[του Πέτρου Τζεφέρη] [by Tzeferis Petros]
Τα τελευταία χρόνια έχουν ψηφιστεί διατάξεις και έχουν ανακύψει ζητήματα που συσχετίζουν την χωροθέτηση εγκεκριμένων συστημάτων εναλλακτικής διαχείρισης ΑΕΚΚ σε ανενεργά λατομεία με σκοπό την παράλληλη ανάπτυξη μιας νέας οικονομικής δραστηριότητας αλλά και την περιβαλλοντική αποκατάσταση των χώρων αυτών.
- N. 4030/2011 (ΦΕΚ 249/Α 25.11.2011) Εκδοση αδειών δόμησης, ελέγχου κατασκευών και λοιπές διατάξεις. (άρθρο 40 για τα ΑΕΚΚ).
- Ν.4001/2011 (ΦΕΚ 179)Α)22.8 (άρθρο 181 για ΑΕΚΚ)
- Ν.4280/2014 (ΦΕΚ Α’ 159) (άρθρο 52 παρ. 4 για ΑΕΚΚ)
Από νομική άποψη, λατομικοί χώροι ή λατομεία είναι οι ενιαίοι χώροι από όπου εξορύσσονται τα λατομικά ορυκτά, όπως αυτά ορίζονται στο άρθρο 5 του ΝΔ 210/1973 και για τους οποίους έχουν χορηγηθεί και βρίσκονται σε ισχύ οι προβλεπόμενες από την κείμενη λατομική νομοθεσία, άδειες και εγκρίσεις.
Τα “ανενεργά λατομεία” αποτελούν πρώην λατομικούς χώρους, που δεν διαθέτουν πλέον άδειες ή λοιπές εγκρίσεις περί εκμετάλλευσης και για τους οποίους δεν υφίστανται νομικές δεσμεύσεις, σύμφωνα με την ισχύουσα περί λατομείων νομοθεσία, ανεξάρτητα αν έχουν αποκατασταθεί ή χρήζουν αποκατάστασης. Κατόπιν τούτου, οι ανωτέρω χώροι, δεν εμπίπτουν στις διατάξεις της λατομικής νομοθεσίας.
Η αποκατάσταση του περιβάλλοντος των (ενεργών) λατομικών χώρων, πρέπει να πραγματοποιείται παράλληλα με τη διενέργεια των εξορυκτικών εργασιών και σταδιακά (άρθρο 90 του Κανονισμού Μεταλλευτικών και Λατομικών Εργασιών (ΦΕΚ 1227/Β/2011)) εντός του χρόνου που προβλέπεται στην εκάστοτε χορηγηθείσα άδεια εκμετάλλευσης, ώστε η τελική του διαμόρφωση, μετά τη λήξη των εργασιών, να καθίσταται κατάλληλη για τυχόν μελλοντικές χρήσεις των χώρων στο πλαίσιο των προβλέψεων του χωροταξικού σχεδιασμού της ευρύτερης περιοχής.
Άλλωστε αυτό είναι και το νόημα και η σκοπιμότητα της εγγυητικής επιστολής (παρ. 3 άρθρου 8 του Ν. 1428/1984 όπως τροποποιήθηκε από το άρθρο 8 του Ν. 2115/1993 και αντικαταστάθηκε τελικά με τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 41 του Ν. 4409/2016), η οποία δεσμεύεται για τους σκοπούς της αποκατάστασης και καταπίπτει όταν, μετά το πέρας της αδειοδότησης, αυτή δεν έχει συντελεστεί κατά τα δέοντα, σύμφωνα προς τις ΑΕΠΟ.
Σημειωτέον, ότι σύμφωνα με τις πλέον πρόσφατες διατάξεις της λατομικής νομοθεσίας, όπως της παρ. 3 του άρθρου 183 του ν.4001/2011 (αντικαταστάθηκε από το άρθρο 17 του Ν.4203/2013 και το άρθρο 22 του ν.4351/2015) η πρόβλεψη αποκατάστασης λατομείου πέραν της αδειοδότησης για τακτική λειτουργία, υφίσταται μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις λατομείων που διακόπτουν τη λειτουργία τους χωρίς υπαιτιότητα του έχοντος την εκμετάλλευσή τους, απαιτείται δε σχετική προς τούτο τεκμηρίωση ενώ η όλη διαδικασία πραγματοποιείται επί τη βάση ειδικής μελέτης και περιορίζεται σε συγκεκριμένα χρονικά πλαίσια.
Αλλά και οι παλαιότερες διατάξεις, τόσο του άρθρου 20 του Ν.2115/93 όσο και του άρθρου 7 του Ν. 2837/2000, δεν αποσκοπούσαν στην αποκατάσταση ανενεργών λατομείων, αλλά την αποκατάσταση για τα λειτουργούντα εκτός λατομικών περιοχών λατομεία, πριν οριστικά σταματήσουν την όποια δραστηριότητά τους εκτός ΛΠ. Οι παρ. 5 και 8 του άρθρου 20 του Ν.2115/93 (οι λοιπές παραγραφοι 2,3 και 4 του ιδίου άρθρου κρίθηκαν αντισυνταγματικές σύμφωνα με νομολογία του ΣτΕ) ουσιαστικά επέτρεψαν για μια πενταετία συνολικά την εν λειτουργία αποκατάσταση των λατομικών χώρων, ενώ μετά την ως άνω ακώλυτη άσκηση της δραστηριότητας δεν ήταν επιτρεπτή η οποιαδήποτε παράταση.