[Σωτήρης Ν. Καμενόπουλος, Υπ. Διδάκτωρ Πολυτεχνείου Κρήτης – Σχολή Μηχανικών Ορυκτών Πόρων*]
Eπίσης, στην Κίνα υπάρχει μεγάλο πρόβλημα παράνομης εξόρυξης σπάνιων γαιών: το 1/3 των σπάνιων γαιών που φεύγουν από την Κίνα στο εξωτερικό (δηλαδή περίπου 43000 τόνοι σπάνιων γαιών!) προέρχονται από παράνομα ορυχεία. Ακόμη και σε ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης στο διαδίκτυο βρίσκει κανείς διαφημίσεις μεσαζόντων που πουλάνε παράνομα εξορυχθέντες σπάνιες γαίες! Η Κίνα μάλιστα για εμπορικούς λόγους-πόλεμος τιμών με τη Δύση-επιτρέπει την παράνομη εξόρυξη σπάνιων γαιών και κάνει τα στραβά μάτια. Άρα, είναι ευκόλως κατανοητό πως σε αυτά τα παράνομα ορυχεία δεν υπάρχει καμία πρόληψη για προστασία του περιβάλλοντος.
Γιατί χρησιμοποιώ ως μοντέλα ανάπτυξης έργων εξόρυξης σπάνιων γαιών αυτές τις δύο χώρες;
Γιατί πολύ απλά σε αυτές τις Σκανδιναβικές χώρες, έχουν ολοκληρωθεί μελέτες σκοπιμότητας ή προ-σκοπιμότητας που αφορούν έργα εξόρυξης (και μεταλλουργίας) σπάνιων γαιών. Στη Σουηδία πρόκειται να χωροθετηθούν δύο έργα: το Norra Kerr και το Olserum, σύμφωνα με την καναδέζικη Τasman Metals Ltd που έχει αποκτήσει τα μεταλλευτικά δικαιώματα**. Το Norra Kerr βρίσκεται 320 χιλιόμετρα βορειοανατολικά της Σουηδικής πρωτεύουσας (Στοκχόλμης). Στη Φινλανδία πρόκειται να χωροθετηθούν τρία projects: το Korsnäs South, τοSiilinjärvi και το Laivajoki. Ωστόσο υποψήφια έργα βρίσκονται και σε άλλες περιοχές της Σουηδίας και της Φινλανδίας. Σας παραθέτω σχετικό χάρτη με τις περιοχές της Σουηδίας και της Φινλανδίας στις οποίες αναμένεται να πραγματοποιηθούν και άλλα έργα εξόρυξης σπάνιων γαιών. Οι περιβαλλοντικά ευαισθητοποιημένες κοινωνίες της Φινλανδίας και της Σουηδίας έχουν αποδεχθεί λοιπόν το χαμηλό επίπεδο κινδύνου των έργων εξόρυξης σπάνιων γαιών και έχουν δώσει το πράσινο φως για τέτοια έργα. Έχουν συνυπογράψει δηλαδή την «κοινωνική άδεια εκτέλεσης» τέτοιων έργων («Social License to Operate»). Ένα είδος κοινωνικού συμβολαίου που υλοποιήθηκε ύστερα από συνομιλίες και αλληλοκατανόηση μεταξύ όλων των εμπλεκομένων μερών (stakeholders). Όπως είναι γνωστό πως η Φινλανδία και η Σουηδία αποτελούν χώρες που παράγουν υψηλότατη τεχνολογία, έχουν υψηλότατα επίπεδα διαβίωσης και θεωρούνται χώρες πρότυπα.