ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑ & ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟΙ ΦΟΡΕΙΣΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ/ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Οπτική Ρύπανση: το αποτύπωμα της περιβαλλοντικής βλάβης στο επίπεδο του αισθητού

Η Μύκονος, άλλοτε και τώρα – Μία η θάλασσα, μα οι καιροί αλλάζουν

Σόφη Ε. Παυλάκη, Δικηγόρος

Η φύση ανέκαθεν υπήρξε πηγή ζωής, χαράς, δημιουργίας και πλουτισμού για τον άνθρωπο. Στην Ελλάδα η φύση ταυτίστηκε με τη μοίρα του λαού, έγινε πρόθυμη συνοδοιπόρος στους αγώνες του, καταφυγή, έμπνευση, παρηγοριά του..

Όπου κι αν κοιτάξει κανείς, τοπία σκληρά κι ιλιγγιώδη ή πάλι μυστηριακά και τρυφερά, αθόρυβα και ταπεινά, γεννούν τα ίδια τις αξίες και την ομορφιά που στο διάβα των αιώνων συνταίριασε μοναδικά και διέσωσε κείνο που αποκαλούμε «ελληνική ψυχή».

Το τοπίο στην Ελλάδα, είτε το βρίσκεις στις με κόπο λαξεμένες αμασιές στην πλαγιά ενός νησιού που επικρέμεται στο πέλαγος, είτε στις γρανιτένιες ράχες πάνω στ΄ αδιάβατα κι αιώνια βουνά, στέκει αδύνατο να το προσπεράσεις χωρίς ν΄ αφήσεις κάτι απ΄ την καρδιά σου επάνω του.. ένα κομμάτι της ολάκερο που θα το ξαναπάρεις πίσω διδαγμένο αλήθειες κι ομορφιά!

Το να μιλάμε στην Ελλάδα σήμερα για «οπτική ρύπανση» σηματοδοτεί ένα καίριο πλήγμα σε αυτή την αδιάκοπη σχέση, μια ρήξη που όμοιά της δεν έχει ιστορικά ξανασυντελεσθεί.

Αν η θέα ενός τοπίου αποτελεί το αναγκαίο οπτικό ερέθισμα, διά του οποίου η φύση γίνεται αντιληπτή, «αποκαλύπτεται» στον αισθητό κόσμο του ανθρώπου, αν κάθε τοπίο από μόνο του συνιστά το αποτύπωμα της φύσης στην ψυχή μας, τότε αναμφίβολα βρισκόμαστε μπροστά στην τρομακτική διαπίστωση ότι η οπτική ρύπανση του περιβάλλοντος δεν είναι παρά η κατάλυση ετούτου του δεσμού και η επισφράγιση της απώλειας της «οδού» που αδιάκοπα πορευτήκαμε για να βιώσουμε τη φύση, ν΄ αντλήσουμε από τις ομορφιές της, να υπάρξουμε με αυτήν με σοφή ισορροπία, να γίνουμε καλύτεροι εμπνεόμενοι από το κάλλος και τους νόμους της.

Η ανθρώπινη θέληση είναι αδάμαστη, ανεξάντλητη και εφευρετική μες στην αγάπη για ζωή και δημιουργία, που έμφυτα μας οδηγεί. Σε τούτο ας προστρέξουμε με την ελπίδα να δούμε τον σύγχρονο άνθρωπο ν΄ αντλεί ξανά ευχαρίστηση και δύναμη από την επαφή του με τα τοπία του -φυσικά και αστικά. Να ξαναβρεί τη χαμένη του οδό, να ξαναδέσει δεσμούς ειρηνικούς κι αιώνιους με τη φύση που έχασε.

Η οπτική ρύπανση των λατομείων, ειδικότερα στην περίπτωση των υπαίθριων εκμεταλλεύσεων (open pit), είναι- υπό προϋποθέσεις- περιορισμένη και είναι δυνατόν να ελεχθεί, να βελτιωθεί ή να ελαττωθεί, ακόμη και να εξουδετερωθεί (“αποκατάσταση”).

Η αισθητική απαξίωση του τοπίου σηματοδοτεί το εσωτερικό κενό του σύγχρονου ανθρώπου, την εσωτερική του σύγχυση που τον ωθεί να ενεργεί αυτοκαταστροφικά.Η ισοπεδωτική απεμπόληση κάθε αγαθού στην αχαλίνωτη κερδοσκοπική άποψη για τη ζωή που επικρατεί στις μέρες μας, ας μη σταθεί εμπόδιο στο δικαίωμα και στον αγώνα του ανθρώπου για μια ζωή εδραιωμένη στην ανάγκη του για δημιουργία και βίωση της ομορφιάς στην καθημερινότητά του, στις σχέσεις του με τους συνανθρώπους του, στο περιβάλλον του, στον λειτουργικό του ρόλο στην κοινωνία, στις πολιτικές και στις αποφάσεις του.

Κλειστό γυμναστήριο αλλά και μαθήματα τοξοβολίας στην πλατεία των παλιών λατομείων Νικαίας (Καραβάς) Πειραιά. Η αξιοποίηση αξιολογείται σε κάθε περίπτωση θετικά, όμως η οπτική ρύπανση παραμένει.. (φωτ. Π. Τζεφέρης)

Μα πάνω απ΄ όλα, ήδη από τη σχολική ηλικία, να εργασθούμε για να έχουμε πολίτες ενεργούς και περιβαλλοντικά υπεύθυνους με γνώση, ευαισθησία και αφοσίωση σε ωραίους σκοπούς. Μπορούμε έτσι να ελπίζουμε πως θα ΄ρθει η ευτυχισμένη στιγμή που ο όρος «οπτική ρύπανση» θ΄ ανήκει σε εποχές για πάντα ξεχασμένες και αλλοτινές.Ωστόσο, με θέληση και αποφασιστικότητα, αφύπνιση και σεβασμό στη φύση, πολιτικές ορθής διαχείρισης, ενημέρωση και ευαισθητοποίηση, μπορούμε ν΄ αποτρέψουμε περαιτέρω προσβολές του ήδη επιβαρυμένου φυσικού περιβάλλοντος και του υποβαθμισμένου αστικού μας χώρου.

 

Περιεχόμενα.

Ι. Εισαγωγή – Πηγές και εκδηλώσεις της οπτικής ρύπανσης
ΙΙ. Εκδηλώσεις οπτικής ρύπανσης στο φυσικό περιβάλλον
ΙΙΙ. Οπτική ρύπανση στο ανθρωπογενές (οικιστικό και πολιτιστικό) περιβάλλον
IV. Αντί Επιλόγου..



[Επιμέλεια: Π. Τζεφέρης]

Σχετικά Άρθρα