Η ex post αξιολόγηση του Ν.4014/2011 και η υπέρβαση των θεσμικών χρόνων

Η διαδικασία της περιβαλλοντικής αδειοδότησης στη χώρα μας, έχει αποτελέσει μέχρι πρόσφατα σοβαρή τροχοπέδη για τον ασφαλή προγραμματισμό και την υλοποίηση επενδύσεων για όλους σχεδόν τους κλάδους της ελληνικής οικονομίας (τουρισμός, κατασκευές, βιομηχανία, φυσικοί πόροι κ.ά.) και έχει αποστερήσει από τη χώρα μας αναπτυξιακή δυναμική και ανταγωνιστικότητα.

Το νέο θεσμικό πλαίσιο με την εφαρμογή κυρίως του Ν. 4014/11 (ΦΕΚ 209/Α/11), ο οποίος εφαρμόζεται τα τελευταία δύο χρόνια, παρότι σε καθεστώς μη πλήρους θεσμικής ολοκλήρωσης, διαμόρφωσε συνθήκες εξορθολογισμού και έδωσε ελπίδες για βελτίωση του όλου κλίματος.

Δυο ενδιαφέρουσες εκθέσεις έχουν πραγματοποιηθεί με πρωτοβουλία του ΣΕΒ με σκοπό την «εκ των υστέρων» (ex post) αξιολόγηση του Ν.4014/2011 και της περιβαλλοντικής αδειοδότησης γενικότερα. Στόχος είναι να αξιολογηθεί η αποτελεσματικότητα και καταλληλότητα του νόμου στην πράξη ώστε να διαπιστωθεί εάν πρέπει να τροποποιηθεί, να βελτιωθεί, να επιταχυνθεί, να διευρυνθεί ή και να καταργηθεί ώστε να εκπληρωθεί ο σκοπός του νομοθέτη.

Στο πλαίσιο αυτό αντικείμενο των μελετών αποτελεί η αξιολόγηση των αποτελεσμάτων και επιπτώσεων του Νόμου 4014/2011 στις επιχειρήσεις και την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας για το χρονικό διάστημα έως και τον Δεκέμβριο 2013 και ολοκληρώνεται με προτάσεις βελτίωσης για την ενίσχυση των θετικών επιπτώσεων του Νόμου, στη βάση της αξιολόγησης που έχει προηγηθεί και με αναφορά στο εκτιμώμενο όφελος που θα προκύψει από αυτές.

Πέραν από την αξιολόγηση διαφόρων αλλων ζητημάτων που διαπραγματεύονται οι μελέτες (όπως η θεσμική ολοκλήρωση του Νόμου, οι επιπτώσεις στην ανταγωνιστικότητα, την οικονομία και το ρυθμιστικό βάρος των επιχειρήσεων κλπ) εξαιρετικά σημαντική ειναι και η παρέμβαση στα παρακάτω επιμέρους θέματα:

Αριθμός των ετήσια υποβαλλόμενων φακέλων για περιβαλλοντική αδειοδότηση (φόρτος)
Χρόνος που απαιτείται για την περιβαλλοντική αδειοδότηση ενός έργου ή δραστηριότητας σε σχέση με το θεσμικό χρόνο που προβλέπεται για αυτή.

Για το πρώτο ζήτημα τα αποτελέσματα ειναι πολύ ενθαρρυντικά. Από την αξιολόγηση των στοιχείων που συλλέχθηκαν στο πλαίσιο της δεύτερης έκθεσης προκύπτει ότι ο αριθμός των απαιτούμενων εκθέσεων/φακέλων/μελετών, που υποβάλλονται ετησίως στις αρμόδιες Υπηρεσίες (κεντρικές και αποκεντρωμένες) για την περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων ή δραστηριοτήτων μειώθηκε κατά περίπου 88,4% (σχεδόν υποδεκαπλασιάστηκε). Η σημαντική αυτή μείωση αποδίδεται κυρίως στη νέα κατάταξη έργων και δραστηριοτήτων, στην εξαίρεση από την υποχρέωση υποβολής ΜΠΕ των έργων κατηγορίας Β, όπως και στην προαιρετική πλέον υποβολή ΠΠΠΑ για τα έργα Α1, Α2.

Για το δεύτερο ζήτημα τα αποτελέσματα είναι μέτρια έως αποθαρρυντικά. Οι μέσοι χρόνοι αδειοδότησης εξακολουθούν να υπερβαίνουν τους θεσμικά οριζόμενους, παρότι υπάρχει μεγάλη απόκλιση των αποτελεσμάτων ανάμεσα στις δύο μελέτες. Στην δεύτερη έκθεση όλοι οι χρόνοι αδειοδότησης είναι μικρότεροι (μετά από αφαίρεση των ακραίων τιμών) παρότι και αυτοί εξακολουθούν να υπερβαίνουν τους θεσμικούς χρόνους. Η εξορυκτική δραστηριότητα παρουσιάζει τη μεγαλύτερη απόκλιση τουλάχιστον στην πρώτη έκθεση: η χρονική υστέρηση εκεί είναι μεγάλη κι εμφανίζεται επταπτάσια της θεσμοθετημένης για την Α1 κατηγορία και τετραπλάσια για την Α2 κατηγορία.

Οι παραπάνω χρονικές υστερήσεις πιθανότατα συναρτώνται και με άλλα σημαντικά ζητήματα που αφορούν τον εκάστοτε τομέα αλλά και γενικότερα τη δημόσια διοίκηση και κυρίως τις υφιστάμενες προβληματικές δομές, την έλλειψη του απαιτούμενου εξειδικευμένου προσωπικού και ειδικότερα για την εξόρυξη στην πολυπλοκότητα των διαφόρων θεμάτων της περιβαλλοντικής αδειοδότησης αλλά και το γεγονός ότι οι υπόψη δραστηριότητες στερούνται κοινωνικής αποδοχής, με αποτέλεσμα να εμφανίζονται συχνότερα οι ακραίες τιμές. Πάντως, η πρόβλεψη για τάχιστη υλοποίηση του ΗΠΜ καθώς και η Ηλεκτρονική υποβολή και αξιολόγηση των ΜΠΕ, είναι βέβαιο ότι θα βελτιώσουν σημαντικά και τον τομέα αυτό.

[Πέτρος Τζεφέρης] [by Tzeferis Petros]

Σύνδεση

Σχετικά Άρθρα