ΑΡΘΡΑΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΗ & ΣΠΑΝΙΕΣ ΓΑΙΕΣ

Οι πέντε αλήθειες για τις Σπάνιες Γαίες (IΙ)

Μεγαλύτερα ζητήματα με θόριο και ουράνιο έχουν ορισμένα “κοιτάσματα” ΣΓ εκτός Κίνας υφιστάμενα ή εκκολαπτόμενα projects εξόρυξης ΣΓ, όπως εκείνα στην Μαλαισία και Αυστραλία (Mt. Weld), στις ΗΠΑ (στο Mountain Pass της Καλιφόρνια) αλλά και στην Γροιλανδία (Kvanefjeld). Ειδικότερα στη Μαλαισία, σημαντικά κοιτάσματα με κύριο ορυκτό το ξενότιμο (xenotime, φωσφορικό ορυκτό του υττρίου) με μεγάλη περιεκτικότητα ουρανίου (2%) και θορίου (0,7%) εγκαταλείφθηκαν στο παρελθόν λόγω αντιδράσεων.

Οι δύο άξιες λόγου εξαιρέσεις κοιτασμάτων που δεν περιέχουν ουράνιο και θόριο είναι κοιτάσματα με προσρόφηση ιόντων (ion adsorption clay deposits) στη νότια Κίνα (Longnan, XunWu), καθώς και στο Saskatchewan (λίμνη Hoidas) του Καναδά, όπου οι ΣΠ και ειδικότερα το Dy φιλοξενείται στις φλέβες του απατίτη και αλανίτη. Συνεπώς, είτε θα πρέπει να αναζητούνται κοιτασματολογικές δομές που δεν περιέχουν ραδιενεργά στοιχεία είτε θα πρέπει να αναλαμβάνεται εξαρχής το σοβαρό κόστος της έρευνας για την απομάκρυνση και διαχείριση των ραδιενεργών αποβλήτων (Kanasawa & Kamitani 2006).

Επισημαίνεται εδώ ότι η Κίνα κατατάσσεται 118η μεταξύ 178 χωρών παγκοσμίως για το 2014 σύμφωνα με την γνωστή ετήσια κατάταξη περιβαλλοντικής απόδοσης των Πανεπιστημίων Υale και Columbia (η Ελλάδα είναι στην 23η θέση). Επιπλέον στην Κίνα υπάρχει εκτεταμένη παράνομη εξόρυξη ΣΠ (περίπου το 1/3 της εξόρυξης γίνεται με τον τρόπο αυτό), η χειρότερη δηλ. μορφή εξόρυξης τόσο για το περιβάλλον και την ασφάλεια όσοι και για τα οικονομικά δεδομένα, των οποίων ο έλεγχος διαφεύγει πλήρως. Δυστυχώς, το πεδίο των ΣΓ είναι ένα πεδίο άκρως αθέμιτου οικονομικού και γεωπολιτικού ανταγωνισμού: πως μπορείς αλήθεια να ανταγωνισθείς την Κίνα, αν δεν είσαι διατεθειμένος να ακολουθήσεις την Κινέζικη μακιαβελική τακτική;

4. Στην Ελλάδα έχουμε Σπάνιες Γαίες; Στην Eλλάδα έχουμε «εμφανίσεις» σπανίων γαιών και πιθανολογούμε (αξιολογώντας γεωλογικά και κοιτασματολογικά δεδομένα) ότι υπάρχουν ενδεχομένως αξιοποιήσιμα κοιτάσματα. Όπως έχουμε ξαναγράψει οι «εμφανίσεις» πιθανών κοιτασμάτων θα πρέπει να ερευνηθούν συστηματικά και να οριοθετηθούν ως προς το μέγεθος και τις περιεκτικότητες σε χρήσιμα μέταλλα και εν συνεχεία να συζητήσουμε για επενδυτικές προτάσεις. Υπάρχουν σε εξέλιξη υποέργα του ΙΓΜΕΜ ενταγμένα σε έργα του ΕΣΠΑ, που στο πλαίσιο των ερευνών τους έχουν συμπεριλάβει θεματικά τις Σπάνιες Γαίες. Πρόκειται για το ΥΠΟΘΕΡ (Γεωλογική Υποδομή Υποθαλάσσιου Χώρου. Υποθαλάσσιες Κοιτασματολογικές Έρευνες), όπου δίδεται έμφαση στην γεωλογική χαρτογράφηση και κοιτασματολογική αναγνώριση υποθαλάσσιων περιοχών, σε συνεργασία με το ΕΛΚΕΘΕ. Επίσης και στο έργο ΜΕΟΠΥ (Μη ενεργειακές ορυκτές πρώτες ύλες) υπάρχει υποέργο με στόχο την «οικονομοτεχνική προσέγγιση για την βιώσιμη αξιοποίηση του αποθεματικού δυναμικού κοιτασμάτων πολύτιμων, σπανίων και βασικών μετάλλων σε περιοχές της Βορείου Ελλάδος» Τέλος, υπάρχει το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Eurare, στο οποίο η Ελλάδα έχει ενεργό συμμετοχή.


5. Τι πρέπει να κάνουμε στο τόπο μας για τις Σπάνιες Γαίες; Πρέπει πρώτα να ολοκληρώσουμε την έρευνα για να γνωρίζουμε τι διαθέτουμε. Χρειαζόμαστε και μάλιστα άμεσα -όσο η ζήτηση ΣΓ είναι υψηλή- τα αποτελέσματα των προαναφερθέντων προγραμμάτων (σημειωτέον έχουν καθυστερήσει σημαντικά λόγω προβλημάτων χρηματοδότησης) αλλά και άλλων ερευνών αμιγώς για ΣΓ. Μετά την έρευνα, θα πρέπει να υπάρξει διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους και να εξετασθούν όλα τα σενάρια για ενδεχόμενη αξιοποίηση των αποτελεσμάτων, συμπεριλαμβανομένης και της μηδενικής λύσης.

Οι σημερινές βερμπαλιστικές «κορώνες» περί Eldorado σπανίων γαιών σε ελληνικό έδαφος είναι πρόωρες και εξυπηρετούν συμφέροντα είτε ορυκτολάγνων είτε ορυκτοφόβων! Πάντως σε καμία περίπτωση δεν εξυπηρετούν το δημόσιο συμφέρον και το συμφέρον του τόπου.

[του Πέτρου Τζεφέρη] [by Tzeferis Petros]

ΑΝΑΦΟΡΕΣ

Οι πέντε αλήθειες για τις Σπάνιες Γαίες (Ι)

Σχετικά Άρθρα