ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΣΗ/ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΑΔΡΑΝΗ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΑ ΟΡΥΚΤΑΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΗ & ΛΑΤΟΜΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ

Πετρώματα για την παραγωγή Αδρανών Eιδικών Xρήσεων

Τα αδρανή υλικά ειδικών χρήσεων, ήτοι αντιολισθηρά για οδούς ή σκληρά αδρανή για επιδομή σιδηροδρομικών γραμμών ή κατάλληλα αποκλειστικά για μαρμαρόσκονη, παραγωγή τσιμέντου, ασβέστου, συλλιπασμάτων μεταλλουργίας κλπ.


Υπάρχουν πετρώματα κατάλληλα στην Ελλάδα για την παραγωγή των υλικών αυτών; Βεβαίως υπάρχουν. Όχι όμως σε αφθονία όπως υποστηρίζουν ορισμένοι, αλλά σε επάρκεια. Τα πετρώματα αυτά ανήκουν στα υπο-ηφαιστειακά και ηφαιστειακά μη εξαλλοιωμένα μαγματικά πετρώματα και εμπεριέχονται στα δύο ηφαιστειακά τόξα (Εσωτερικό και Εξωτερικό). Το Εσωτερικό Ηφαιστειακό Τόξο (Εσωτ.Η.Τ.) βρίσκεται στην Εσωτερική μεταμορφική ζώνη (Ροδόπη) και το Εξωτερικό Ηφαιστειακό Τόξο (Εξωτ.Η.Τ.) στα κράσπεδα της Αττικο-Κυκλαδικής ζώνης.Τα κύρια είδη των πετρωμάτων εγκλείονται : στο Εσωτ.Η.Τ. το οποίο εγκλείει ρυολίθους, δακίτες, χαλαζιακούς πορφύρες και όξινα πυροκλαστικά πετρώματα, ενώ το Εξωτ.Η.Τ. ανδεσίτες, τραχείτες κ.ά.

Τα βασικά και υπερβασικά πετρώματα (γάββροι, διαβάσες, περιδοτίτες κ.ά.) γενικά δεν θεωρούνται  κατάλληλα, επειδή περιέχουν πολλά σιδηρο-μαγνησιούχα ορυκτά (ολιβίνη, πυροξένους, αμφιβόλους κ.ά.), τα οποία εξαλλοιώνονται εύκολα.

Νομικό καθεστώς. Τα λατομεία εξόρυξης των υλικών αυτών εντάσσονται στις εξαιρέσεις της παρ. 2 (β) του άρθρου 8 του Ν.2115/1993. Δηλ. δεν υφίσταται η υποχρέωση ένταξης σε λατομικές περιοχές αδρανών όταν περικλείονται πετρώματα κατάλληλα για ειδικές χρήσεις και ιδίως για την παραγωγή αντιολισθηρών υλικών ή για την παραγωγή τσιμέντου, ασβέστου ή συλλιπασμάτων μεταλλουργίας, υπό την προϋπόθεση ότι η εκμετάλλευση λατομείων που τροφοδοτούν τσιμεντοβιομηχανίες, ασβεστοποιΐες ή μεταλλουργίες πραγματοποιείται από επιχειρήσεις παραγωγής τσιμέντου ή ασβέστου ή μεταλλουργικές και συνδέεται άμεσα με τον τόπο λειτουργίας των εγκαταστάσεών τους.

Για την συνδρομή των προϋποθέσεων του παραπάνω εδαφίου εκδίδεται απόφαση του Υπουργού ΠΕΝ μετά από μελέτη-γνωμοδότηση της Κεντρικής Υπηρεσίας του Ι.Γ.Μ.Ε.. Δηλαδή εκπονείται μελέτη καταλληλότητας των εμπεριεχομένων υλικών για χρήση ως αδρανή ειδικών χρήσεων η οποία αξιολογείται από τις αρμόδιες υπηρεσίες που εισηγούνται την έκδοση της ανωτέρω απόφασης ΥΠΕΝ. Η ορυκτολογική σύσταση του πετρώματος δεν θα πρέπει να στοιχειοθετεί αμφιβολίες αναφορικά με πιθανή παρουσία αμιάντου,  ενώ σε διαφορετική περίπτωση θα πρέπει να συμπεριληφθούν όλα τα ευρήματα στη σχετική γνωμοδότηση του ΙΓΜΕ. Επιπρόσθετα, επισημαίνεται ότι είναι σημαντική η ορθή εφαρμογή των προτύπων κατά τις ποσοτικές μετρήσεις του αμιάντου κι εφόσον προφανώς αυτές είναι πιστοποιημένες από διαπιστευμένα εργαστήρια.

Η διαδικασία αυτή εμπεριέχει σχετικό βαθμό αβεβαιότητας ως προς την τελική επιχειρηματική πράξη, γιατί άνευ προηγουμένης εξόρυξης τα υλικά δειγματοληψίας που θα μελετηθούν από το ΙΓΜΕ θα είναι είτε επιφανειακά είτε προερχόμενα από γεωτρήσεις δειγματοληψίας, που λόγω της προέλευσής τους δεν αποδίδουν πάντοτε -για διάφορους λόγους- αντικειμενικά αποτελέσματα για το σύνολο του λατομικού χώρου.

Επιπλέον, τα χρήσιμα ειδικά αδρανή  υλικά  μπορεί να εμπεριέχονται είτε σε δημόσιες εκτάσεις είτε σε δημοτικές, όπου η κείμενη νομοθεσία δεν προβλέπει απευθείας μίσθωση αλλά δημοπρασία. Ειδικά για τα δημοτικά λατομεία εφαρμόζεται η Κ.Υ.Α. αρ. 19690/19.4.1995 (ΦΕΚ 402/B’/11.5.1995) “Εκμίσθωση λατομείων αδρανών υλικών δήμων και κοινοτήτων” (δες κι εδώ)

Τα ανωτέρω ως προς το νομικό καθεστώς δεν ευνοούν την δημιουργία λατομείων ειδικών χρήσεων, με αποτέλεσμα να υπάρχουν σήμερα λιγότερα από 5 ενεργά λατομεία αντιολισθηρών σε πανελλήνια κλίμακα, και η ικανοποίηση των αναγκών της Χώρας σε αντιολισθηρά και σκληρά αδρανή να γίνεται πλημμελώς με χρήση επεξεργασμένων υλικών σκωρίας μεταλλουργιών ή από υλικά που εξορύσσονται από μεταλλευτικούς χώρους όπως πχ. ο σπηλίτης.

Για το λόγο αυτό προτείνεται για την έρευνα και την εκμίσθωση των λατομείων που τεκμηριωμένα περικλείουν αδρανή ειδικών χρήσεων, τα οπαία είναι  εκ των προτέρων χωροθετημένα και επιπλέον δεν υπάρχουν σε περίσσεια στον Ελλαδικό χώρο, όπως εφαρμόζονται οι διατάξεις των λατομείων βιομηχανικών ορυκτών και μαρμάρων.

Αντιολισθηρά υλικά για ασφαλτόστρωση

Κ. Ρήγα : Πετρώματα κατάλληλα για την παραγωγή Αδρανών Eιδικών Xρήσεων

Ι. Λιάσκος: Ποσοτικές μετρήσεις αμιάντου

[του Πέτρου Τζεφέρη] [by Tzeferis Petros]

Σχετικά Άρθρα