ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΣΗ/ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ/ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Το θεσμικό πλαίσιο για τη βιομηχανική συμβίωση (industrial symbiosis)

[A. Papathanasoglou, M. Panagiotidou, K. Valta, Μ. Loizidou]*

 
Όραμα της Βιομηχανικής Συμβίωσης αποτελεί η εξοικονόμηση ύδατος, ενέργειας, ύλης και η διανομή υπηρεσιών για την προστασία του περιβάλλοντος με παράλληλη ανταλλαγή τεχνογνωσίας μεταξύ των εμπλεκόμενων εταιρειών (Ε-symbiosis, 2015).
 
Η βιομηχανική συμβίωση είναι σύμφωνη με την περιβαλλοντική αρχή της προφύλαξης και της προληπτικής δράσης και τα μέσα ή τα εργαλεία που θα χρησιμοποιηθούν για την επίτευξή της οφείλουν να οδηγούν προς μια βιομηχανική βιωσιμότητα, η οποία δεν προτάσσει μόνο την αειφορία του περιβάλλοντος, αλλά αποτελεί και πρόκληση για τη βέλτιστη οικονομική – επιχειρηματική ανάπτυξη των. Εξάλλου, για την επιτυχημένη εφαρμογή ενός ανάλογου πλαισίου πρέπει να υπάρχουν επαρκή οικονομικά κίνητρα, ώστε να δημιουργείται ένα ισοζύγιο μεταξύ των επιχειρηματικών εσόδων και του περιβαλλοντικού κόστους των νέων τεχνολογιών και των θεσμοθετημένων περιορισμών (Gersternfeld M., 1999).
Loader Loading…
EAD Logo Taking too long?
Reload Reload document
| Open Open in new tab

Download [884.89 KB]

Η βιομηχανική συμβίωση αναφέρεται όχι μόνο σε αυτό που έχουμε στενά συνηθίσει μέχρι σήμερα να εννοούμε ως δευτερογενή τομέα, αλλά εκτείνεται τόσο στον πρωτογενή (πχ. κτηνοτροφία και γεωργία), όσο και στον τριτογενή τομέα (πχ. παροχή τουριστικών υπηρεσιών, εμπορία ειδών). Αν και ως όρος μπορεί να αναφέρεται ιδεατά σε μια παγκόσμια συμβιωτική σχέση της ανθρώπινης δραστηριότητας, ωστόσο προκειμένου να δημιουργηθούν λειτουργικά συστήματα ενδείκνυται αυτά να εστιάζονται σε συγκεκριμένη γεωγραφική θέση, ώστε να είναι εφικτή και η μέγιστη εξοικονόμηση ενέργειας.

 
Η επιτυχημένη πορεία εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως είναι ενδεικτικά το νομοθετικό πλαίσιο, η ιδιωτική πρωτοβουλία, η χρήση εξελιγμένων τεχνολογιών, τα οικονομικά κίνητρα και η αγοραστική αξία προϊόντων και επιχειρήσεων.Στην εν λόγω μελέτη εξετάστηκε η επάρκεια και ο τρόπος εφαρμογής του θεσμικού πλαισίου στην Ελλάδα, το οποίο καλείται να προωθήσει τους στόχους της βιομηχανικής συμβίωσης. Συγκεκριμένα, ελέγχεται η επιτυχής ή μη εφαρμογή των θεσμικών εργαλείων, όπως αυτά προτείνονται από τις οδηγίες της ΕΕ, για την εξοικονόμηση πρώτης ύλης και ενέργειας και για την πρόληψη της ρύπανσης. 
 
Ειδικότερα, τα θέματα που αναλύονται είναι το πλέγμα της διαχείρισης αποβλήτων (ΑΣΑ – Βιομηχανικά & Γεωργικά απόβλητα, διάκριση αποβλήτων & υποπροϊόντων, ΦΟΔΣΑ) καθώς και οι προβλέψεις περί προστασίας της ατμόσφαιρας, των υδάτων και του εδάφους. Επίσης, μελετούνται τα ζητήματα χωροθέτησης των βιομηχανικών δραστηριοτήτων μέσω των κατευθύνσεων του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τη βιομηχανία, αλλά και των δυνατοτήτων που παρέχει η νομοθεσία για τα Επιχειρηματικά Πάρκα.

 

Η βιομηχανική συμβίωση δεν πρέπει εξαντλείται στο πλαίσιο μιας αλυσίδας ή μιας χωρικής ενότητας βιοτεχνιών/βιομηχανιών αποκομμένη από το περιβάλλον, εντός του οποίου αναπτύσσεται. Αντίθετα, η “συμβίωση” αναφέρεται σε ένα χωρικό δίκτυο με αειφόρο ροή ενέργειας και ύλης μεταξύ ανθρώπινων δραστηριοτήτων, είτε αυτές αναφέρονται στην παραγωγή, είτε στην κατανάλωση. Με τον τρόπο αυτό, το παραγωγικό δίκτυο αλληλεξαρτάται από το δίκτυο μεταφορών, το οικιστικό κ.α. αλλά και επηρεάζεται από τις κοινωνικές τοποθετήσεις και πολιτικές επιλογές για την ανάπτυξη μιας περιοχής.

 
Το συμπέρασμα για το θεσμικό πλαίσιο της χώρας είναι ότι καθίσταται σαφής αφενός η έλλειψη ολοκληρωμένης νομοθετικής προσέγγισης για την επίτευξη της βιομηχανικής συμβίωσης και αφετέρου η μη επιτυχημένη εφαρμογή των κοινοτικών οδηγιών.

Εν κατακλείδι, οι δυσκολίες υλοποίησης της βιομηχανικής συμβίωσης οφείλονται σίγουρα στην έλλειψη διατάξεων και στην κακή εφαρμογή τους, αλλά κυρίως απορρέουν από την απουσία σαφούς κρατικού οράματος.

Βιβλιογραφία:
  • Gersternfeld M. (1999), «Περιβάλλον και Σύγχυση, Εισαγωγή σε ένα Ακανθώδες Θέμα», Εκδόσεις Νέα Σύνορα – Α.Α. Λιβάνη.
  • Esymbiosis (2015), http://www.esymbiosis.gr/site/

 

*Ανακοίνωση στο συνέδριο Symbiosis International Conference 2014, Αθήνα, Ιούνιος 2014


Ένα μικρό σπουδαστικό όνειρο.. o ανοξείδωτος χάλυβας!

Σχετικά Άρθρα