2. Εντούτοις δεν ήταν και δεν είναι όλα τα πράγματα ρόδινα. Καταρχήν, σε αντίθεση με τον εξαγωγικό προσανατολισμό, η εγχώρια αγορά ογκομαρμάρου εμφανίζει διαχρονική πτώση από το 2008 και μετά με σωρευτική μείωση της τάξης του 30%. Επίσης η ανάγκη επενδύσεων με υψηλή ένταση κεφαλαίου ώστε ο τομέας να ανταποκρίνεται στον διεθνή ανταγωνισμό και τις απαιτήσεις για σύγχρονο τεχνολογικό εξοπλισμό καθώς και οι υποχρεωτικές απαιτήσεις ασφάλειας και πιστοποίησης με βάση το αυστηρό Ευρωπαϊκό πλαίσιο υγείας και ασφάλειας της εργασίας διαμορφώνουν το «πάζλ» των αδυναμιών που πρέπει να επιλυθεί θετικά. Υπάρχουν επίσης προβλήματα ρευστότητας και προσαρμοστικότητας των επιχειρήσεων αλλά και ζητήματα της Πολιτείας που σχετίζονται με την αδειοδότηση των λατομικών χώρων του μαρμάρου, την αποκατάσταση του περιβάλλοντος και την διαχείριση των στείρων σε μια δραστηριότητα με βαθμό αποληψιμότητας χρήσιμου ορυκτού το πολύ 10-15%.
Τα προβλήματα που αντιμετωπίζει εταιρεία του κλάδου μετά από 40 χρόνια δυναμικής επιχειρηματικής παρουσίας, επιβεβαιώνουν τα ανωτέρω. Επίσης το γεγονός ότι ενώ λίγες δεκαετίες πριν ορισμένες περιοχές έσφυζαν από μαρμαρική δραστηριότητα (όπως πχ. ο Τρανόβαλτος Κοζάνης και γενικότερα η Δυτική Μακεδονία, η περιοχή των Ιωαννίνων, της Ηπείρου γενικότερα, τα Καρναζέικα-Δίδυμα Αργολίδος, το Πήλιο κλπ) εντούτοις σήμερα, και χωρίς να έχει μειωθεί η ποιότητα, η ποικιλία και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του μαρμάρου των περιοχών αυτών, η εξορυκτική δραστηριότητα έχει περιοριστεί συντριπτικά και σε ορισμένες περιπτώσεις έχει σχεδόν μηδενιστεί.
Καθίσταται προφανές ότι απαιτείται ευελιξία και προσαρμοστικότητα στις νέες απαιτήσεις και τα νέα δεδομένα όποια κι αν είναι αυτά. Επίσης, όπως επισημαίνουν οι ειδικότεροι export managers, βασικές προτεραιότητες αποτελούν ο στρατηγικός προσανατολισμός (45,8%), ο προσανατολισμός στον πελάτη (45,8%), η εμπειρία από πολλαπλές κουλτούρες (39,8%), οι επικοινωνιακές δεξιότητες (33,9%) αλλά και το ισχυρό εμπορικό/marketing background (31,4%). Αυτά είναι τα στοιχεία που κατά τεκμήριο διαθέτουν οι επιχειρήσεις που αντέχουν σήμερα στην κρίση.
Ως προς την αδειοδότηση και τις αρμοδιότητες της πολιτείας, είναι σημαντικό πέραν της απλοποίησης αλλά και της κωδικοποίησης του θεσμικού πλαισίου, να επισημανθεί και η ανάγκη για τις ευπρόσωπες και αποτελεσματικές διοικητικές δομές αδειοδότησης. Δεν μπορείς να εξυπηρετείς έναν τέτοιο τομέα, με αναπτυξιακή δυναμική στη διεθνή αγορά αλλά και με τέτοια αδειοδοτική δυσκολία, με τις δομές του δημοσίου που υπάρχουν σήμερα. Δηλ. κάποιους ανθρώπους στις Απ. Διοικήσεις και τις Περιφέρειες, χωρίς εξειδίκευση και ελάχιστους ανθρώπους στην κεντρική διοίκηση, σε άλλη θέση, να καταργήσεις την αδειοδότηση, αυτό δεν είναι λύση είναι απλά μια κατρακύλα προς την κατεύθυνση του Τρίτου και του Τέταρτου κόσμου…εξειδικευμένους αλλά ανήμπορους να ανταποκριθούν στα πολύπλευρα ζητήματα που ανακύπτουν. Ούτε μπορείς, όπως εξηγήθηκε.
Tέλος τα ζητήματα ασφάλειας αποτελούν διαχρονική πρόκληση που στις μέρες μας διευρύνονται περαιτέρω λόγω εντατικοποίησης της εξόρυξης, προώθησης της εξόρυξης «σήραγγας» (υπόγεια εκμετάλλευση) αλλά και αυξημένης χρήσης μηχανοποιημένου εξοπλισμού. Το ευχάριστο είναι ότι φαίνεται ότι οι ίδιες οι κλαδικές επιχειρήσεις, τουλάχιστον οι ηγέτιδες εξ αυτών και οι σύνδεσμοί τους, έχουν κατανοήσει τον ρόλο τους στο θέμα αυτό, και προωθούν κινήσεις προς την προάσπιση του υπέρτατου εργασιακού αγαθού: της ασφάλειας και της ανθρώπινης ζωής. Ενδεικτικά: εδώ και εδώ.
3.Υπάρχουν όμως και ευκαιρίες. Καταρχήν η συγκυρία είναι θετική. Το μάρμαρο και η φυσική πέτρα, υλικά που χρησιμοποιήθηκαν στο παρελθόν ευρύτατα στην αρχιτεκτονική και τις καλές τέχνες, άρχισαν να κατακτούν και πάλι τους κατασκευαστές, του αρχιτέκτονες αλλά και τους διακοσμητές και να παίρνουν τη θέση που τους αξίζει ανάμεσα στα άλλα δομικά υλικά. Ένα υλικό που επί δεκαετίες θεωρούνταν «ψυχρό» και ακριβό κατάλληλο μόνο για υπερπολυτελή γούστα και ταφικά μνημεία, έρχεται στην εποχή μας να πείσει ότι δεν είναι και τόσο απρόσιτο για τις οικονομικές δυνατότητες του μέσου πολίτη.
Έτσι, το μάρμαρο επανέρχεται και πάλι στο προσκήνιο τόσο για τις κλασικές οικοδομικές εφαρμογές (επενδύσεις, δαπεδοστρώσεις, ορθομαρμαρώσεις κ.α.), όσο και τις πλέον εξεζητημένες που αφορούν διακόσμηση και καλλιτεχνία. Η αναμφισβήτητη υπεροχή του στην αντοχή, στη συντήρηση, ακόμη και στο κόστος του σε σχέση με άλλα ανταγωνιστικά υλικά κι επιπλέον, η αισθητική ομορφιά του, οι φυσικοί χρωματισμοί και η ικανότητά του να «δένει» με άλλα υλικά, είναι στοιχεία που αναγνωρίζονται όλο και περισσότερο από τους κατασκευαστές αλλά και τους λοιπούς εμπλεκόμενους στην αγορά μαρμάρου.
Τα μεγάλα κατασκευαστικά έργα πχ. επέκταση μετρό Αθήνας, μετρό Θεσ/κης, projects στο χώρο του real estate κ.α. αλλά και ο αναπτυξιακός/επενδυτικός νόμος 4399/2016 αποτελούν ευκαιρίες που δεν πρέπει να πάνε χαμένες.
Η σημειολογία του τομέα εξόρυξης μαρμάρου μέσα στην κρίση! (ΙΙΙ)