Πώς ταξινομούνται επιστημονικά τα φυσικά διακοσμητικά πετρώματα;

1. Ιζηματογενή πετρώματα. Η κατηγορία αυτή περιλαμβάνει πετρώματα που σχηματίστηκαν από αποθέσεις προϊόντων αποσάθρωσης (εύθρυπτα ή ευδιάλυτα υλικά ) άλλων πετρωμάτων, τα οποία προϋπήρχαν σε άλλες θέσεις του φλοιού της γης. Tα υλικά αποσάθρωσης, που δημιουργήθηκαν με την επίδραση διαφόρων παραγόντων (νερό, θερμοκρασιακές μεταβολές, άνεμος κ.α) απομακρύνθηκαν από την αρχική τους θέση-κυρίως με το νερό της βροχής-και μετακινήθηκαν σε κατάλληλους για απόθεση (ιζηματογένεση) χώρους, όπου ακολούθησε η διαδικασία της διαγένεσης, δηλαδή μία διαδικασία μεταβολών στο αρχικό ίζημα, κατά τη διάρκεια των γεωλογικών αιώνων, που το μετέτρεψαν τελικά, σε συμπαγές πέτρωμα. Στην κατηγορία αυτή κατατάσσονται τα διάφορα είδη ασβεστόλιθων (limestones), οι τραβερτίνες (travertines), τα ονυχομάρμαρα (onyx marbles), τα λατυποπαγή πετρώματα (breccias) και οι ψαμμίτες (sandstones) κ.α.

2. Εκρηξιγενή ή πυριγενή πετρώματα. Τα πετρώματα αυτής της κατηγορίας σχηματίστηκαν από μάγμα που προήλθε από τα έγκατα της γης και το οποίο ψύχθηκε και στερεοποιήθηκε είτε σε μεγάλο βάθος κάτω από την επιφάνεια της γης, είτε στην επιφάνεια της (ηφαίστεια). Ανάλογα με τις συνθήκες κάτω από τις οποίες στερεοποιήθηκε το μάγμα, τα εκρηξιγενή πετρώματα διακρίνονται σε δύο μεγάλες υποκατηγορίες:

Πλουτωνίτες (plutonic rocks), τα πετρώματα, δηλαδή , που σχηματίστηκαν από εγκλωβισμό και ψύξη-στερεοποίηση του μάγματος κάτω από την επιφάνεια της γης.

Ηφαιστίτες (volcanic rocks), όπως ονομάζονται τα πετρώματα που σχηματίστηκαν από λάβα ηφαιστείων που εκχύθηκε στην επιφάνεια της γης, όπου και στερεοποιήθηκε. Στην υποκατηγορία των πλουτωνιτών κατατάσσονται οι πραγματικοί γρανίτες, οι συηνίτες, οι διορίτες, οι γάββροι, οι περιδοτίτες κ.α., ενώ στην υποκατηγορία των ηφαιστιτών κατατάσσονται οι τραχείτες, οι ανδεσίτες και πορφυρίτες, οι δακίτες, οι βασάλτες κ.α.

3. Μεταμορφωμένα πετρώματα: Τα πετρώματα αυτής της κατηγορίας, πολλά από τα οποία παρουσιάζουν σαφή σχιστότητα (κρυσταλλοσχιστώδη), σχηματίστηκαν από προϋπάρχοντα ιζηματογενή ή εκρηξιγενή πετρώματα, που υπέστησαν καθολική ή μερική μεταμόρφωση, δηλαδή μια σειρά φυσικών και γεωχημικών μεταβολών, κατά τη διάρκεια των γεωλογικών αιώνων, υπό την επίδραση υψηλών πιέσεων, λόγω τεκτονικών φαινόμενων, ή/και μεγάλων θερμοκρασιών, ή/και αερίων και θερμών διαλυμάτων.Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται τα γνήσια μάρμαρα και διάφοροι κρυσταλλικοί ασβεστόλιθοι, οι σχιστόλιθοι (slates), οι γνεύσιοι, οι χαλαζίτες κ.α.


Μάρμαρο, ένταξη σε μαρμαροφόρες περιοχές και μαρμαρογενετικές επαρχίες


Τα πετρώματα κάθε μιας από τις παραπάνω μεγάλες κατηγορίες, ταξινομούνται περαιτέρω σε υποκατηγορίες, ομάδες, τύπους, ανάλογα με τα αποτελέσματα πετρογραφικών αναλύσεων αντιπροσωπευτικών δειγμάτων, καθώς και χημικών αναλύσεων, εφόσον αυτές απαιτούνται. Με την πετρογραφική ανάλυση των δειγμάτων (συνήθως εξέταση λεπτών τομών στο μικροσκόπιο), προσδιορίζονται, ποιοτικά και ποσοτικά, διάφορα δεδομένα που αφορούν τα επιμέρους ορυκτά που συνθέτουν το πέτρωμα (είδη ορυκτών, ποσοτική αναλογία, μέγεθος κρυστάλλων, συγκολλητικό υλικό κ.α.), έτσι ώστε να είναι δυνατός ο επιστημονικός προσδιορισμός του είδους του πετρώματος με βάση σχετικά πρότυπα διαγράμματα.Σημειώνεται ότι για τα εκρηξιγενή πετρώματα, ειδικότερα, υπάρχουν συγκεκριμένα κριτήρια που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά τον προσδιορισμό του τύπου ενός πετρώματος, όπως το μέγεθος των κόκκων, η περιεκτικότητα του σε χαλαζία, η σύσταση των αστρίων, τα άλλα βασικά του ορυκτά, η χημική σύσταση κ.α. Ωστόσο, είναι ιδιαίτερα δύσκολο να οριστεί με ακρίβεια το είδος ενός εκρηξιγενούς πετρώματος γιατί δεν υπάρχουν σαφή όρια ανάμεσα στους διαφόρους τύπους, ενώ είναι πιθανές και αναμενόμενες διάφορες παραλλαγές στη σύσταση τους. Γι αυτό, άλλωστε, στο “Λεξικό των Εκρηξιγενών Πετρωμάτων”  του De Larouziere (1989) περιλαμβάνονται 877 ονομασίες τέτοιων πετρωμάτων (89 γρανίτες, 134 γάββροι, 108 συπνίτες, 104 περιδοτίτες, 95 βασάλτες)

Η πετρογραφική εξέταση των φυσικών διακοσμητικών πετρωμάτων, προβλέπεται στη σχετική πρότυπη Ευρωπαϊκή προδιαγραφή ΕΝ 12407:2000 και είναι σημαντική όχι μόνο για την επιστημονική τους ταξινόμηση, αλλά και για την ανάδειξη των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του κάθε υλικού, που επηρεάζουν τη συμπεριφορά τελικών προϊόντων που προέρχονται από αυτό (μηχανική, φυσική, χημική), κάτω από διάφορες συνθήκες.

[Πηγή: Περιοδικό Architectural STONE ANNUAL, Εκδότης : BUSINESS DATA ΕΠΕ]