[του Πέτρου Τζεφέρη][by Tzeferis Petros]
Τα παρακάτω αποτελούν πρόταση για τροποποίηση της ισχύουσας νομοθεσίας, ώστε να εξορθολογιστεί το καθεστώς των συμβάσεων μίσθωσης των λατομείων σε μια ενιαία χρονική βάση για το σύνολο των λατομικών ορυκτών με παράλληλη επέκταση του χρόνου μέχρι και εβδομήντα (70) έτη, συνολικά από την έναρξη της μίσθωσης. Με τον τρόπο αυτό δίνεται η δυνατότητα της μέγιστης κατά το δυνατόν αξιοποίησης του κοιτάσματος στο πλαίσιο της βιώσιμης ανάπτυξης. Ο χρόνος των 70 ετών θεωρείται ως εύλογος χρόνος, ο οποίος παρέχει την δυνατότητα για πλήρη εκμετάλλευση ενός “κοιτάσματος” λατομικού ορυκτού.
- Συμβάσεις μίσθωσης του δικαιώματος εκμετάλλευσης δημοσίων, δημοτικών, και ιδιωτικών λατομείων οποιασδήποτε κατηγορίας ορυκτών καταρτίζονται με συμβολαιογραφικό έγγραφο και συνομολογούνται για διάρκεια είκοσι (20) ετών, με δυνατότητα παράτασης σύμφωνα με τα παρακάτω.
- Η διάρκεια των είκοσι (20) ετών των ως άνω συμβάσεων μπορεί να παρατείνεται, για μια ακόμη εικοσαετία, με συμβολαιογραφικό έγγραφο, εφόσον ο μισθωτής έχει εκπληρώσει τους όρους της ισχύουσας σύμβασης, ενώ σε κάθε περίπτωση ο ιδιοκτήτης του χώρου διατηρεί το δικαίωμα λύσης της σύμβασης εάν δεν τηρούνται οι όροι αυτής. Ειδικά για τα ιδιωτικά λατομεία, όπου ο φορέας εκμετάλλευσης είναι διαφορετικός από τον ιδιοκτήτη του εδάφους καθώς και τα δημοτικά λατομεία, η παράταση της ισχύος της σύμβασης μίσθωσης μπορεί να πραγματοποιείται, και μονομερώς από τον μισθωτή, με συμβολαιογραφικό έγγραφο, με την προϋπόθεση εκπλήρωσης των όρων της σύμβασης. Για την παράταση των συμβάσεων, απαιτείται σχετική αίτηση εκ μέρους του μισθωτή, τουλάχιστον 24 μήνες πριν από τη λήξη της ισχύος της μίσθωσης.
- Για τα λατομεία στα οποία υφίστανται ακόμη εκμεταλλεύσιμα κοιτάσματα, η διάρκεια ισχύος των συμβάσεων μίσθωσης μπορεί να παρατείνεται και πέραν των σαράντα (40) ετών, (ενδεικτικά) ανά δεκαετία, μέχρι να ολοκληρωθεί η μέγιστη δυνατή απόληψη των κοιτασμάτων των υπό εκμετάλλευση ορυκτών, σύμφωνα με τις εκάστοτε εγκεκριμένες μελέτες, και πάντως όχι πέραν των εβδομήντα (70) ετών, συνολικά από την έναρξη της μίσθωσης. Για τα δημόσια λατομεία η ανωτέρω παράταση της διάρκειας ισχύος των συμβάσεων μίσθωσης πέραν των 40 ετών γίνεται με νέα διμερή σύμβαση ανά δεκαετία.Για τα ιδιωτικά λατομεία, όπου ο φορέας εκμετάλλευσης είναι διαφορετικός από τον ιδιοκτήτη του εδάφους, η ανωτέρω παράταση των συμβάσεων πέραν των 40 ετών γίνεται -για τα υφιστάμενα λατομεία- επίσης με νέα συμβολαιογραφική πράξης μίσθωσης για την πρώτη δεκαετή (10 έτη) παράταση ενώ για τις τυχόν επόμενες δεκαετείς παρατάσεις είναι δυνατή η παράταση και μονομερώς από τον μισθωτή.
- Επίσης προτείνεται, στις παρατάσεις πέραν των 40 ετών, τόσο για δημόσια όσο και ιδιωτικά και δημοτικά λατομεία, να τίθεται το μέγιστο προβλεπόμενο ποσοστό αναλογικού μισθώματος (ανώτατο θεμιτό όριο). Για τα λατομεία αδρανών, όπου δεν προβλέπεται ανώτατο όριο, το ποσοστό του αναλογικού μισθώματος στην περίπτωση αυτή, δεν μπορεί να ορίζεται μικρότερο του οκτώ επί τοις εκατό (8%). Επίσης προβλέπεται «πράσινο τέλος» ύψους ένα τοις εκατό (1%) επί της αξίας των πωλούμενων προϊόντων, υπέρ του πράσινου ταμείου. Με τον τρόπο αυτό δεν απεμπολούνται τα συμφέροντα του εκμισθωτή, ειδικότητα όταν πρόκειται για το ελληνικό δημόσιο, καθώς και το ζήτημα της αποκατάστασης περιβάλλοντος για περιοχές που για μεγάλο χρονικό διάστημα, πέραν των 40 ετών, υφίσταται λατομική εκμετάλλευση.
- Τέλος για τα λατομεία αδρανών υλικών που λειτουργούν για την εκτέλεση δημοσίων έργων, η χρονική διάρκεια της μίσθωσης και της άδειας εκμετάλλευσης καθορίζεται από τον απαιτούμενο χρόνο εξόρυξης της αναγκαίας ποσότητας υλικών για την εκτέλεση του έργου συν το επιπλέον χρονικό διάστημα που, σύμφωνα με τους εγκεκριμένους περιβαλλοντικούς όρους, απαιτείται για την αποκατάσταση του περιβάλλοντος του λατομικού χώρου. Κατά το στάδιο ολοκλήρωσης της αποκατάστασης δεν επιτρέπεται η διενέργεια εξορυκτικών εργασιών. Το ποσοστό μισθώματος, στις περιπτώσεις όπου προβλέπεται τέτοιο, δεν μπορεί να τίθεται μικρότερο του 5%, είτε για απευθείας συμβάσεις είτε για πλειοδοτικές.
Διαδικασία για τα δημόσια λατομεία:
Στην περίπτωση δημόσιου λατομείου η αρμόδια αρχή, διαβιβάζει τον φάκελο για παράταση της άδειας εκμετάλλευσης στον αρμόδιο Γενικό Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης, προκειμένου να προχωρήσει στην παράταση της μίσθωσης, εφόσον ο μισθωτής έχει εκπληρώσει τους όρους της σύμβασης. Ο Γενικός Γραμματέας Αποκεντρωμένης Διοίκησης εκδίδει απόφαση, με την οποία, είτε εγκρίνει την παράταση της μίσθωσης της δημόσιας έκτασης καθορίζοντας τους οικονομικούς όρους για την προστασία των συμφερόντων του Δημοσίου (αναπροσαρμογή μισθωμάτων, ύψος αντίστοιχων εγγυητικών επιστολών, κυρώσεις, τυχόν πρόσθετοι όροι κτλ.) και καλεί τον ενδιαφερόμενο να λάβει γνώση για τους όρους της συνομολογηθησομένης σύμβασης (οι οποίοι θα πρέπει να αναφέρονται αναλυτικά στην απόφαση περί έγκρισης μίσθωσης) και εν συνεχεία για την υπογραφή της σύμβασης παράτασης μίσθωσης εντός τακτής προθεσμίας, είτε απορρίπτει την αίτηση με πλήρη αιτιολόγηση.
Για την σύνταξη και υπογραφή της σχετικής σύμβασης από πλευράς του δημοσίου, αρμόδιος ορίζεται ο Γενικός Γραμματέας της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης ενώ ενώ οι δαπάνες της σχετικής πράξης βαρύνουν τον μισθωτή. Αντίγραφο της σύμβασης διαβιβάζεται άμεσα στην αδειοδοτούσα αρχή προκειμένου να εκδοθεί η σχετική άδεια εκμετάλλευσης.