ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΜΑΡΜΑΡΟΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑ & ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟΙ ΦΟΡΕΙΣ

Το χρώμα των μαρμάρων και διακοσμητικών πετρωμάτων

File:Argolida Greece Marble.JPG
Argos Black, Argolidas’ Greek Marble

Από πλευράς χρώματος, τα διακοσμητικά πετρώματα χωρίζονται σε δύο κατηγορίες τα μονόχρωμα και τα πολύχρωμα.Τα έντονα χρώματα είναι πολύ σπάνια στα πετρώματα, ενώ υπάρχει πολύ μεγάλη ποικιλία αποχρώσεων και τόνων των βασικών χρωμάτων.

Οι πιο κοινές αποχρώσεις των μονόχρωμων πετρωμάτων είναι το λευκό και το γκρίζο. Λιγότερο συχνά συναντώνται πετρώματα με πράσινο, κίτρινο, μαύρο και μπλε χρώμα.

Διευκρινίζεται εδώ ότι η διαφορά μεταξύ των μονόχρωμων και πολύχρωμων πετρωμάτων εξαρτάται, κατά ένα μέρος, και από την απόσταση που παρατηρούνται . Ως παράδειγμα αναφέρεται η περίπτωση του μονζονιτικού πορφύρη Φλώρινας, ο οποίος ενώ είναι ένα πολύχρωμο πέτρωμα (πράσινοι χλωρίτες, ροδόχροοι άστριοι , μαύροι αμφίβολοι) δίνει την εντύπωση μονόχρωμου πετρώματος πράσινου χρώματος, όταν παρατηρείται από κάποια απόσταση.Για να θεωρηθεί λοιπόν ένα πέτρωμα μονόχρωμο θα πρέπει να παρουσιάζει μια σχετικά ομοιόμορφη απόχρωση, όταν παρατηρείται από απόσταση 20 -50 cm.

Οι Ιταλοί χρησιμοποιούν, προκειμένου για τα «μάρμαρα», διάφορες ονομασίες, οι γνωστότερες των οποίων. που είναι διεθνώς αποδεκτές, είναι οι: Arabescatio, Dendritico, Fiorito, Lineato, Striato, Bardiglio, Macchito, Mandorlato, Runteggiato, Reticolato, Cipollino, Calacata, Perlato.

Όταν τα διακοσμητικά πετρώματα εξετάζονται από πλευράς αιτίων χρωματισμού, τότε μπορούν να ταξινομηθούν σε δυο μεγάλες κατηγορίες τα ιδιοχρωματικά και τα αλλοχρωματικά.

Ιδιοχρωματικά πετρώματα
Το χρώμα των ιδιοχρωματικών πετρωμάτων οφείλεται στην παρουσία έγχρωμων ορυκτών. Λευκό χρώμα προσδίνουν τα άχροα ορυκτά ασβεστίτης, άστριοι και χαλαζίας .Όταν τα διακοσμητικά πετρώματα δεν περιέχουν σημαντικά ποσοστά μη ανθρακικών ορυκτών, εμφανίζουν λευκό ως κυανότεφρο χρώμα.

Το χρώμα των μαρμάρων, (Photo by Tzeferis P.)

Ένα μάρμαρο εμφανίζει λευκό χρώμα όταν ανακλάται ή διαχέεται ολόκληρο το φάσμα του φωτός, που προσπίπτει στην επιφάνεια του. Το λευκό χρώμα γίνεται χιονόλευκο όταν το λευκό φως που προσπίπτει στο μάρμαρο διεισδύει μέσα στη μάζα του, ανακλάται στις υπάρχουσες πυκνές επιφάνειες ασυνεχείας (όρια κρυστάλλων, σχισμογενείς επιφάνειες) και επιστρέφει στην επιφάνεια, χωρίς να υποστεί κανενός είδους εκλεκτική απορρόφηση (π.χ. χιονόλευκο μάρμαρο Πάρου).

Στις περισσότερες περιπτώσεις, το γαλακτώδες χρώμα, που είναι συναρτημένο με την δολομιτική σύσταση του μαρμάρου, συνδυάζεται με στατιστικά ομοιογενή και ισότροπο ιστό οπότε μεταπίπτει σε χιονόλευκο γαλακτώδες (π.χ. χιονόλευκο δολομιτικό μάρμαρο ΒΑ Θάσου).

Το χρώμα μαρμάρου μεταπίπτει σε γκριζοκύανο ή τεφρό, όταν το προσπίπτον φως απορροφάται από τα σωματίδια της λεπτότατης σκόνης που επικάθεται στα όρια των ανθρακικών κρυστάλλων του μαρμάρου. Η σκόνη αυτή πιθανότητα αποτελείται από ανθρακούχες ουσίες, πυρίτες μαγνητίτη και οξείδια το μαγγανίου. Όταν η σκόνη είναι πολύ πυκνή, μπορεί να δώσει και τεφρόμαυρο χρώμα.

Bardiglio Nuvolato Marble Block, Italy Grey Marble

Γκριζοκύανα είναι τα μάρμαρα του Κοκκιναρά Πεντελικού όρους και τεφρόμαυρα εκείνα της Μάνης (π.χ. Nero Antico). Τεφρόμαυρο χρώμα δίνουν ακόμη τα φεμικά συστατικά (βιοτίτης, αυγίτης, κεροστίλβη κ..α.) που απαντώνται στους γρανίτες και τα συγγενή πετρώματα.Τα γκριζοκύανα μάρμαρα της περιοχής των Απουάνιων Άλπεων Ιταλίας έχουν καθιερωθεί στο, διεθνές εμπόριο με το όνομα bardigli.

Όταν τα σωματίδια της σκόνης αποτελούνται από αιματίτη, τότε ανάλογα με την πυκνότητά τους το μάρμαρο αποκτά ιώδες, κόκκινο ή ρόδινο χρώμα (π.χ. Rosso Antico Μάνης, ορισμένες παραλλαγές Σκυριανών μαρμάρων κ.ά.). Ροζ χρώμα δίνει επίσης το ορθόκλαστο , που περιέχεται στα γρανιτικά πετρώματα.

Οι ποικίλοι τόνοι του κίτρινου ή του καφέ χρώματος οφείλονται στην παρουσία μαρμαρυγιών των ομάδων βιοτίτη φλογοπίτη.

Το πράσινο χρώμα οφείλεται στην παρουσία των ορυκτών ολιβίνη, πυροξένων, αμφιβόλων, χλωρίτη, σερπεντίνη κ.ά. Πράσινα μάρμαρα είναι τα σιπολλινομάρμαρα και οι οφειτοασβεστίτες ή σερπεντινομάρμαρα .Τα σιπολλινομάρμαρα εμφανίζουν ένα υπόλευκο φόντο με ζώνες πρασίνου χρώματος, που οφείλονται στην παρουσία των ορυκτών χλωρίτη, επιδότου, μαρμαρυγία και σερικίτη (π.χ. σιπολλινομάρμαρα Νοτίου Ευβοίας). Τα σερπεντινμάρμαρα (οφειτοασβεστίτες), περιέχουν σερπεντίνη και ασβεστίτη, με υπερέχοντα το σερπεντίνη (π.χ. σερπεντινομάρμαρα Τήνου κ.ά).

Αλλοχρωματικά πετρώματα
Το χρώμα των αλλοχρωματικών πετρωμάτων οφείλεται στην παρουσία χρωστικών ουσιών.

Το κόκκινο χρώμα οφείλεται σε εμποτισμούς του πετρώματος με αιματίτη ή στην παρουσία οξειδίων του αργιλίου (π.χ. κόκκινοι ασβεστόλιθοι Ερμιόνης, Τροιζηνίας, Ερέτριας κ.ά).

Το κίτρινο χρώμα οφείλεται στην παρουσία λειμωνίτη ή οργανικών ουσιών, που δεν υπέστησαν εξανθράκωση (π.χ. κίτρινοι τραβερτίνες Σφελινού Σερρών και Καπανδριτίου ).

Το τεφρόμαυρο χρώμα οφείλεται στον εμποτισμό των «μαρμάρων» με βιτουμενιούχες και ανθρακούχες ουσίες (π.χ.ρουδιστοφόρος ασβεστόλιθος Βυτίνας Αρκαδίας κ.α.).

[από τη διατριβή του Δρ. Κ. Ρήγα “Γεωλογική έρευνα των Ελληνικών μαρμάρων και οι δυνατότητες αξιοποίησης των”, επιμέλεια: Π. Τζεφέρης ]


Ancient Greek Marbles – some still used today

Σχετικά Άρθρα