[του Πέτρου Τζεφέρη] [by Tzeferis Petros]
Τα 600-700 και πλέον χαρακτηρισμένα ορυκτά (με συγκεκριμένη χημική σύσταση και κρυσταλλική δομή ξεχωριστή για το κάθε είδος) που προέρχονται από το υπέδαφος της Λαυρεωτικής καθιστούν την περιοχή μεταξύ των πρώτων πέντε (5) πλουσιότερων παγκοσμίως.
Κάποτε, η εκμετάλλευση των μεταλλευτικών ορυκτών οδήγησε σε ιστορικά και πολιτιστικά έπη, αποτελώντας την κινητήριο δύναμη της αθηναϊκής ηγεμονίας και καθορίζοντας σε μεγάλο βαθμό την ιστορική εξέλιξη το αρχαίου ελλαδικού χώρου.
Σήμερα, τα ορυκτά της Λαυρεωτικής απαλλαγμένα από αυτή την κυρίως χρηστική σημασία του παρελθόντος διατηρούν μια ιδιαίτερη αισθητική, πολιτιστική και επιστημονική αξία.
Τα Μουσεία της Καμάριζας και του Λαυρίου τα οποία λειτουργούν στην περιοχή φιλοξενούν ορισμένα από τα ορυκτά αυτά, “κλείνοντας το μάτι” σε όποιον θέλει να θαυμάσει τα ορυκτά αλλά και γενικότερα τον ορυκτό πλούτο της περιοχής του Λαυρίου.
Το μουσείο του Αγίου Κωνσταντίνου στην Καμάριζα, στεγάζεται σε κτίριο του κεντρικού μεταλλευτικού φρέατος. Πράγματι, το κτίριο που στέγαζε κάποτε τον μηχανισμό κίνησης του πύργου αναδείχθηκε σήμερα σε ένα μικρό αλλά αξιόλογο Ορυκτολογικό Μουσείο. Ορυκτά, αντικείμενα, εργαλεία, τα σωζόμενα μηχανήματα, φωτογραφίες, κείμενα κλπ. αποτελούν τα σημερινά εκθέματά του και κυρίως τα ορυκτά, εξαιρετικής ομορφιάς σε χρώματα και μορφές που γίνονται πλέον μέρος της ιστορίας του χώρου, μνήμη της γης και μνήμη των ανθρώπων…
Ορυκτολογικό-Μεταλλευτικό Μουσείο Καμάριζας Λαυρίου
Αξιόλογο ορυκτολογικό μουσείο λειτουργεί και στην πόλη του Λαυρίου. Δημιουργήθηκε το 1984 στο παλαιό κτίσμα του θυρωρείου του συγκροτήματος του «μεταλλοπλυσίου», από την Εταιρεία Μελετών Λαυρεωτικής (Ε.ΜΕ.Λ.), η οποία το αφιέρωσε στη μνήμη του Ανδρέα Κορδέλλα . Στις προθήκες του μουσείου εκτίθενται περίπου 550 δείγματα ορυκτών των μεταλλείων Λαυρίου καθώς και πολλά αργυρά νομίσματα του 4ου π.Χ. αιώνα, κατασκευασμένα από τον άργυρο των μεταλλείων. Υπάρχουν δείγματα μεταλλουργικών και σχετικά κοινών ορυκτών (γαληνίτης, σφαλερίτης, αιματίτης, κερουσίτης κ.ά.) αλλά και ορυκτά πολύ περισσότερο σπάνια, χαρακτηριστικά για την περιοχή (type locality), όπως ο λαυριονίτης, ο σερπιερίτης, ο κτενασίτης, ο γεωργιαδεσίτης, ο θορικοσίτης, ο καμαριζαΐτης, ο ανναβεργίτης κ.ά
Εκτός από τα Μουσεία εξαιρετικές συλλογές υπάρχουν και σε σπίτια κατοίκων της Καμάριζας, με σημαντικότερες εκείνες των Βασίλη Στεργίου, Ηρακλή Κατσαρού και Αικατ. Καπέλλα αλλά και σε ορισμένα καταστήματα.
Για να μην χαθεί ο υπόγειος κόσμος που δημιούργησε ο μόχθος του Ελληνα μεταλλωρύχου του Λαυρίου από την διαχρονική του εργασία στα έγκατα της γης, θα πρέπει τα μουσεία αυτά να ενισχυθούν παντοιοτρόπως και να επεκτείνουν την δραστηριότητά τους και το ωράριο λειτουργίας τους.
- Lav(u)rion minerals (wherever they may be found) are unique part of Greek mineralogical heritage!
- Ούτε ένα, ούτε δύο, αλλά περίπου 700 τα παγκοσμίως πρωτότυπα ορυκτά του Λαυρίου
- Ορυκτά: η μνήμη του πλανήτη…
- Τεχνολογικό Πάρκο Λαυρίου: άλλοτε και τώρα…
- Το Λαύριο και το αναπόφευκτο τίμημα της ανάπτυξης
- Η ρύπανση του περιβάλλοντος από τη μεταλλευτική βιομηχανία στη Λαυρεωτική