To πρώτο βιομηχανικής κλίμακας εργοστάσιο ηλεκτροπαραγωγής από κάρβουνο με χρήση της τεχνολογίας Carbon Capture & Storage (CCS- δέσμευση και αποθήκευση του CO2) είναι γεγονός.Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΙΕΑ) χαιρέτησε την ιστορική έναρξη του πρώτου μεγάλου εργοστασίου με τεχνολογία CCS, λέγοντας ότι αποτελεί ιστορικό σταθμό στο δρόμο για μια οικονομία “χαμηλού άνθρακα” και ότι η συγκεκριμένη τεχνολογία είναι η μοναδική που θα μας επιτρέψει να συνεχίσουμε τη χρήση ορυκτών καυσίμων για δεκαετίες, μειώνοντας ταυτόχρονα αποφασιστικά τις εκπομπές CO2. http://www.iea.org/topics/ccs/
Πρόκειται για ανακατασκευή ήδη υφιστάμενης μονάδας ηλεκτροπαραγωγής, ηλικίας 46 ετών, κι όχι για εξαρχής κατασκευή νέου εργοστασίου. Πράγματι, η μονάδα 3, ισχύος 110MW, του εργοστασίου Boundary Dam της εταιρείας SaskPower, στο Estevan της πολιτείας Saskatchewan του Καναδά, περίπου 16χλμ απ’ τα σύνορα Καναδά/ΗΠΑ (Βόρεια Ντακότα), ανακατασκευάστηκε και αναμένεται να συγκρατεί έως 90% των εκπομπών CO2 και έως 100% του SO2.
Η ανακατασκευή κόστισε 300 εκατ. δολάρια και η εγκατάσταση κατακράτησης CO2 970 εκατ. δολάρια, ενώ 220 εκατ. δολάρια ήταν η συμμετοχή της Καναδικής κυβέρνησης. Ο αρχικός συνολικός προϋπολογισμός πάντως του έργου ήταν 1,4 δισ. δολάρια, ένδειξη ότι η τεχνολογία ακόμα παραμένει ακριβή. Η SaskPower παραδέχθηκε ότι το εργοστάσιο είναι υπερδιαστασιολογημένο, προκειμένου να διασφαλισθεί ότι θα πετύχει το στόχο της κατακράτησης του 90% του CO2. Η αξιοποίηση της εμπειρίας από το πρώτο εργοστάσιο θα επιτρέψει την καλύτερη διαστασιολόγηση του εξοπλισμού για επόμενες εφαρμογές της τεχνολογίας και επέκταση σε παρόμοιες εγκαταστάσεις ανά τον κόσμο με πολύ πιο χαμηλό κόστος.
Το κατακρατούμενο CO2 θα διατίθεται στην εταιρεία Cenovus Energy, που διαχειρίζεται κοιτάσματα πετρελαίου σε απόσταση 50-60χλμ, για διοχέτευση στο υπέδαφος προς αύξηση της ανάκτησης πετρελαίου. Μέρος του CO2 δεν θα χρησιμοποιείται στην εκμετάλλευση πετρελαίου και θα αποθηκεύεται σε ένα κοντινό αλατούχο ψαμμιτικό ταμιευτήρα, σε βάθος 3,4χλμ. To SO2 θα μετατρέπεται σε θειικό οξύ και θα διατίθεται στη χημική βιομηχανία και η ιπτάμενη τέφρα θα διατίθεται στην παραγωγή τσιμέντου και προϊόντων τσιμέντου.
Τη μελέτη/σχεδίαση, τις προμήθειες εξοπλισμού και την επίβλεψη της κατασκευής έκανε η εταιρεία SNC Lavalin. Τον εξοπλισμό κατακράτησης του CO2 προμήθευσε η Cansolv, θυγατρική της Shell Global Solutions. Τον πρώτο παγκοσμίως στρόβιλο για Μονάδα με σύστημα CCS έδωσε η Hitachi. Στην κορύφωση της κατασκευής 1500 άτομα εργάζονταν ταυτόχρονα στο εργοτάξιο.
Το κάρβουνο, στις διάφορες μορφές του, συμμετέχει περίπου 40% στην ηλεκτροπαραγωγής παγκοσμίως και ο ρόλος του στο σημερινό μας πολιτισμό είναι εξαιρετικά σημαντικός. Στην πολιτεία του Saskatchewan υπάρχει άφθονο και φθηνό κάρβουνο το οποίο παρέχει περί το 50% της ηλεκτροπαραγωγής, σε τρία εργοστάσια. Ισχυρό αιολικό πεδίο κι εκτεταμένες διασυνδέσεις δικτύων υψηλής τάσης με τις γύρω πολιτείες και τις ΗΠΑ επιτρέπουν αιολική παραγωγή σε ποσοστό 40%, αλλά τους ενδιαφέρει πρωτίστως η αξιοπιστία που δίνει το κάρβουνο και το τονίζουν διαρκώς: χρειαζόμαστε baseload-φορτίο βάσης.
Υπάχουν άλλες δυο ίδιας ισχύος μονάδες μεγάλης ηλικίας στο εργοστάσιο Boundary Dam, οι 4 & 5, που είναι προγραμματισμένες να κλείσουν έως το 2020 λόγω παρόδου του χρόνου ζωής τους και η SaskPower θα έχει στη διάθεσή της δυο χρόνια αξιολόγησης της συμπεριφοράς της Μονάδας 3, ώστε να αποφασίσει αν θα ανακατασκευάσει με τον ίδιο τρόπο και τις υπόλοιπες Μονάδες.
Το σύστημα CCS είναι το μόνο που -ανεξάρτητα από την κριτική που έχει δεχθεί- βρίσκεται προς την ορθή κατεύθυνση εξουδετέρωσης της επικρατούσας άποψης περί δαιμονοποίησης του αέριου CO2. Η ημερομηνία 2 Οκτωβρίου 2014 θα μείνει βαθιά χαραγμένη στην ιστορία της εξέλιξης της ηλεκτροπαραγωγής και του πολιτισμού μας. Και θυμίζουμε ότι η νέα λιγνιτική μας Μονάδα, η Πτολεμαϊδα 5, που είναι ουσιαστικά ο νέος ΑΗΣ Πτολεμαϊδας, είναι σχεδιασμένη (capture ready) για να υποδεχθεί το σύστημα CCS, επομένως τα προαναφερθέντα για την πολιτεία του Καναδά, προφανώς αφορούν κι εμάς.
Eργοστάσιο CCS στο Spremberg της Γερμανίας: burying the problem…