Στo πλαίσιo του ΕΣΠΑ 2007‐2013 εκπονήθηκε η παρούσα μελέτη από το Ι.Γ.Μ.Ε. Συγκεκριμένα ο σχεδιασμός και η μελέτη των γεωδιαδρομών της νήσου Μήλος έχουν ενταχθεί στο Υποέργο 5 «ΓΕΩΤΟΠΟΙ, ΓΕΩΔΙΑΔΡΟΜΕΣ, ΥΠΟΔΟΜΗ ΓΙΑ ΓΕΩΠΑΡΚΑ (ΓΕΩΠΑ)» του έργου ΓΕΩΧΑΡΤ που εκπονήθηκε από το Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών, και (ΙΓΜΕ).
Το έργο χρηματοδοτήθηκε από το Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Ανάπτυξης (Ε.Σ.Π.Α.) 2007‐2013. Στόχος της μελέτης αυτής είναι η αξιολόγηση και καταγραφή των γεωλογικών στοιχείων τα οποία αντιπροσωπεύουν σημαντικές στιγμές στην ιστορία της Γης, όπως ηφαιστειακά πετρώματα, μεταλλοφόρες περιοχές, παλαιές και νέες μεταλλευτικές δραστηριότητες, γεωθερμία, ρήγματα, απολιθωματοφόροι ορίζοντες, σπήλαια, γεωμορφές κ.α. τα οποία συνθέτουν την γεωλογική ιστορία κάθε περιοχής και η διατήρηση τους είναι έννοια πολιτιστική.Έτσι στη νήσο Μήλος απογράφησαν 250 και πλέον γεωσημεία και γεώτοποι, σημαντικοί μάρτυρες διεργασιών που έλαβαν χώρα σε προηγούμενους χρόνους και που συνεχίζουν να εξελίσσονται στην επιφάνεια της Γης.
Οι συγκεκριμένοι Γεώτοποι και γεωθέσεις μαζί με τα ιστορικά, πολιτιστικά, αρχαιολογικά, οικολογικά στοιχεία της περιοχής καθώς και τοπία φυσικού κάλλους, συνθέτουν 12 Γεωδιαδρομές. Συμπληρώθηκε αναλυτικά το απογραφικό δελτίο κάθε γεωτόπου χωριστά και καθορίστηκε η θεματολογία δηλαδή για χρήση εκπαιδευτική, επιστημονική, τουριστική κ.α.
Το ΙΓΜΕ, μέσα από τη συμμετοχή του σε διάφορα έργα (Β’ Κ.Π.Σ., Γ’ Κ.Π.Σ.) και τη σχετική εκπαίδευση ‐ επιμόρφωση του προσωπικού, διαθέτει την απαραίτητη γνώση και εμπειρία σε θέματα που σχετίζονται με την καταγραφή και ανάδειξη θέσεων της γεωλογικής κληρονομιάς.
Μέχρι σήμερα έχει εκπονηθεί σημαντικό έργο ανάδειξης της γεωλογικής κληρονομιάς και της γεωποικιλότητας της χώρας, τόσο στο Γ’ ΚΠΣ όσο και στο ΕΣΠΑ, με αποτέλεσμα την ανάδειξη χώρων ως γεωπάρκων (πχ. περιοχή Βίκου‐Αώου, πρόταση για τη Λαυρεωτική) και ένταξή τους στο δίκτυο Ευρωπαϊκών Γεωπάρκων (www.europeangeoparks.org) και στο Παγκόσμιο Δίκτυο Γεωπάρκων της UNESCO (www.unesco.org), την ανάδειξη γεωδιαδρομών, καθώς και την ανάδειξη του γεωλογικού‐ ηφαιστειολογικού και φυσικού πλούτου της Νισύρου κλπ.
Στόχος του εν λόγω έργου, όπως και των προηγούμενων που εκπονήθηκαν από το ΙΓΜΕ, είναι οι
προτάσεις που θα αξιολογηθούν και θα αναπτυχθούν για κάθε περιοχή της Ελληνικής Επικράτειας να συμπεριληφθούν στα αναπτυξιακά σχέδια της περιφερειακής αυτοδιοίκησης, καθώς και στο σχεδιασμό διαχειριστικών σχεδίων για τη διατήρηση της φύσης και της γεωλογικής ‐ πολιτιστικής κληρονομιάς στο σύνολό της. Στην παρούσα μελέτη παρουσιάζονται τα αποτελέσματα της Μήλου, μιας περιοχής ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, που συνδυάζει την πλούσια γεωλογική και μεταλλευτική κληρονομιά και σημαντικών ιστορικών και προϊστορικών θέσεων και μνημείων και περιοχές μεγάλου τουριστικού ενδιαφέροντος. Υπάρχουν, λοιπόν, οι ιδανικές συνθήκες για τη βέλτιστη αξιοποίηση τους, ενώ οι προτεινόμενες γεωδιαδρομές που συνδυάζουν τη γεωλογική παρατήρηση και την αναψυχή, ακολουθώντας το οδικό δίκτυο του νησιού, μπορούν να συμβάλλουν στην ανάπτυξη του γεωλογικού τουρισμού του νησιού.
H καταγραφή των γεωθέσεων – γεωτόπων και η σχεδίαση των γεωδιαδρομών στη Μήλο, που αποτελούν το αντικείμενο της παρούσας εργασίας, πραγματοποιήθηκε κατά την εργασία υπαίθρου το Μάιο 2015.
«Miloterranean Geo Experience»: Μια καινοτομική εμπειρία
[επιμέλεια Π. Τζεφέρης]