώκει μέσω της Διαιτησίας να πετύχει ένα δεσμευτικό αποτέλεσμα για τη μέθοδο παραγωγής χρυσού, καθώς η «ακαριαία τήξη» δεν έχει δοκιμαστεί σε μεταλλείο επί ευρωπαϊκού εδάφους και ούτε η «Ελληνικός Χρυσός» έχει προχωρήσει σε δοκιμές στα μεταλλεία της. Παράλληλα, η εταιρία δεν έχει υποβάλει ολοκληρωμένο τριετές επενδυτικό σχέδιο και ως εκ τούτου στο ΥΠΕΝ, όπως ερμηνεύουν οι ίδιοι κύκλοι, είναι έκδηλη η ανησυχία για προσπάθεια αποφυγής της συμβατικής υποχρέωσης που έχει και είναι η δημιουργία μονάδας μεταλλουργίας.
Από την άλλη μεριά, η Eldorado Gold υποστηρίζει ότι η συγκεκριμένη επένδυση για την επεξεργασία των τελικών μετάλλων προβλέπεται μετά το 2020 στην περιοχή Μαδέμ Λάκκου στο Στρατώνι της Χαλκιδικής. Εκεί θα μεταφέρονται συμπυκνώματα χρυσού, χαλκού και άλλων μετάλλων, τα οποία θα υπόκεινται στην τελική επεξεργασία.
Επιπλέον οι Καναδοί, έχοντας προειδοποιήσει άλλες δύο φορές τα τελευταία δύο χρόνια για αποχώρηση από την επένδυση, πιέζουν προκειμένου να αποσπάσουν γρήγορα τις απαιτούμενες αδειοδοτήσεις για τις δραστηριότητές τους. Η Eldorado Gold έχει πετύχει 18 αποφάσεις υπέρ της στο Συμβούλιο της Επικρατείας και παρά τις πολυετείς καθυστερήσεις στην έκδοση αποφάσεων από το ελληνικό δημόσιο παραμένει στη χώρα μας.
Η εξήγηση ίσως δίνεται στο γεγονός ότι, αφενός, έχει επενδυθεί μέχρι ενα μεγάλο ποσό και αφετέρου, στην ύπαρξη των πλούσιων σε μεταλλεύματα κοιτασμάτων. Στην Ολυμπιάδα υπάρχει πολυμεταλλικό κοίτασμα χρυσού-χαλκού-μολύβδου-ψευδαργύρου που περιέχει 4,1 εκατομμύρια ουγγιές χρυσού, καθώς και σημαντική ποσότητα των υπόλοιπων μετάλλων (χαλκού κλπ). Στις Σκουριές υπάρχει και ένα επίσης παγκοσμίου κλάσης πορφυριτικό κοίτασμα χρυσού-χαλκού που περιέχει 3,8 εκατομμύρια ουγγιές χρυσού και 776.000 τόνους χαλκού.
Η νέα προειδοποίηση των Καναδών για αναστολή των επενδύσεων έρχεται σε μία χρονική συγκυρία κατά την οποία, όπως παρατήρησε χθες στην ΕΡΤ 1 ο κ. Σταθάκης, ακούγεται πως η Eldorado Gold αποεπενδύει σε διάφορες χώρες όπου δραστηριοποιείται. Ο κ. Μπερνς σημείωσε από την πλευρά του ότι πρέπει να δώσει εξηγήσεις στους μετόχους για την καθυστέρηση των επενδύσεων, όπως και για τη μεγάλη πτώση της αξίας της μετοχής της εταιρίας.
Η υπόθεση των μεταλλείων στη Χαλκιδική “ταλαιπωρεί” την περιοχή και την ελληνική οικονομία τα τελευταία τουλάχιστον 20 χρόνια. Έχουν δοθεί μάχες σώμα με σώμα κυριολεκτικά μεταξύ εργαζομένων στα μεταλλεία και κατοίκων που αντιδρούν στην επένδυση. Οι τελευταίοι επικαλούνται την περιβαλλοντική και οικολογική επιβάρυνση της περιοχής με σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία των κατοίκων αλλά και σημαντικές επιπτώσεις στην τουριστική δραστηριότητα.
Από την άλλη μεριά πριν το 2015, πριν εκλεγεί η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, στελέχη πρωτοστάτησαν σε κινητοποιήσεις κατά της Eldorado Gold. Εχθρική στάση η οποία αναζωπυρώθηκε πέρυσι, με τις νέες καθυστερήσεις στις αδειοδοτήσειςαπό την προηγούμενη ηγεσία του ΥΠΕΝ.
Πάντως και σύμφωνα με πληροφορίες, στην εύλογη απορία των στελεχών της διοίκησης της Eldorado Gold για το περιεχόμενο της προσφυγής του ελληνικού δημοσίου στη Διαιτησία, η απάντηση του Γ. Σταθάκη είναι ότι ανήγγειλε χθες πως έχει πληροφόρηση ότι το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους θα την κοινοποιήσει στην εταιρία μέχρι το τέλος της εβδομάδας. Για το ίδιο χρονικό διάστημα επίσης θα έχει εκδοθεί και η προσωρινή άδεια λειτουργίας του εργοστασίου εμπλουτισμού στην Ολυμπιάδα.
Εντούτοις οι Καναδοί επιμένουν στην έκδοση και των τριών αδειών ρουτίνας, οι οποίες συμπληρώνονται από την άδεια λιθογόμωσης στην Ολυμπιάδα και του ηλεκτρολογικού εξοπλισμού στη μονάδα εμπλουτισμού στις Σκουριές.
Στα μεταλλεία της Χαλκιδικής απασχολούνται 2.400 εργαζόμενοι. Οι 1.100 εξ αυτών είναι μόνιμοι και οι υπόλοιποι εργάζονται σε συνεργαζόμενους εργολάβους. Για μία ακόμη φορά βρίσκονται ανάμεσα στη μάχη μιας αντιπαράθεσης και με το μέλλον τους να διαγράφεται αβέβαιο. Από τη μία, οι εργοδότες που τους χρησιμοποιούν πιέζοντας για τις άδειες των εγκαταστάσεων και από την άλλη, η κυβέρνηση που επικαλείται θέματα νομιμότητας των δραστηριοτήτων της εταιρίας.
[Χρήστος Κολώνας, x.kolonas@euro2day.gr]